YİRMİNCİ YÜZYILIN SON ÇEYREĞİNDE GELİSMİS ÜLKELERDE, PAZARDA YAŞANAN DEĞİŞİKLİKLER

Yirminci yüzyilin son çeyreginde gelismis ülkelerde, pazarda yasanan degisiklikler, sirketlerin maliyetlerini tekrar gözden geçirmelerini zorunlu kildi. Bugüne kadar satis fiyatinin içerisinde müsteriye yansitilabildigi için dikkat çekmeyen uluslararasi nakliye, depolama, stok kontrol, ambalaj, yeniden paketleme, etiketleme, sigorta, gümrükleme ve iç dagitim gibi faliyetlerin maliyetlerinin kaliteden fedakarlik edilmeden düsürülmesi kaçinilmazdi. Bu gereksinim, isi yukarida sayilan faaliyetleri ayni çati altinda toplayarak müsterilerin farkli gereksimlerine optimum sürelerde, rekabet edebilir fiyatlar ile çözüm üretmek olan lojistik sirketlerinin olusmasina neden oldu.

Bilgi islem ve haberlesme teknigindeki gelismeler lojistik hizmetlerin yani akilci destek hizmetlerinin önemini bilinen ve hayal edilenin çok üstüne çikardi. Tasima, dagitim, stoklama ve yeniden paketleme vb. hizmetlerin bu konularda uzmanlasmis firmalardan alinmasi yayginlasti. Bu gelismelerle beraber 3PL ( Third Party Logistics) kavrami ortaya çikti.

3PL (THIRD PART LOGISTICS); müsterilerin ihtiyaçlarini karsilamak üzere her türlü ürün, hizmet ve bilgi akisinin, baslangiç noktasindan tüketildigi son noktaya kadar olan tedarik zinciri içerisindeki hareketin etkili ve verimli sekilde planlamasi, uygulanmasi, tasinmasi, depolanmasi ve kontrol altinda tutulmasi hizmetidir.

3PL’nin ortaya çikis sebebleri asagidaki sekilde özetlenebilir:

Sanayicilerin ve ticaret sirketlerinin ana faaliyet kollari disinda kalan tedarik zinciri ile talep zinciri içindeki kalan tasima, depolama, stok, yönetim ve dagitim gibi hizmetlerin outsource edilmesi.

Elektronik ticaret hacminin hizla artiyor olmasi.

Tasimacilik sektörünün kabuk degistirip, kapsama alanina lojistik hizmetlerin dahil edilmesi.

Asset provider’larin önemini yitirmesi, non-asset provider’larin (forwarder) öne çikmasi. Bilgiye sahip olmak, bilgiyi ve tasiyicilari yönetmek önem kazaniyor.

1970’lerdeki hizla artan petrol fiyatlari faiz hadlerinin lojistik kalemlerinin maliyet yapisindaki payini hizla artirmasi.

Multi-location üretim ve satis noktalarinin lojistik islevini daha karmasik hale getirmesi.

3PL kavramini benimsemis sirketlerin neden bu tercihi yaptiklari Lazard Arastirma Raporu ile asagidaki sekilde yüzdesel rakamlarla ifade edilmistir.

19981999Müsteri Hizmetlerinin gelistirilmesi2934Personel ihtiyaçlarinin azaltilmasi4333Satis gelirlerini yükseltme firsati214Üretim sürecinin kisaltilmasi512Tasima Maliyetlerinin düsürülmesi195Sermayenin diger hizmetler için bosa çikartilmasi102Ayni arastirma sonuçlarina göre; tüm 3PL hizmetini talep eden firmalarin lojistik firmalardan beklentileri sunlardir:

· Müsteri Bilgisi

· Sanayi Bilgisi

· Tasimacilik yönetim uzmanligi

· Gümrük ve ticari konulara olan hakimiyet

· Stok yönetim uzmanligi

· Global IT agi

· Bilgisayar programlarinin uygun bulunmasi

· Depo ve bagli tasit araçlarinin yeterlilik durumu

Lojistik firmalara olan yüksek talep ve beklentiler sonucunda bu alanda faaliyet gösteren sirketlerde görülen egilimler ve örnekleri asagida belirtildigi sekildedir.

· Konsalidasyon

· Cografi kapsama alanini genisletmek.

· Hizmet bütünlügü saglamak, agir yük tasimacilari ile küçük parça (kargo) tasimaciligini birlikte yapmak. (Deutsche Post ve TNT gibi )

· Elektronik ticarete hizmet veren özel birimler olusturulmak.( UPS )

· Internet teknolojisinden faydalanma, lojistik pazarin kurulmasi.

· Yazilim sirketleri ile stratejik isbirlikleri kurulmasi. (Fedex ile Global logistics Technologies isbirligi gibi.)

Müsteri isteklerinin arttigi, stok maliyetlerinin yükseldigi, depolanacak, tasinacak ürünlerin çesitlendigi ülkemizde ise; sirketler lojistik departmanlar kurmaya veya var olanlari daha etkin hale getirmeye yöneldiler. Lojistik hizmet veren firmalar ise artan müsteri beklentilerine cevap verebilmek için yeniden yapilandilar veya yeni hizmet birimleri olusturdular. Türkiye’de lojistik gelisimler ve olusumlar asagidaki gibi özetlenebilir.

· Tasimacilik asset provider’lar tarafindan temsil edilmistir. Service provider hizmetleri agirlikli olarak yabanci sirketler tarafindan yapilmistir.

· Dagitim hizmetleri, ambar sistemi ve saticinin imkanlari kombinezonunda lojistik sirketlerine yönelmektedir.

· Bazi sanayi gruplari supply chain management deneyimlerini üçünçü sahislara aktarmak üzere lojistik sirketleri kuruyor. (Borusan ve Koç)

· Kargo hizmetleri gelisme sahasinda.

· Yabanci sirketlerin Türkiye’ye olan ilgisi artiyor. (TNT, UPS, DHL, Kühne&Nagle, Fedex)

· Piyasa lideri henüz olusmadi ve Konsalidasyon egilimi yok.

· Yazilim programlari yeterli degil.

· Pazardaki çogu firma lojistik servis saglayicisi nami altinda lojistik kapsamina giren faaliyetlerden sadece birkaçini sunabiliyor.