', ' öğrenmeye hoşgeldiniz: 10/13/07

13 Ekim 2007 Cumartesi

BÖRÜLCE (VİGNA SİNENSİS)

Konuyu word belgesi olarak indir

BUĞDAY UNU KOMPONENTLERİNİN KOMPOZİSYONU VE FONKSİYONLARI

Konuyu word belgesi olarak indir

BULANIK MANTIK VE KONTROLDEKİ UYGULAMALARI (FUZZY LOJİK)

Konuyu word belgesi olarak indir

CERAMBYX DUX

Konuyu word belgesi olarak indir

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ÇİM SAHALAR

Konuyu word belgesi olarak indir

DEKAR KAPALI SERA ALANI İÇERİSİNDE HIYAR YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ

Konuyu word belgesi olarak indir

DELİ DANA HASTALIĞI

Konuyu word belgesi olarak indir

DNA FİNGERPRİNTİNG YÖNTEMLERİNDE KALİTEYİ ETKİLEYEN ETMENLER

Konuyu word belgesi olarak indir

DOKULAR

Konuyu word belgesi olarak indir

DÜNYA'DA PAMUK

Konuyu word belgesi olarak indir

EGE PAMUĞUNDAN VE EGE PAMUĞUNA ÇEŞİTLİ ORANLARDA KATILAN GÜNEYDOĞUANADOLU PAMUĞUNDAN YAPILAN İPLİKLERİN KALİTE YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI

Konuyu word belgesi olarak indir

EKONOMİK HAYAT

Konuyu word belgesi olarak indir

ELMA'DA ZARARLILAR

Konuyu word belgesi olarak indir

ENDEMİK

Konuyu word belgesi olarak indir

ERKEN İLKBAHAR YETİŞTİRİCİLİĞİNDE YÜKSEK PLASTİK TÜNELLERDE FARKLI RENKLERDEKİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ERKENCİ ÜZÜM YETİŞTİRİCİLİĞİNDE DEĞİŞİM

Konuyu word belgesi olarak indir

ERMENİ MESELESİ VE TÜRKİYE

Konuyu word belgesi olarak indir

GIDA-GIDALARIN BOZULMA NEDENLERİ

Konuyu word belgesi olarak indir

GÜBRELEME NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Konuyu word belgesi olarak indir

GÜL

Konuyu word belgesi olarak indir

GÜMÜŞHANE İLİNDE 100 KOVANLIK SABİT ARICILIK PROJESİ

Konuyu word belgesi olarak indir

HASSAS EKİCİ SİSTEMLER

Konuyu word belgesi olarak indir

HAŞHAŞ

Konuyu word belgesi olarak indir

HAŞHAŞ'TA KAÇAK EKİM SAYILMA HALLERİ

Konuyu word belgesi olarak indir

HAVA KİRLİLİĞİ

Konuyu word belgesi olarak indir

HAYVAN SAĞLIĞI

Konuyu word belgesi olarak indir

HAYVANLARI KORUMA GÜNÜ

Konuyu word belgesi olarak indir

HIYAR YETİŞTİRİCİLİĞİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ISPARTA'DA KARANFİL ÜRETİMİ

Konuyu word belgesi olarak indir

İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN TARIM VE HAYVANCILIĞI

Konuyu word belgesi olarak indir

İLERİ TEKNOLOJİ SERAMİKLERİ-FONKSİYONEL TEKNİK SERAMİKLER

Konuyu word belgesi olarak indir

İLK TARIMSAL YERLEŞMELER

Konuyu word belgesi olarak indir

JOJOBA

Konuyu word belgesi olarak indir

KANOLA TARIMI NASIL YAPILIR?

Konuyu word belgesi olarak indir

KARACİĞER SİROZU

Konuyu word belgesi olarak indir

KARAKTERLERİN KALITIMI

Konuyu word belgesi olarak indir

KARNABAHAR

Konuyu word belgesi olarak indir

KENT ZARARLILARI İLE MÜCADELENİN AMAÇLARI

Konuyu word belgesi olarak indir

KESİRLER

Konuyu word belgesi olarak indir

KÖPEKLER

Konuyu word belgesi olarak indir

LİONS

Konuyu word belgesi olarak indir

MADDE VEYA HUMUS NEDİR?

Konuyu word belgesi olarak indir

MEYVECİLİKTE KULLANILAN ANAÇLAR

Konuyu word belgesi olarak indir

MODÜLÜN ANALİZİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ONE WAY ANOVA-VARYANS ANALİZİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ORGANİK TARIM-KURUTULMUŞ DOMATES

Konuyu word belgesi olarak indir

ORİJİNİ VE SİSTEMATİĞİ CEVİZİN SİSTEMATİĞİ

Konuyu word belgesi olarak indir

ORMAN BAKANLIĞI YENİDEN YAPILANMA VE NORM KADRO ARAŞTIRMA PROJESİ

Konuyu word belgesi olarak indir

OSMANLI DEVLETİNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN DURUMU

Konuyu word belgesi olarak indir

PAMUĞUN TANIMI

Konuyu word belgesi olarak indir

PAMUK

Konuyu word belgesi olarak indir

PAMUK ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE TARIMSAL EKOSİSTEME ETKİSİ

Konuyu word belgesi olarak indir

PAMUK VE VİSKONUN YAPISI

Konuyu word belgesi olarak indir

PETUNYA

Konuyu word belgesi olarak indir

PİKAN

Konuyu word belgesi olarak indir

PLANT

Konuyu word belgesi olarak indir

SABUN İMALATI

Konuyu word belgesi olarak indir

SANTRİFÜJ POMPA

Konuyu word belgesi olarak indir

1. Giriş

Günümüzde pompalar kendilerine oldukça geniş bir kullanım alanı bulmuşlardır. Tarımda, sulamada, endüstride, özellikle kimya sanayiinde, ham maddenin iletilmesinde, tesislerin ve konutların su ihtiyacının karşılanmasında ve bir çok alanlarda pompalardan yararlanılmaktadır. Endüstride pompa iki amaç için kullanılır. Bunlar devir daim ettirmek ve nakil etmektir. En çok kullanılan şekli nakil amacıyla olanıdır.

1.1. Pompalar Hakkında Genel Bilgi

Pompa içine çektiği akışkana kinetik ya da potansiyel enerji kazandırmaya yarayan aygıttır. Pompa genellikle akışkanları bir yerden bir yere iletmeye daha yükseğe çıkarmaya gazları sıkıştırıp kapalı kapıların içindeki gazları boşaltmaya yarar. Pompalar çok çeşitlidir. En basit pompa bir silindir içinde hareket eden bir piston ve uygun sübablardan oluşur. Piston yerine kimi pompalarda (örneğin benzinli motorların yakıt pompalarında) bir gövdeleri içinde, akışkana momentum kazandıran bir fan (pervane) bulunur. Fanı bir salyangoz içinde dönen pompalara SANTRİFÜJ POMPA denir. Akışkanın pompaya temas etmemesi gerekiyorsa (nükleer reaktörlere olduğu gibi) elektromanyetik pompa kullanılır. Bu tür pompalarda, bir elektrik akımı ve buna dik bir manyetik alan kullanılarak iletken olan akışkanın, her ikisine dik bir açı altında akması sağlanır.

Pompalar, enerjinin akışkana uygulanış biçimine göre sınıflandırılır;

1. Hacimsel (Volümetrik) yer değiştirme.

2. kinetik enerji eklenmesi.

3. Elektromagnetik kuvvet.

Bir akışkanın yeri mekanik olarak ya da bir başka akışkanın aracılığıyla değiştirilebilir. Akışkana kinetik enerji, akışkanı hızla döndürerek ya da akış yönünde bir itme vererek eklenebilir. Elektromagnetik kuvvet kullanabilmek için, pompalanan akışkanın iyi bir elektrik iletkeni olması gerekir. Gazların taşınması ya da basınçlarının arttırılmasında kullanılan pompalara sıkıştırıcı (kompresör), üfleç ya da fan denir. Yer değişiminin mekanik yolla gerçekleştirildiği pompalara pozitif yer değiştirmeli ya da volumetrik pompalar denir. Hızla dönen bir pervanenin yardımıyla akışkana kinetik enerji yükleyen pompalara da kinetik pompa denir.

Genel olarak söylenecek olursa, pozitif yer değiştirmeli pompalar görece az miktardaki akışkanı yüksek basınçla hareketlendirir, kinetik pompalar ise daha büyük miktardaki akışkanı daha düşük basınçla iter.

1.2. Santrifüj Pompa

Bir gövde içinde yer alan kanatlı bir pervanede (Çark) oluşan bu pompalarda sıvı, bir girişten çarkın ortasına iletilir. Basınç, sıvının çarkla döndürülmesiyle elde edilir.

Bir santrifüj pompada sıvının izlediği yol şu şekildedir. Çarkın emiş tarafında meydana gelen vakum nedeniyle sıvı çarkın kanatları arasına girer. Çark kanatları arasından geçen sıvı, çarkın dönü hareketleriyle büyük teğetsel bir hız kazanır. Çark kanatları ile çarkın ön ve arka profili tarafından sınırlanan kanallar arasında sıvı çarkın çıkış tarafına doğru dönme hareketi esnasında meydana gelen santrifüj kuvvetler etkisiyle itilir. Bu şekilde oluşan hareket, sıvının devamlı akışını ve pompanın emme etrafındaki emişini sağlar. Çark kanatları büyük bir teğetsel hızla terk eden sıvının içerdiği kinetik enerji, sabit difüzör kanatları arasında salyangoz boşluğunda basınç enerjisine çevrilir.

Artı yer değiştirmeli pompanın tersine santrifüj pompanın basma valfi yoktur. Belirli bir dönme hızıyla en yüksek basınç elde edilir. Bu tür bir pompanın bir hidrodinamik pompa olduğu söylenebilir. Bütün sıvılarda kullanılmaya elverişlidir. Plastikten, bronzdan, titanyum ve tantal gibi maddelere kadar her türlü maddeden yapılabilir.

1.2.1. Santrifüj Pompanın Kısımları

ÇARK; Mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye çeviren ve üzerinde çok sayıda kıvrık kanatlar bulunan organdır.

SALYANGOZ; Çarktan çıkan suyu toplayıp basma borusuna veren kısımdır.

DİFÜZÖR; Bazı pompalarda çark ile salyangoz arasına yerleştiren ve çarktan çıkan suyun hızını azaltarak yüksek kinetik enerjinin bir kısmını basınç enerjisi haline dönüştüren halka şeklindeki kısım.

SALMASTRA KUTUSU; Mil ile gövde arasında doğacak kaçakları önlemek için alınmış düzendir.

MİL; Tahrik organı ile çark arasını bağlayan ve çarkı taşıyan organdır.

GÖVDE; Tulumbanın salyangoz ve diğer organları taşıyan kısımdır.

EMME BORUSU; Emme haznesiyle tulumba girişi arasındaki borudur.

DİŞ KLAPESİ VE SÜZGEÇ; Emme borusunun girişinde tek taraflı akış sağlayan yani tulumba dururken tulumba içindeki ve emme borusundaki suyun geri boşaltılmasına engel olan bir klape mevcuttur. Genel olarak bu klape bir süzgeç içerisine konmuştur.

YIPRANMA HALKASI VE HİDROLİK CONTA; Dönen çark ile tulumba gövdesi arasında bulunan ve çarkın basma kısmında emme kısmına bu geçit yolu ile kaçan akışkan miktarını önlemek için alınan düzendir.

2. Giriş

Bir santrifüj pompanın ana boyutlarını hesaplayabilmemiz için genellikle üç karakteristik büyüklüğün bilinmesi gerekir.

1. Hm : Manometrik basma yüksekliği (m.s.s)

2. Q : Debi (m3/s)

3. N : Devir Sayısı (dev/dak)

Hesabı ve dizaynı yapılacak santrifüj pompamız için verilen değerler;

Hm : 20 m.s.s

Q : 50 lt/sn = 0,05 m3/s

2.1. Özgül Hızın Hesabı

Pompanın ana boyutlarını hesaplamadan önce pompayı tanımak ve tipini belirlemek için özgül hızı, çevirici motor gücünü hesaplamak gereklidir.

Aşağıdaki tablo bize değişik manometrik yükseklikler için normal tespitlerde sağlıklı sonuç verecek max. Özgül hızları gösterir.

Tablo – 1

Hm

Max. Özgül Hız

10m

220d/d

20m

120 d/d

30m

100 d/d

60m

80 d/d

100m

50 d/d

Tabloda Hm = 20 m için sağlıklı sonuç verecek max. Özgül hız değeri 120 d/d olarak belirlenmiştir. Bu sebepten ns = 120 d/d olarak kabul ettim.

ns =

n= 1390.5 d/d (ns = 120 d/d için)

Tablo - 2

Elektrik motoru Kutup Sayısı

Senkron Devir Sayısı (nsr)

Pompa Nominal Devir Sayısı (n)

2

3000

2900

4

1500

1450

6

1000

960

8

750

720

10

600

575

12

500

480

14

430

410

16

375

360

Tablo – 2’de verilen elektrik motoru için olan değerlerde n=1390.5’e rastlanılmamaktadır. Biz elektrik motorumuzu piyasandan alacağımız için Tablo – 2’deki motorlardan birini almalıyız. Dolayısıyla alacağımız elektrik motorunun devrine bağlı olarak Yeni Özgül Hızı (ns) bulmalıyız!!!

ns=120 d/d için n=1390.5 bulundu. Buna göre Tablo – 2’den seçeceğimiz elektrik motorunun nominal devir sayısı (n) bu değere yakın olmalıdır. Bu durumda Tablo – 2’den iki çeşit elektrik motoru seçilebilir. Bunlar n=1450 d/d’lik ve n= 960 d/d’lik motorlardır. Bunlardan uygun olanı ise; n=1450 d/d, nsr= 1500 d/d ve 4 kutuplu olan motordur. Çünkü özgül hız büyükçe pompanın verimi artar!!!

n= 1450 d/d, nsr=1500 d/d ve 4 kutuplu motor için özgül hız değeri;

ns =

ns=125.13

Pompa tipinin belirlenmesi için Tablo – 3’ü kullanacağız.

Pompa Tipi

Özgül Hız Aralığı

Tam Santrifüj Pompa

60-150

Yarı Sant. Pompa – Heliko Sant. Pompa

150-400

Yarı Eksenel Sant. Pompa

400-700

Eksenel Pompa

700-1000

Tablo – 3 Özgül Hıza Göre Çark Formunun Değişmesi

Bulduğunuz özgül hız değeri ns=125.13 için Tablo – 3’e bakıldığı zaman [60<125.13<150] pompa tipimizin TAM SANTRİFÜJ POMPA olduğu görülür.

Santrifüj pompada özgül hız aralığı 60-150 dev/dak’dır. Manometrik yükseklik 40-50 m’den büyük olmadığından ve aşağıda verilen “sınır özgül hız” değerinden küçük çıkmadığı için pompamız TEK KADEMELİDİR!!!

Pompa Devir Sayısı n (dev/dak)

Sınır özgül hız ns (dev/dak)

1500

33

3000

80

4000

120

2.2. ÖZGÜL HIZ DEĞERİNE GÖRE

AKIŞKAN HIZININ BULUNMASI

Şekil 1. Emme borusundaki hızların debi ve devir sayısı ile değişimi

# n= 1500 d/d ve Q = 50 lt/sn için Akışkan hızı Ve = 2,68 m/s bulunur.

2.3. EMME BORUSU ÇAPI HESABI (De)

Q=A.V (Ve=2.68 m/s)

Q= Π.

De=0.154m

Nominal çaplara göre işlemlerinizi yapacak olursak De=150 mm seçilebilir!!!

De=150 mm = 0.15 m için Yeni “emre hızı”

Ve=*

Ve= 2.82 m/s

2.4. POMPANIN KAVİTASYON KONTROLÜNÜN YAPILMASI

Pompanın kavitasyonsuz bölgede çalışabilmesi için;

*mevcut > kritik olmalıdır.

kritik Şekil 2.’den bulunurken, *mevcut ise aşağıdaki formülden hesaplanır;

mevcut=

Şekil 2. Santrifüj pompalarda kritik kavitasyon faktörünün özgül hız ile değişimi

ns=125.13 ve Wislicenus’a göre kritik=0.125 bulunur.

mevcut’un hesaplanabilmesi için Ho, Hs, Hv ve Hke’si bulmamız gerekir.

Tablo – 4

Deniz seviyesinden

itibaren yükselti Z(m)

Hava Basıncı

Ho (m.s.s)

Ho(Torr)

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1500

2000

10,33

10,20

10,08

9,97

9,85

9,73

9,62

9,50

9,40

9,30

9,20

8,60

8,10

760

751

742

733

724

716

707

698

690

682

674

655

598

Hava Basıncının Yükselti İle Değişimi

Deniz seviyesinden 100 m yükseklik için Tablo 4’den

Ho=10.20 m.s.s

Tablo – 5

Sıcaklık t (Co)

Suyun buharlaşma basıncı

Hv (m.s.s)

Hv (Torr)

0

2

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0,062

0,089

0,025

0,283

0,432

0,752

1,257

2,031

3,177

4,829

7,149

10,330

4,58

6,54

9,20

17,50

37,70

55,20

92,30

149,20

233,10

354,60

525,40

760,0

Suyun buharlaşma basıncının sıcaklıkla değişimi

Su sıcaklığını 10 Co kabul edersek; Hv = 0.025 m.s.s

Şekil 3. Boru bağlantı elemanları ve kayıp katsayıları

H

Le=5m (Emme borusu uzunluğu)

Ks=3.8 (Çek valf ve süzgeç kayıp katsayısı)

Kd=0.3 (Dirsek hesap katsayısı)

Ve=2.82 m/sn

De=0.15 m

g= 9.81 m2/sn

λ= Sürtünme katsayısı (Moody diyagramından bulunacak)

# Sürtünme katsayısını Moody diyagramından bulmak için (λ); Re ve k/De değerlerini bulmamız gerekir.

su=1.013 x 10-6 m2/sn (suyun kinematik vizkozitesi),

k/De=0.0003 (Tablo f2’den)

Re ve k/De değerlerine göre Moody diyagramından; λ = 0.0165

Hke=

Hke= *

Hke= 1.884 m.s.s

Şekil 4. ENPY (NPSH) değerlerinin debi ve devir sayısına göre değişimi

Şekil 4.’den Q = 50 lt/sn, Tek girişli pompa ve 1500 d/d için ENPY = 2.85

(Hs)max = H0-ENPY – HV-Hke

(Hs)max = 10.2 – 2.85 – 0.025 – 1.884

(Hs)max = 5.441

mevcut= *

*mevcut= *

*mevcut = 0.1425

*mevcut >kritik olduğuna göre pompa kavitasyonsuz bölgede çalışabilir.

(mevcut = 0.1425, kritik = 0.125)

Şekil 5. Moody Diagramı

2.5. EFEKTİF GÜÇ VE MOTOR GÜCÜ

Ne=Efektif Güç

Ne=

Suyun yoğunluğu (1000 kg/m3)

hg= Pompa Verimi (Şekil 6’dan)

Şekil 6. Pompa genel veriminin özgül hız ve debi ile değişim eğrileri

Şekil 6’dan pompa verimi %80 bulunur.

Bu değer emniyet payı olarak %5 azaltılarak kullanılacaktır.

hg= %80 - %5

Ne=

Ne=17.7 HP

EFEKTİF GÜÇ (HP)

EMNİYET KATSAYISI

Ne <>

=1,2........1,3

5<>e<25

=1,1........1,3

Ne>25

=1,05......1,1

Tablo - 6 Efektif güce bağlı olarak emniyet katsayısı

Tablo 6’dan Ne=17.7 HP için =1.15 seçtik!!!

Dolayısıyla motor gücü aşağıdaki gibi hesaplanır;

Nm= .Ne

Nm= 1.15 x 17.7

Nm= 20.35 HP

2.6. ŞAFT (MİL) ÇAPI HESABI

Pompa mili karbonlu çelikten imal edilecek, t = 12049/cm2

dmil= 14.4 x

dmil= 14.4x

dmil= 3.31 cm = 33.1 mm

dmil (mm)

11

20

25

30

35

40

50

60

70

80

90

100

Tablo = Nominal Mil Çapları

Mil çapını nominal çap olarak 35 mm alırız. (Güvenlik açısından ilk değerden büyük olmalı

dmil= 35 mm

2.7. GÖBEK ÇAPI HESABI (dg)

dGÖBEK=1.5 x dmil

dGÖBEK= 1.5 x 35

dGÖBEK= 52.5 mm = 0.0525 m

3. POMPA ORGANLARININ HESABI

3.1. Çark Giriş Ağzı Hesabı

İmalat kolaylığı bakımdan çark giriş ağzı çapı, emme borusu çapına eşit olur.

De=0.15 m idi

Do = De

Do = 0.15 m=150 mm

3.2. Çark Giriş Ortalama Çapı Hesabı

Çark kenarları ortalama çapı olan D1 silindirik kanatlı çarklar için Do çapından biraz küçük seçilerek saptanır. Bu darlatma Schulz katsayısı ile çark giriş çapı çarpılarak bulunur.

Schulz katsayısı; ss = 0.90................0.95 arasında değişir.

D1=De x ss

D1= 150 x 0.92 (ss = 0.92 için)

D1= 138 mm

Silindirik kanatlı çarklar için kanat giriş kenarının “çark üst kapağına” ve “alt kapağına” değme noktalarına ait D1d ve D1i değerleri deneysel sonuçlarına dayandırılan ampirik formüllere bulunur.

D1d = Do + 4 = 150+4

D1d = 154 mm (D1d : Kanat giriş dış çapı)

D1i = 2D1 – D1d = (2x138) – 154

D1i = 122 mm (D1i =Kanat giriş iç çapı)

3.3. Toplam Debi ve Giriş Meridyenel Hızı Hesabı

Kaçak verim (hk) : çarkın girişi ile çıkışı arasındaki basınç farkından doğan ve basma kısmından emmeye doğru geçen debi miktarı ile orantılı boyutsuz bir sayıdır.

Kaçak verimi 0.95 seçelim [hkaçak = 0.95]

QT=

QT= 0.052 m3/sn (Toplam Debi)

Co hız hesabı;

Co=

Co= 3.35 m/sn

Kanatların giriş kanatlarının kalınlığı dolayısıyla akışkanın giriş kesidi küçülecek ve C1 hızı bir miktar büyüyecektir. Büyütme katsayısı 1.05 – 1.1 arasında alınır.

Büyütme katsayısının 1.05 seçilmesinde;

C1= 1.05 x Co

C1= 1.05 x 3.35

C1= 3.51 m/sn

Dik giriş için (α1=900) C1=Cm1 olmalıdır. Kontrol amacıyla Cm1 tekrar hesaplanmalıdır.

Şekil 7.

kcm1= 0.175 (Şekil 7) bulunur.

Cm1 = k cm1

Cm1 = 0.175

Cm1 =3.46 m/s

Dik giriş için C1= Cm1 ==3.51 m/s kabul edilmişti, fakat güvenlik ve uygunluk bakımından Cm1 = 3.46 m/s alınır!!!

3.4. Giriş Teğetsel Hızı ve Kanat Giriş Açısı Hesabı

U1 =

U1=10.47 m/sn

tan β1 = =

β1=18.28o

Kaskat kanat etkisi dolayısıyla akışkanın bu açı ile çarka girilebilmesi için kanat giriş açısı So kadar büyütülmelidir.

So=1.72.......................(So en fazla 3o olabilir)

β1k = β1+So

β1k=18.28+1.72

β1k= 20o

Kanadın silindirik olarak imal edilip, edilmeyeceğini bulmak için β1i ve β1d açılarını da bilmeliyiz.

U1i=

U1i=9.26 m/s

tan β1i=

U1d=

U1d=11.69 m/sn

ton β1d=

β1i – β1d = 20.48o-16.48o=4o 4o<6o olduğundan kanat silindirik olarak imal edilebilir.

3.5. Çark Giriş Genişliği Hesabı

λ1 (daralma katsayısı)’i ilk yaklaşıkla 0.65 alalım. Şu durumda kanat kalınlığı ve kanat sayısı (Z) henüz belirlenmemiştir.

b1=

b1= 0.053

Bu değer çark çıkışına ait boyutlar hesaplandıktan sonra tekrar kontrol edilecektir!!!

3.6. Çark Giriş Hız Üçgenin Çizilmesi




Cm1=3,46

U1i= 9,26

U1= 10,47

U1d= 11,69

Şekil 8. Ölçek 1 cm =1 m/s

4. ÇARK ÇIKIŞ BOYUTLARININ BELİRLENMESİ

4.1. Çark Çıkış Çapının Belirlenmesi

Şekil 9- basınç katsayısının ve D1/D2 oranının ns özgül hızına göre değişimi

Şekil 9’dan Basınç katsayısı (Ψ) 0.86 bulunur!!!

U2=

U2=21.36 m/s

D2=

U2 hızının kontrolü için Şekil-7’den ku2= 1.071 bulunur.

U2=ku2

U2=1.071

U2=21.21 m/s

D2=

Güvenlik açısından D2 en az 281 mm alınmalıdır. Ben ise daha güvenli olması için 282 mm aldım!!!

D2=282 mm

D2’nin uygun olması için “D1/D2” değerinin Şekil 9’daki Alt ve üst sınır değerleri arasında olması gerekir!!!

ns=125.13 için Şekil 9’dan

bulunur!!!

0.4875< olduğu için alınan D2 çapı uygundur.

4.2. Çıkış Meridyenel Hızı

kcm2=0.135 (Şekil 7’den)

Cm2= kcm2

Cm2=0.135

Cm2=2.67 m/s

4.3. Çıkış Teğetsel Hızı Hesabı

Akışkana ait gerçek hız üçgeninde, mutlak hızın teğetsel hız üzerinde bileşeni olan Cu2 teğetsel hız bileşeni, akışkanın çarkı terk ederken teğet doğrultusu ile yaptığı gerçek β2k açısının saptanması için gerekli bir büyüklüktür.

Cu2 =

Hidrolik verim : =%88 (Tablo 7’den) olarak tespit edilmiştir.

Cu2=

Cu2=10.43 m/sn

Tan β2 =

β2=13.72o

ns

44

70

140

215

280

350

425

490

%h

75

86

92

93

94

95

95.5

96

Tablo – 7 : Özgül hıza göre hidrolik verimin değişimi.

4.4. Kanat Sayısının Belirlenmesi

Kanat çıkış açısı (), kaskat kanat etkisiyle akışkanın β2 açısıyla çarkı terkedebilmesi için kanada verilmesi gerekli olan açıdır.

İlk olarak β2k = 30o seçelim.

Z=6.5

Z=6.5

Z=8.012 olduğundan Z8 kanat sayısıdır.

k=1+

k=1+

k=1.29

Sonsuz kanat halindeki teğetsel hız Cu2;

Cu2=kx Cu2

Cu2 =1.29 x 10.43

Cu2 = 13.45 m/s

β2k açısının kontrolü;

tan β 2k=

β2k=18.65o olduğundan yukarıdaki işlemler tekrarlanmalıdır.

Β2k = 24o için

Z= 6.5

Z=7.09 olduğundan kanat sayısını 7 alabiliriz!!!

k= 1+

k= 1.31

Cu2=k. Cu2

Cu2=1.31x10.43

Cu2= 13.66

tan β2k=

β2k=19.12o

β2k=19o için Z= 6.32 6 kanat var.

k= 1.348, Cu2=14.06

β2k= 20.1o20o

Sonuç : β2k= 20o

Z=6 kanat

4.5. Çıkış ve Giriş Genişliği

Kanat kalınlığı : e = 5 mm alınmıştır.

b2=0.024 m = 24 mm

Giriş Genişliği Kontrolü;

b1=

b1=0,043 m = 43 mm

b1= 53 mm bulunmuştu. Artık gerçek değeri b1= 43 mm’dir.

4.6. Çıkış Hız Üçgeninin Çizilmesi

β2=13.72o

U2=21.36 m/s

Cu2=10.43 m/s

Cm2=2.67

Cu2=14.06




Şekil 10.

4.7. (Z . L) min Kontrolü

Kanat çizimi yapılmadan önce hesaplanan gerçek (Z.L) taşıyıcı kanat yüzeyinin (Z.L) değerinden büyük olup olmadığı kontrol edilmelidir. (Z.L) min değeri;

# (Z. L) min = formülüyle bulunur.

# tanβ

# W

W

#

# L =

#

Şekil 11. Hareketli dairesel kaskat için Weinig diyagramı

# = 0.523 ve βm=20o için ‘Şekil 11’den (/p) değeri 1.4 olarak bulunur.

# (Z.L) min =

(Z.L) min = 0.798

# (Z.L)gerçek = 6x0.210

(Z.L)gerçek = 1.26

Sonuçta; (Z.L)gerçek > (Z.L) min olduğu görülür.

4.8. Yayıcı Hesabı

tanα2==14.35

α2>10o olduğundan difüzöre gerek yoktur!!!

4.9. Salyangoz Hesabı

# Salyangoz içindeki akışın serbest vorteks kanununa uyduğu kabul edilerek hesaplar yapılmıştır. Salyangoz eşit dilimlere bölünerek Q debisinin çevre boyunca eşit miktarlarda girdiği kabul edilir.

# D3: salyangoz giriş çapı çark çıkış çapından “2-4” mm daha büyük olmak zorundadır.

D3=D2+4=282+4

D3=286 mm

# Salyangoz dilinin D3 çaplı daireye olan uzaklığı aşağıdaki gibi hesaplanır.

e= D2/60=282/60

e=4.7 mm

# Salyangozun kalınlığı t= 15 mm seçildi ve salyangoz 8 eşit dilime bölündü. Şimdi bu kesitlere ait çapları hesaplayabilmek için ilk olarak “Alanlar Sabitesi” hesaplanmalıdır.

Alanlar Sabitesi A:

A=Cu2

A= 1.47 m2/sn

Axdenkleminden “r” değeri bulunarak her bir kesitteki yarıçaplar belirlenir.

Ax

1.47x

4.61r2-Qxr-0.158xQ=0

I. Kesit İçin;

Qx1=

4.61xrx12-6.25.10-3rx1-(0.158x6.25.10-3)=0

4.61xrx12- 6.25.10-3rx1 – 9.875.10-4=0

rx1=0.015m=15mm, dx1=30 mm

I.Kesit için kullanılan metod diğer kesitler içinde kullanılırsa;

II. Kesit İçin

III. Kesit İçin

IV. Kesit İçin

V. Kesit İçin

VI. Kesit İçin

VII. Kesit İçin

VIII. Kesit İçin

Son Kesitteki Su Hızı

C=

C=7.204 m/s

Salyangoz çıkış flanşı ile pompa ekseni arasındaki kot farkını hesaplamalısınız. Salyangoz çıkış flanşı ile pompa ekseni arasındaki minimum kot farkı salyangoz çıkış flanş çapının 100 mm alınmasıyla maximum kat farkı ise salyangoz çıkış flanş çapının 150 mm alınmasıyla bulunur. Biz flanş çapımızı ortalama bir değer olarak 130 mm seçelim!!!

Salyangoz çıkış çapı : Db=130 mm (Ortalama Bir Değer Olarak)

Koniklik Açısı : α = 5o (Koniklik Açısı 10o’den küçük olmalı)

tanα=

Lb=

Lb=205 mm