İNSANLIĞIN DÜŞÜNCE TARİHİNDE ÖZLÜ SÖZLER

İNSANLIĞIN DÜŞÜNCE TARİHİ SÜZGECİNDEN SÜZÜLEN ÖZLÜ SÖZLER
“Evren insan için uyumsuzdur ve bilinemez.”	Albert Camus
“Hiçbir acı cehaletten daha fazla zahmet verici değildir.”	Ali Ibu Abu Talip
“Hammadde, emek, zaman, mekan, sermaye ve öteki girdilere olan ihtiyacı azalttığı için, bilgi her şeyi ikame etmekte, ileri bir ekonominin merkezi haline gelmektedir. Ve bu gerçekleştikçe değeri hızla artmaktadır.”	Alvin-Heidi Toffler
“Bir kuruluşun sahip olduğu yeri doldurulamaz tek sermaye insanların bilgi ve yeteneğidir.”	Andrew Carnegie
“Gerçek mutluluk mal ve mülke sahip olmak ile değil, akıl ve erdeme sahip olmak ile mümkündür.”	Aristo
“Hiç bir şey bilmediğimi de kesin olarak bilmiyorum.”	Arksilaos
“Genel bir kural olarak, yaşamdaki en başarılı insan, en iyi bilgiye sahip olandır.”	Benjamin Disraeli
“İnsan bilgisinin sınırları vardır.”	Bernard de Mandeville
“Düşüncenin doğruluğu pratik doğrulamayla kanıtlanır.”	Bernardino Telesio
“Tecrübe bilginin anasıdır.”	Cervantes
“Bilebileceğimiz bir şey varsa o da hiçbir şey bilmediğimizdir ve az bilgi tehlikeli bir şeydir.”	Chuang-Tzu
“Aklı ve gerçekleri kullanan bir insan mükemmele erişecektir. Doğa insanın akıl gücüne bir sınırlama getirmemiştir.”	Condorcet
“İnsan akıllı bir yaratıktır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.”	David Hume
“Biz hiçbir şey bilemeyiz. Doğru ancak gerçeğin derinliğinde bulunabilir.”	Democritus
“Batıl inanç, zayıf akılların sahip olduğu dindir.”	Edmund Burke
“Doğru düşünce bilgidir.”	Eflatun
“Bilginin elde edilmesi... bizi iyiye ulaştıracaktır.”
“Mutluluk bilgi ile kazanılır.”
“Hikmetli bilgi, tecrübe ile desteklenmiş ve uygulanabilir özellikler taşıyan ilimdir... Hikmet, ilim ile sanatın birleşmesidir.”	Elmalılı M. Hamdi Yazır
“İşe kesinliklerle başlayan, şüphelerle bitirir. Şüphelerle başlamaya razı olan, kesinliklerle bitirir.”	Francis Bacon
“Deneyiniz, deneyiniz, denemeden hiç bir şeye inanmayınız.”
“Bilgi güçtür.”
“İnsan akıbetinin efendisi değildir ve hiçbir zamanda olmayacaktır. İnsanın aklı onu daima bilinmeyen ve öngörülmeyen yeni şeyler öğrenmeye doğru götürecektir.”	Friedrich A.von Hayek
“Sadece tecrübe sayesinde bir şeyler öğrenebiliriz ve hiçbir zaman bir olayı akıl yoluyla tamamen kavrayamayız.”
“Ebedi gerçeklik olmadığı gibi, mutlak doğru da yoktur.”	Friedrich Nietzsche
“İnsana hiçbir şey öğretemezsin; öğrenmeyi ancak kendi içinde bulacağını öğretebilirsin.”	Galileo
“Hiçbir şey bigotların vicdanından daha tehlikeli değildir.”	George Bernard Shaw
“İnsanın bilebileceği şeyler sınırlıdır ve kendisi gibi mükemmel değildir.”	Giovanni Battista Vico
“Büyük şeyleri başarmak için bilgi ve cesaret gereklidir.”	Gracian
“Yeryüzündeki alimler, gökteki yıldızlar gibidir.”	Hz. Muhammed
“Bizler sırlarla dolu bir evrende bir rüyanın rüyasını görmekteyiz. Gerçekte bildiğimiz hiç bir şey yoktur. Bildiğimizi sandığımız şey sadece olaylardır. O olaylar ki, bilmediğimiz bir objeyle asla bilemeyeceğimiz bir sujenin birbirlerine olan ilgisinden doğmuştur.”	Immanuel Kant
“Bütün sahip olduğumuz bilginin tecrübe ile başladığına şüphe yoktur.”
“İnsanlar kendi sahip olduğu zekayı, kaosa karşı bir düzen oluşturmak amacıyla kullanabilirler. Zeka sadece bilimsel sorun çözme amacı için değil, aynı zamanda insanlar arasında anlaşmayı sağlamak ve devam ettirmek için de önemlidir.”	James M. Buchanan
“Bilgi sonsuza dek cehaleti yönetecektir.”	James Madison
“Uygarlığımızın geleceği bilimsel düşünme alışkanlığımızın gitgide yayılmasına ve derinleşmesine bağlıdır.”	John Dewey
“Sanayi toplumunun yakıtı paraydı. Bilgi toplumunda yakıt da, güç de bilgidir.”	John Kenneth Galbraith
“Doğuştan bilgi yoktur ve insan zekası doğduktan sonra dolmaya başlayan bomboş bir levha (tabula rasa) dır.”	John Locke
“Kazandığımız aydınlık bize... bilgimiz vasıtasıyla verildi.”	John Milton
“Eğer güneşe akıllıca bakmazsak, karanlık içinde kalırız.”
“İnsanın varlığı sırla kuşatılmıştır. Bizim dar bilgimiz ve tecrübemiz sınırsız denizlerde bir küçük adadır sadece.”	John Stuart Mill
“İnsanın aklı kendisine sınırlamalar getirilmesinden nefret eder.”	Joseph Addison
“Sadece tecrübe ile test edilmiş bir sistemi ampirik ve bilimsel kabul edeceğim. Bir sistemin doğrulanabilirliği ya da yanlışlanabilirliği kriter olarak alınmalıdır.”	Karl Popper
“Şer’i şerifin bekası ilimledir. Ve ilmin bekası ulema iledir.”	Koçi Bey
“Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğretmeyi seviyorum ve öğrenmeye çalışıyorum.”	Konfüçyüs
“Bilgiye sahip oldum mu? Bilmiyorum.”
“Sana bir şeyi nasıl bilebileceğini öğreteyim mi?
Bildiğin zaman bildiğini anla, bilmediğin zaman ise bilmediğini anla.”
“Etraflıca çalış, doğru bir şekilde araştır, dikkatlice düşün, düşündüklerini gözden geçir, ciddi ve samimi bir şekilde uygula.”
“Öğrenme ilkesi insanın temiz karakterini ortaya çıkarmak, insanlara yeni yaşam vermek ve nihai iyiye ve doğruya ulaşmak demektir.”
“Fakat içlerinde ilimde derinleşmiş olanlar... var ya onlara pek yakında büyük mükafat vereceğiz.”	Kuran-ı Kerim, Nisa:162
“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”	Kuran-ı Kerim, Zümer:9
“ Bilmediğini bilmek en iyisidir. Bilmeyip de bildiğini sanmak tehlikeli bir hastalıktır.”	Lao-Tzu
“Asırlarca eğitimin bir devlet hizmeti olduğu keşfedilemedi (!) ve devlet eğitim işlerine karışmadı. Fakat ne zaman ki modern absolutizm (mutlakçılık) ortaya çıktı, o zaman devlet her şey üzerinde hak iddia etmeye başladı. Ticaret, sanayi, edebiyat, din ve diğer bir çok hizmetin devletin görevi olduğu deklare edildi. Bu hizmetler devlete havale edildi ve devlet tarafından kontrol edilmeye başlandı.”	Lord Acton
“Evrende aklımızın kavrayamayacağı ve duygularımızla sezemeyebileceğimiz şeyler vardır.”	Ludwig von Mises
“Şaşılacak kadar çok aklım olmalı!	Mark Twain
Bazen, haftada bir kez aklımı başıma toplamam gerekiyor.”
“Eğitim her şeydir. Şeftali bir zamanlar acı bir bademdi; karnabahar, üniversite eğitimi almış bir lahanadan başka bir şey değildir.”
“Eğitimin yapamayacağı hiçbirşey yoktur. Hiçbir şey onun etki alanının dışında kalamaz. Kötü ahlakları iyiye çevirebilir; kötü ilkeleri yıkar ve yerine yenilerini koyar; insanları melekler seviyesine çıkarabilir."
“Bu dünyada hiçbir şey bilinçli cehaletten ve aptallıktan daha tehlikeli değildir.”	Martin Luther King
“Doğanın sonsuz gücü karşısında daha saygılı olmamız, bilgisizliğimizi, yetersizliğimizi bilmemiz gerekir.”	Michel de Montaigne
“Ben ne biliyorum.”
“Hala öğreniyorum.”	Michelangelo
“Bilimlerin Anası: Tecrübe.”	Miguel de Cervantes
“Gerçek kurtuluş ancak cehaletin ortadan kaldırılmasıyla olur. Cehalet kaldırılmadıkça toplum yerinde kalıyor demektir, yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor demektir.”	Mustafa Kemal Atatürk
“Dünyada her şey için, uygarlık için, yaşam için, başarı için en hakiki mürşit ilimdir, fendir. İlim ve fen haricinde mürşit aramak gaflettir, cehalettir, delalettir.”
“Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.”
“Bizim akıl, mantık ve zeka ile hareket etmek şiarımızdır. Bütün hayatımızı dolduran vak’alar bu hakikatin delilidirler.”
“Türk milletinin elinde tuttuğu meş’ale müsbet ilim meş’alesidir.”
“İlim ve fennin yaşadığımız her dakikadaki safhalarının gelişmesini kavramak ve izlemek şarttır.”
“Toplumu gerçek amacına, gerçek mutluluğuna ulaştırmak için iki orduya gerek vardır. Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri ulusun geleceğini yoğuran bilim ordusudur. Bu ordulardan her ikisi de aynı derece gerekli, kıymetlidir, her ikisi de hayatidir. Ancak bilim ordusunun kıymet ve kutsallığını anlatmak için şunu söyleyeyim ki, bilim ordusu, ölen ve öldüren birinci orduya, niçin ölüp, niçin öldürdüğünü öğreten ordudur.”
“Bir ulusun asker ordusu ne kadar güçlü olursa olsun, kazandığı zafer ne kadar yüce olursa olsun, bir ulus ilim ordusuna sahip değilse, savaş meydanlarında kazanılmış zaferlerin sonu olmayacaktır. Bu nedenle bir an önce büyük, mükemmel bir ilim ordusuna sahip olma zorunluluğu vardır.”
“İki şey dünyaya hükmeder; biri kılıç, diğeri düşünce. Kılıç, eninde sonunda düşünceye yenilir.”	Napolyon
“İlmin değeri de diğer mumların kendisinden ışık aldığı enerji kaynağına benzer.”	Nizamülmülk
“Bir insanın bilgisi vardır, pratiği yoktur, fakat bir diğerinin bilgisi de, pratiği de, yeterli tecrübesi de vardır. Bunu şöyle açıklayabiliriz: Bir şahıs bir hastalığın ilacını kitaplarda arar, bulur, okur, üstelik bütün ilaçların isimlerini de bilir, o kadar. Bir diğeri bütün ilaçların isimlerini bildiği gibi, hasta tedavi etmiş ve defalarca tecrübe yapmış ise, bu iki zat asla aynı olamaz.”
“Bağnazın kafası gözbebeği gibidir; ne kadar aydınlık olursa o kadar küçülür.”	Oliver Wendell Holmes Jr.
“Tecrübe, hatalarımıza verdiğimiz addır.”	Oscar Wilde
“Bilgelik için tek anahtar devamlı soru sormaktır... Şüphe ederek bir araştırmaya başlarız. Araştırmakla da doğruya ulaşırız.”	Peter Abelard
“Dünya artık emek-yoğun, malzeme yoğun, enerji-yoğun değildir; bilgi yoğun olmaktadır.”	Peter Drucker
“İnsanın bilebileceği tek şey olan kendisiyle yetinmelidir.”	Protagoros
“Denemedikçe ne yapacağını hiç kimse bilemez.”	Publilius Syrus
“Tecrübe bütün öğretmenlerin en iyisidir.”
“Pratik, bütün öğretmenlerin en iyisidir.”
“Birine göre adaletli olan şey, diğerine göre haksızlıktır; birine göre güzel olan, diğerine göre çirkindir; birine göre bilgelik olan, diğerine göre çılgınlıktır.”	Ralph Waldo Emerson
“Kesin olan bir şey var.	Rene Descartes
Bir şeyin doğruluğundan şüphe etmek.
Şüphe etmek düşünmektir.
Düşünmekse var olmaktır.
Öyleyse var olduğum şüphesizdir.
Düşünüyorum, o halde varım.
İlk bilgim bu sağlam bilgidir.
Şimdi bütün öteki bilgileri bu bilgiden çıkarabilirim.”
“Eğer gerçeği gerçekten bilmek istiyorsan yaşamında bir kez olsun bütün şeyler hakkında şüphe et.”
“Bizim çıkış noktamız bireyin subjektivitesidir... Çıkış noktamızdan bakıldığında ‘düşünüyorum öyleyse varım’ gerçeğinden başka bir gerçek olamaz. Herhangi bir gerçekten önce, bir mutlak gerçek olmalıdır. Bu gerçeği kavramak basittir, zira bireyin varlığında mevcuttur.”
“Düşünüyorum, öyleyse varım.” (Cogito, ergo sum; je pense, donj je suis.)
“İlk olarak, açık bir şekilde bilmediğim bir şeyi asla doğru olarak kabul etmem. İkinci olarak, doğru çözüme ulaşmak için incelediğim konuyu mümkün olduğu ölçüde küçük parçalara ayırır, ondan sonra analiz ederim. Üçüncü olarak, küçükten başlayarak büyüğe doğru adım adım ilerleyerek düşüncelerimi netleştirmeye çalışırım. Nihayet, son olarak, her durumun sonucunu ortaya koyar ve genel olarak gözden geçiririm.”
“İyi bir akla sahip olmak yeterli değil, önemli olan aklı iyi kullanmaktır.”
“İnsanın cehaleti konusunda cahil olması daha kötüdür.”	Saint Jerome
“Üç türlü aristokrasi vardır; birincisi yaş ve kıdem; ikincisi servet; üçüncüsü akıl ve bilgidir. En şereflisi sonuncusudur.”	Schopenhauer
“Cehalet kötü bir bitki gibidir; diktatörler bu bitkiden istifade ederler; oysa demokrasilerde vatandaşların cehaletine katlanılamaz.”	Sir William Beveridge
“Cehalet ne kadar fazla ise dogmatizm de o kadar büyüktür.”	Sir William Osler
“Bir şey bilmediğim dışında başka bir şey bilmiyorum.”	Sokrates
“Bir şey biliyorsam o da hiç bir şey bilmediğimdir.”
“Sadece bir iyi vardır, bilgi; ve sadece bir kötü vardır, cehalet.”
“Bilgi ruhun gıdasıdır.”
“Sadece şimdiyi değil, aynı zamanda gelecekteki gelişmeleri de açık bir şekilde öngörebilen bir kimse bilgiye sahiptir.”	Terence
“İçinde yaşadığımız yeni çağda, zenginlik bilginin ürünüdür. Bilgi, ekonominin başlıca hammaddesi ve en önemli ürünü haline gelmiş bulunuyor. Günümüzde zenginlik yaratmak için gerek duyulan sermaye varlıkları arazi, bedensel emek, imalat ve fabrikalar değildir. Bunların yerini bilgi almış durumdadır.”	Thomas A.Stewart
“İnsanlara eğitim ve bilgi sağla. Barış ve düzenin sağlanmasının kendi çıkarları için gerekli olduğunu onlara öğret.”	Thomas Jefferson
“Batıl inanç ve cehaletten oluşan fanatizm, bütün asırlar boyunca bir hastalık olmuştur.”	Voltaire
“İnsanın evrendeki durumu, bir kedinin kitaplıktaki durumu gibidir; görür ve dinler ama hiç bir şey anlamaz.”	William Jones
“...Unutma ki, insanlığın yüzyıllardır öğrendikleri, sonsuz uzunlukta	Xsentius
bir kumsaldaki tek bir kum taneciğinden daha fazla değildir.”
“İlim ilim bilmektir,	Yunus Emre
ilim kendin bilmektir,
Sen kendini bilmezsen,
Bu nice okumaktır.”
Kaynak: C.C.Aktan, Yeni Global Gerçekler, İstanbul: TÜGİAD Yayını, 2000.
	SENA ÇAM
	7 / A - 439