YUNAN MEDENİYETİ (MÖ:1200-338)
Yunan Medeniyeti M.Ö. 5. ve 4. yüzyıllarda ve Roma İmparatorluğu M.Ö. 2. yüzyıldan M.S. 2. yüzyıl arasında tümüyle köleliğe dayanıyordu. Yunanlılarda köleler endüstride, zanaatta, tarımda ve evde kullanıldı. Örneğin 5. yüzyılda, Yunan kentlerinde kölelerin sayısı kentli nüfusunun iki mislinden fazlaydı
Yunanlılar M.Ö. 200 yılında hayvan derisinden parşömeni geliştirdiler. M.S. 150'de ilk kez, parşömen, yuvarlak rulo yapma yerine, kitap yapmak için sayfalar içine katlandı.[1]
Yunan şehir devletleri, güç olarak birbirlerine denk olduklarından, birbirlerine karşı üstünlük sağlayamamışlardır. Bu nedenle Yunanistan'da İlk çağda milli bütünlük sağlanamamıştır. Sadece ülkelerini ele geçirmeye çalışan Persler'e karşı birlik sağlamışlar ve Peleponnes Savaşlarında Persler'i yenilgiye uğratmışlardır.
Yunanistan'da halk; soylular, tüccarlar, köylüler ve köleler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı. Bu sınıf farkları. sınıflar arası çekişme ve mücadeleyi doğurmuştur.
Ege ve Yunan Medeniyeti'nin ilk ortaya çıktığı yer Girit Adası'dır. Bu medeniyet, buradan diğer adalara, Mora ve Yunanistan'a yayılmıştır. En önemli eserleri Knossos Sarayı'dır.[2]
Demokrasinin ve politikanın kaynağı kabul edilen eski Yunan toplumunu ele alalım. Politika kelimesi, bugün kullandığımız "polis" kelimesinden türemiştir. Daha açık bir ifadeyle, Yunan siyasî düşüncesinin (Hellenist kültürün) temelini polis kavramı oluşturur. Atina'da, kadınlar ile sayıları 365 bin olan köleler ve yabancı kökenli metoikler siyasî hakka sahip değildir. Sayıları 20 bin civarında olan bir zümre (başta filozoflar olmak üzere) yönetimi sağlamaktadır.[3] İşin ilginç tarafı, köleler eğitim yoluyla "köle" olduklarının şuurundan uzaklaştırılmışlardır.[4]İşte hellenist kültürün mahiyeti... Bütün siyasi bilimcilerin çağdaş uygarlığın temelde hellenist kültüre ve hellenizm dinine dayandığı hususunda ittifak ettikleri malûmdur. Nitekim Dawson'un şu itirafı meseleye açıklık getirmektedir: "Helenizm'i bir yana bırakacak olursak, ne batı medeniyeti, ne Avrupa insanı düşüncesinin doğması mümkün değildir.’’[5] Klasik Hellenizm; M.Ö. IV. ve V. yüzyıllarda Yunan şehirlerinde gelişen Yunan kültürü demektir. Bilindiği gibi eski Yunan kültüründe, nitelikleri, yetkileri ve hünerleriyle tıpatıp insana benzeyen binlerce ilâh mevcuttur. Bir Yunan tarihçisi "Bu insan özellikleri taşıyan ilâhları Homeros'la Hesiodos yaratmıştır" demektedir.[6] İnsanın hevâ ve heveslerini ilâh edinmesi, hellenist kültürün temelidir. Batı medeniyeti (nâm-ı diğer, çağdaş uygarlık) temelde hellenist kültüre dayandığına göre, karşımıza "modern putperestliğin" çıktığı gerçeği kolayca kavranır. Bu çağdaş putperestlik, aile hayatından devlet teorilerine, ekonomik sistemlerden insanlık tarihine ve siyasî mücadelelere kadar her alanda gücünü hissettirmiştir. Aklı yeterli bulan ve dini hafıfe alan modern insan, kendi ilâhlığını ön plâna çıkarmıştır.
Dorlar; MÖ: 1200 yılında Yunanistan’a gelerek Akalar’ı yenmiş ve buranın yerli ahalisini köleleştirmişlerdir.
Dorlar; Yunanistan’da şehir devletleri adı verilen Polisler kurdular. Önce krallıkla daha sonra Tiranlık kuruldu.
Atina şehir devletinde krallığın yıkılması üzerine soyluların egemenliğine dayalı Arhon adı verilen ve yıldan yıla seçimle göreve gelen bir Aristokrasi kuruldu.
Yunanlılar ile Persler arasında Pers-Yunan savaşı (MÖ:492-449) yapıldı. Savaşı Yunanlılar kazandı. Böylece Persler’in batıya doğru yayılması durduruldu.
Perslerin yenilmesi üzerine Atina ve Sparta liderliğinde (Pelaponnesos Savaşları) iç savaş yapıldı. Savaşı Sparta kazandı. Fakat Yunanlılar; bu savaşla zayıf düştüklerinden MÖ:338 yılında Makedonya kralı XI. Filip, Yunanistan’ı aldı.
Kolonicilik Faaliyetleri
Nedenleri:
. 1- Nüfusun artması
2- Toprağın yetersiz olması
3- Gemiciliğin ve denizciliğin gelişmesi
4- Çiftçilerin borçları
5- Partiler arası çekişme
6- İktidardan düşen partililerin anavatanı terk etmesi
7- Maceracıların ortaya çıkması
Sonuçları:
1- Borç köleliği ortaya çıktı.
2- Burjuva sınıfı ortaya çıktı.
3- Bilim ve felsefe gelişti
4- Yeni yerler bulundu
5- Kolonilerden bol ve ucuz mallar geldi
6-Toplumda borç köleliğinin ortaya çıkması ve fakirliğin getirdiği hoşnutsuzlukları
gidermek amacıyla anayasal çalışmalar yapıldı.
Yasa Çalışmaları
1- Dragon Yasaları (MÖ:620)
Halk arasında var olan hoşnutsuzlukları gidermek amacıyla soylular tarafından Dragon görevlendirildi. Dragon, yazılı olmayan hukuku yazıya döktü. Fakat sınıf ayrılığına son veremedi.
2- Solon Yasaları (MÖ: 594/3)
Solon; borç köleliğini kaldırdı. Halk mahkemelerini ve halk meclislerini kurdu.
3- Kliesthenes Yasaları (MÖ: 506)
Halk meclisini devletin gerçek temsilcisi yaparak, gerçek anlamda demokrasinin oluşmasını sağladı.
Kültürel Özellikler
Yunan Halkı sınıfları ayrılmıştı. Bunlar
a) Soylular
b) Hürler
c) Yanaşmalar
d) Köleler
Yunanistan’da Polis adı verilen şehir devletleri kurulmuştu.Önemli şehir devletleri; Atina, Sparta, Korint’dir.
İlk demokrasi Yunanistan’da; Atina şehir devletinde ortaya çıktı.
Yunanistan’da ki yönetim şekilleri; Krallık, Tiran, Aristokrasi ve Demokrasidir.
Perslerle savaşarak, onların batıya doğru yayılmalarını durdurdular.
Deniz ticareti ve koloniciliği ile uğraştılar.Akdeniz ve Karadeniz’de ticaret koloniler kurdular.
Yunan kolonilerin, Fenike kolonilerine göre daha uzun ömürlü olmasının nedeni, Yunanlıların kolonilerini vatan edinmiş olmalarıdır.
İyonlardan Fenike alfabesini aldılar. Roma İmparatorluğu da Yunanlılardan alarak Latin alfabesini oluşturacak.
Yunanlılar; çok tanrılı bir inanışa sahiptirler. En önemli tanrıları Zeus’tur. Yunanlılar; tanrılarını insan şeklinde düşünmüşlerdir.
Tanrıları onuruna Olimpus dağında Olimpiyat oyunları düzenlemektedirler.
Yunanlılar arasında siyasal bir birlik olmamasına karşın,kültürel ve dini bir birlik bulunmaktadır.Olimpiyat oyunları ve dil,Yunan toplumları arasında bir birlik oluşturmaktadır.
Yunanlıların dünya uygarlığına sundukları en önemli hizmet demokrasidir.
Yunanlılar, felsefe ve bilim alanında da önemli çalışmalar yapmışlardır.
Felsefe alanında; Sokrat, Eflatun (Pluton) ve Aristo’dur.
Yunan Medeniyeti:
-Dorlar’ın Mora ve çevresini işgal etmelerin.; den sonra oluşan uygarlıktır. En parlak devrini M.Ö. 5 ve 4. yüzyıllarda yaşamıştır.
-Yunanistan polis adı verilen şehir devletlerinin birleşmesiyle kurulmuştur. En önemlileri Atina, Isparta, Larissa, Korint ve Tebai'dir.
-Tarım alanları az olduğundan ticarette gelişmişler ve koloniler kurarak zenginleşmişlerdir.
-Yunanlılarda toplum sınıflara ayrılmıştır ve sınıflar arasında eşitsizlik vardır Yönetim şekli asillerin üstünlüğüne dayalı demokrasiydi. Ama bu herkesin ihtiyacına cevap vermiyordu (Aristokratik Demokrasi).
Arhon adı verilen yüksek dereceli memurlar bu sınıf farklılıklarını ortadan kaldırmaya çalıştılar; Drakon: Kan davalarını önlemeye yönelik ceza kanunlarını çıkardı. Ancak asillerin haklarını koruduğu için karşı çıkıldı..
Solon: Borç yüzünden doğan köleliği kaldırdı, halkı kazançlarına göre sınıflara ayırdı. Klistenes ise: Asillerin seçtiği Dört yüzler Meclisi yerine, halkın seçtiği Beş yüzler Meclisi'ni kurdu. Zenginlikten doğan sınıf farklarını kaldırdı.
Yunanlılar çok tanrılı dinlere inanırlar ve tanrıları insan şeklinde düşünürlerdi. Tabiattaki varlıklara benzetilen tanrılarının en büyüğü Zeus'tu. Olimpiyatlar, Tanrıları adına yaptıkları spor, müzik ve şiir yarışmalarının adıydı. Yunanlılar pozitif bilimler, edebiyat ve güzel sanatlarda ilerlemişlerdi.[7]
o Eski Yunan Medeniyeti, Doğuda Büyük Alexandra döneminden sonra yaşamaya devam etti ve Helen bilimi Mısır, Suriye ve Pers İmparatorluğu’nda,varlığını korudu. Yunan eserleri, Yakın Doğunun Lingua Franca, Aramice dillerine çevrilerek Grek bilimi Pers ve Hint bilimleriyle bir arada olma olanağı buldu.
Bilime verilen önem, Aristoteles, Euklides, Hippokrates ve diğer Yunan klasiklerinin büyük ölçüde Arapça’ya çevrilmesini sağladığı gibi, İbranice'deki eserler ile Suriye kaynaklı eserler de Arapça’ya çevrildiler.
Bu çevirilerin bir çoğu Süryani- Kadim ve Nesturi Kiliselerine bağlı Hıristiyan Araplar tarafından yapıldı. Ancak bu eserler, kelimesi kelimesine çevrilmek yerine yorumlanıp eleştirilerek, onlara ek metinler biçiminde yazıldı.Böylece Müslümanlar, sık sık sözünü ettiğimiz Helen kültürünün gerçek mirasçısı oldular. Onlar, kapsamlı çevirileriyle bu mirası koruyup yönettiler.
Bu çeviri faaliyetleri Suriyeli Doktor Juneyn bin İshak ile doruk noktasına ulaştı. Huneyn bin İshak, yaptığı uzun seyahatlerde aynı eserin çeşitli metinlerini toplayıp, onları birbirleriyle karşılaştırdıktan sonra Suriye’ce veya Arapça’ya çevirdi. 800’lü yılların başında Bağdat’ta Beytul-Hikmet adıyla bir akademi kuruldu. Bu akademide bir çeviri kurulu vardı. Bilim dili olan Arapça’ya çevrilen eserler orada toplanarak hizmete sunuldu.[8]
| Makedonya'da merhametsiz kral II.Philip'in yerini alan oğlu Büyük İskender'in büyük atraksiyonu. İskender, babasının ele geçirdiği yunan sitelerini gezdikçe yunan kültürüne hayran kalır ve tahta geçtikten sonra yunan kültürünü "bilinen" tüm dünyaya yayma kararı alır: buna Hellenizm denir. iskender bu amaçla Makedonya'dan Hindistan'a ve hatta Pakistan'a kadar uzanan müthiş bir ülke kurar. ülkede tam 35 harika şehir inşa eder. her şehirde bir agora, bir kütüphane ve bir de gymnasium vardır(sadece keyif için değil eğitim için de vardır bu gymnasiumlar). iskender döneminde bugün Türkiye'nin üzerinde bulunduğu topraklardan çok önemli bilim adamları çıkar: Sinop'ta filozof diogenes, Bergama(perga)'da matematisyen Appolonius, Kadıköy'de(chalcedon) Herophilus ve İznik'te(nicea) doğa bilimcisi Hipparchus. büyük iskender 32 yaşında öldüğünde arkasında inanılması güç bir zenginlik bırakan tarihin çok önemli liderlerinden biridir.[9] |
Altın bir çağ yaşadıkları kabul edilen Yunan ve Roma medeniyetleri dönemine Eskiçağ veya Antikçağ denir. Sokrat, Aristo, Platon gibi fikir adamlarının eserleriyle aydınlanan Batıda, bu dönemde yazılı felsefî eserlerin yanında resim, heykel, tiyatro gibi sanat alanlarında da güzel örnekler ortaya konmuştur. Ancak ezelî ve ebedî hakikati bulamayan bu dönem insanlarının ömürleri, Olemp tanrılarının ahlâk dışı maceraları ve haydutların menkıbeleriyle geçmiştir. Medeniyet adına güzel şeyler yapan Yunan'lar ne yazık ki, tabiattaki mucizevî hâdiselerdeki gerçeği anlayamamışlar ve onlara ulûhiyet isnat ederek güneş, rüzgâr, ateş ve ormanları ilâh kabul edebilecek kadar basitliklere düşmüşlerdir.
. 529'da Kilise Atina'daki Platon Akademisi'ni kapatıp manastır teşkilatını kurdu. Böylece Hıristiyanlık Yunan felsefesinin üzerine örtü çekmiş oldu. Bu tarihten itibaren eğitim, düşünce ve meditasyon manastırların tekeline geçmiştir. Sadece Kilise mensuplarına, ruhbanlara söz hakkı tanıyan bir sistemin yürürlükte olduğu Ortaçağın diğer bir adı da bu nedenle "karanlık çağ" olmuştur. Batıda bilim, kültür, sanat, edebiyat ve düşünce artık karanlıklar içerisindedir.[10]
YUNANLI KİMDİR? NEDİR?
"Yunanlı" dendiği zaman akla gelen "Eski Yunan Uygarlığı" oluyor. Oysa günümüzde bu uygarlığın varisleri olduklarını iddia eden "Yeni Yunanlılar"ın, tarihte adı geçen Yunanlılarla uzak yakın hiçbir bağları bulunmadığını Yunanlı ve Batılı tarihçilerin eserlerinden okuyor öğreniyoruz.
Yunanlı tarihçi Paparigopulos, gerçek Yunanlıların yeryüzünden yok oluşlarını, Yeni Yunanlıların sahneye çıkışlarını şöyle anlatıyor:
"Kadim Yunanlılar, Milattan sonra 146'da, Romalıların Korent'i işgal ve tahrip etmeleriyle yeryüzünden silinip yok olmuşlardır. Milattan sonra 6. yüzyılda Kuzey ve Batıdan Yunan yarımadasına akan "Slav", "Arnavut", ve "Ulah"lar, bölgeye yayıldılar. SLAVLAR; Makedonya, Epir, Thesalya, Rumeli'ye, ARNAVUTLAR; Atina, Korent, Mani Thesalya, Ege Adalarına, ULAHLAR; Thesalya, Rumeli, Yedi Adalar ile Ege Adalarına göç edip yerleştiler."
Dağınık olarak kurulan küçük "Kent Devletleri"nde yaşayan Eski Yunanlılar, var oldukları yüzyıllar boyunca hiçbir zaman birleşip gerçek bir devlet kuramamış, birbirlerine daima düşman gözü ile bakmışlardır. Zamanla önce İskender İmparatorluğu'nun, sonra Romalıların ve nihayet Bizans İmparatorluğu'nun hakimiyeti altına girmişlerdir. O ve sonraki dönemlerde, Balkanlar'dan gelen binlerce göçmen, bu sahipsiz boş toprakları adeta yağmalayarak yerleştiler. 1204'de Haçlılar Ordusu, bu toprakları Bizanslılardan alıp, parçalara böldü, Avrupalı Feodal Kontlar'a ve Baronlar'a dağıttı. Evvelce çeşitli bölgelerden gelip bu topraklara yerleşen "Yeni Yunanlılar"ın dedeleri, yaklaşık iki buçuk yüzyıl Avrupalı soylu efendileri için, esir olarak çalıştılar.
Osmanlı İmparatorluğu 1454'te Yunan yarımadasına sahip olduğunda durum böyleydi. Bu topraklar Osmanlı hakimiyeti altına girdikten sonra burada yaşayan insanlar esaretten kurtuldular, yeni yönetimin, kendilerine dağıttığı toprakları işleyerek yaşamlarını sürdürdüler.
Bugün dünyanın "Yunanistan" adıyla tanıdığı ülkenin insanları, 1832'de "Yunanistan Krallığı" kuruluncaya kadar kendilerini hiçbir zaman bir milletin insanları olarak hissetmediklerini Yunanlı tarihçiler yazarlar. "Yeni Yunanlılar", köken olarak bir ırk değil, Ortodoksluk mezhebi çatısı altında toplanmış çok farklı ırk ve milletin bir karışımıdır. Yunan kilisesine ve politikacılarına göre, Yunanlı olarak kabul edilmek için, Ortodoks kilisesinin bir üyesi olmak yeterlidir.
"Yeni Yunanlılar"ın kökenlerinin, Sırp, Bulgar, Arnavut, Ulah, Frenk, Latin, Bizans, Makedon, Girit, Anadolu hatta Türk kökenli göçmenlerinden oluşması, her dönemde bazı etnik sorunlar yaratmıştır. Bu sorunların en önemlisi, ülkeyi oluşturan insanların her dönemde, "Ben Yunanlıyım.." değil de, "Ben Makedon’um..", "Ben Arnavut’um", "Ben Ulah’ım", "Ben Giritliyim..", "Ben Türküm.." diyerek, "Yunanlılığı" kabul etmek istememeleridir. Kendilerini Yunanlı saymayan bu insanların tek arzuları, ya bağımsız bir devlet kurmak, yada kökenlerine inerek Yunanistan'ın oldu bittilerle işgal ettiği Arnavutluk, Bulgar ve Makedon topraklarını, bir parçası olduklarını unutmadıkları ülkelerine katma mücadelesidir.
Yunanistan'ı devlet yapan 18. yüzyılın süper devletleri, "Yunan Krallığı" sınırları içinde yaşayan yaklaşık 18 değişik milletin insanını "Eski Yunan" uygarlığının varisleri olarak dünyaya tanıtmakta önemli rol oynamışlardır. "Yeni Yunanlılar" ile "Eski Yunanlılar" arasında en ufak bir kan bağı bulunmadığı gibi ne "Bizanslılar", ne "Makedonlar", ne "Giritliler", ne de "Kıbrıslılar"ın Yunanlılıkla uzaktan yakından hiçbir bağları bulunmamaktadır. Yunanistan, bu insanları, Ortodoksluk şemsiyesi altında toplamış topraklarını ve uygarlıklarını yağmalamıştır.
Yunanistan'ı yönetenler, "Büyük Yunanistan"ı yaratmak için, bir buçuk yüzyıl izledikleri "UYGARLIK VE TOPRAK YAĞMACILIĞI"yla yetinmemişler, yağmalayamadıkları uygarlıkların insanlarını da, Türk devletini parçalamak için malzeme olarak kullanmış, bugün de kullanmaya da devam ediyorlar.
ELENİZM NEDİR ?
Yunanlılar, Türkiye ve Türk insanı söz konusu olduğu zaman, bilim kurgu filmlerindeki garip yaratıklara benzerler, beyin hücreleri renk değiştirir, içlerini bir endişe ve korku sarar. Bir anda kin ve nefret dolu patlamaya hazır bir bombaya dönüşürler.
Yunanlıların hayal alemlerinde yarattıkları "Türk Canavarı", beyinlerinde öylesine yer etmiş ki, bu onları psikolojik bunalımlı bir hale getirmiştir.
Türk söz konusu olduğu zaman, Yunanlıyı bunalıma sürükleyen nedir?
Türk düşmanlığı, Ortodoks Kilisesi'nin, 500 yılı aşan zaman içinde beslediği, nesilden nesile aktardığı, Yunan halkının içine serptiği "Nefret Tohumları"nın yeşermesi devamlı olarak üremesidir.
Bu nefretin tohumlarını besleyen:
----------------------------------------------
KİLİSE + ELENİZM + MEĞALİ İDEA = BÜYÜK YUNANİSTAN
----------------------------------------------
formülüdür.
"ELENİZM", "İZM" ve "ŞİZM"lerin bir çeşididir. "Nazizm" ve "Faşizm"in politikası, askeri güçle yayılmacılıktı. Hitler ve Mussolini bunun en kanlı örneklerini vermiş tarihteki yerlerini "lanetler" olarak almışlardır. "Komünizm" ve diğer "izm"ler ve "şizm"lerin durumları ise tartışılabilir ideolojilerdir.
"ELENİZM'İN SİLAHI KİLİSE, İDEOLOJİSİ, TÜRK DÜŞMANLIĞI, HEDEFİ İSE TÜRK TOPRAĞI VE İNSANIDIR."
Yunanlı tarihçi Panayotis KAYAS, "Meğali İdea" adlı kitabında "Elenizm'in İdeolojisi"ni şöyle anlatır:
"Yunanistan'ın siyasi ve sosyal liderleri, her dönemde, ülkenin ayakta durabilmesi için, bir "Milli İdeoloji"nin gerekliliğine inanıyorlardı. Bu ideoloji ile Yunan halkı her an yeni mücadelelere karşı hazır tutulacak, halledilemeyen siyasi ve ekonomik problemlere, "Vatan haini" damgasını yememek için kimse muhalefet edemeyecekti. "Meğali İdea" Yunan iç ve dış politikasının can simididir. "Milli hedefe" ulaşmanın dışında her şey, yönetim, eğitim, imar bekleyebilirdi. Böylece Türk sınırları içinde bulunan toprakların, "Milli hedef" olarak gösterilmesi, "Milli İdeoloji"nin doğmasına yol açmıştı. Bu "Milli İdeoloji"nin adı "Meğali İdea" idi. Böylece ülkenin siyasi, askeri ve sosyal liderlerinin her şeyi bir yana iterek bu hedefe yönelmeleri, devlet müesseseleri içinde "Meğali İdea"ya yönelik faaliyetlerin başlamasına yolu açtı. Bu genel yönlenmeye paralel olarak, Yunanistan'ın talep ettiği Türk topraklarında yaşayan Rumların örgütlenmesine geçildi. Bu toprakların, Yunanistan'a bağlanması için ortamı hazırlayacak "Milliyetçi Örgütler", "Birlik", "Cemiyet" ve "klüpler" kuruldu. Böylece "Türk Varlığı" bir buçuk yüzyıl, Yunanistan'ın yaşamında Kral, Kilise, Ordu ve Politikacılar tarafından istismar edildi."
Yunanlı Tarihçi Niko PSİRUKİS ise "Küçük Asya Felaketi" adlı kitabında Yunanlıların, Türklere yönelik çılgın ve şövenist hislerini şöyle açıklıyor:
"Yunan Meğali İdea'sı ile Hıristiyan Ortodoks Yunanlılığı'nın yayılma politikası uygulanmaya konmasıyla, Yunan halkının Türklere karşı duydukları derin nefret, çılgın bir şövenizme dönüşmüştü.
Yunanistan'ı yönetenler ise, bazen milli, bazen de yabancıların diliyle konuşuyorlardı. Ortadoğu'daki Petrol Savaşı, Meğali İdea tarafından Yunanlılığın Mukaddes savaşı olarak tanıtılmıştı. Yunanistan, Küçük Asya Yunanlılığı'nın haklarını koruyacağız bahanesiyle, Türk milli topraklarını, parçalama, yağmalama politikası izlemiştir"
Yunanlıları çok iyi tanıyan İngiliz yazar David HOWARTH, "The Greek Adventure" adlı kitabında Yunanlılardan şöyle bahseder:
"Yunanlıların 1821'de Türklere karşı isyan etmelerinin nedeni, göstermeye çalıştıkları gibi Yüzyıllar boyu Türk hakimiyeti altında yaşamanın yarattığı tiksinti ve öç almak değildir. Yunanistan'da Türk hakimiyeti dönemi kötü değildi. Yunanlıların, nefret ettikleri için, Türklere karşı canavarlaştıkları tezini savunup, temize çıkmak istemeleri bir mazeret olarak kabul edilemez." [11]
| Zeytinyağı kültürünün temeli Yunanlılar |
| Antik Yunan’da yedi bilgeden biri kabul edilen Solon’un koyduğu kanunlar arasında zeytin ağacı kesenlere ağır cezalar uygulandığını. Tıp biliminin kurucusu sayılan Hipokrat, yıkanamayanlara, hiç olmazsa zeytinyağıyla vücutlarını ovmalarını önerir. Jimnazlarda spor yapan atletler, kaslarını parlatıp yumuşatmak için zeytinyağı kullanırlar. Her ne kadar meşale kullanılmaya başlamışsa da, zeytinyağıyla yanan kandiller, evlerin vazgeçilmez eşyasıdır. Olimpiyat kahramanları, zeytin dalından taçlarla onurlandırılır. Keza Panathenai Şenlikleri’nde birinci olan araba sürücüleri sadece zafer değil, Akropolis’teki kutsal zeytin ağaçlarından üretilen zeytinyağı da kazanırlar. |
| MİTOLOJİK KAHRAMANLAR |
| |
| Akhilleus Yunanlılar tarafında Troia savaşına katılan en güçlü kişiydi. Thetis ile Peleus'un oğludur.Zeus'un soyundan gelmiştir. Ölümünden sonra babası ruhlar dünyasına yargıç yapmıştır Akhilles'u. Amphion Zeus ile Antiope'nin oğlu Zethos'un ikiz kardeşidir. Sanatçı yaratılışlıdır ve müzik ile şiiri çok sever. Liri ile büyük kayaları taşıyarak Thebia şehrinin surlarını örmüştür. Bellerophontes Düzenbazlığı ile ünlü Sisyphos'un torunu Glaukos'un oğludur. Bir av sırasında kaza ile kardeşi Belleros'u öldürmüştür. Bu yüzden kendisine Bellerophontes "Belleros'u öldüren denilir. Deukalion Prometheus'un oğludur. Zeus'un saygısızlık içinde bulunan insan soyunu yok etmek için gönderdiği yıldırımlardan sağ kalan iki kişiden biridir. Diğeri karısı Pyrrha'dır. Onların soyundan Ariol, Dor ve İon'ların geldiğine inanılır. Epaphos Zeus ile İon'nun oğludur.Mısır tahtına geçmiştir. Danaos ve Thebia soylarının onun kanından geldiğine inanılır. Hektor Yiğit, duygusal, hoşgörülü, özverili bir kişiliktir.Troia kralı Priamos ile karısı Hekabe'nin oğludur.Paris'in kardeşidir.Troia savaşının en önemli isimlerinden biridir.Ama hiçte isteyerek girmemiştir bu savaşa. Herakles Yunanlıların değil, ölümlü olan bütün efsane kahramanlarının en güçlüsüdür. Gücü sınırsızdır. Tanrıça Hera'nın kini hiç bir zaman onun peşini bırakmamıştır. Zeus ile Alkmene'nin oğludur. Dostlarına bağlıdır ve yardımsever bir kişiliği vardır. Kendisine verilen birçok görevi kahramanca yerine getirmiştir. Kadmos Thebia kentinin kurucusudur. Agenor'un oğlu, Europa'nın ağabeyidir. Ares'in ejderhasını öldürmüştür ve ceza olarak yedi yıl tanrıya hizmet etmiştir bunun sonucunda. Kurduğu şehre kral olmuştur. Meleagros Kalydon kralı Oineus'un oğludur. Kalydon domuzu avında geçer öyküsü ve bu maceranın baş kahramanıdır. Kahramanca savaşarak bu canavarı kılıç darbesiyle öldürmüştür. Niobe Tantalos'un kızıdır. Babası üzerindeki lanet onunda peşini bırakmamış soyundan gelenlerde peşini bırakmayacaktır. Thebia kralı Amphion'nun karısıdır. Odysseus Yunanlıların en akıllısı ve en kurnazıdır. Homeros'un yazdığı Odysseia adlı yapıtın baş kahramanıdır. Babası Laertes annesi Antikleia'dır. Troia savaşının en önemli isimlerinden biridir. Oidipus Kadmos'un soyundandır ve Thebia kralıdır. Kadmos'un soyunun laneti onunda peşini bırakmamıştır. Paris Troia kralı Priamos ile karısı Hekabe'nin oğludur. Diğer adı Aleksandros'tur. Troia savaşının en önemli isimlerinden biridir. Hera, Athena ve Aphrodite'nin katıldığı güzellik yarışmasında hakemlik yapmıştır. Pelops Tantalos'un oğludur. Birçok uğursuzluk, lanet ve cinayetler onun peşini bırakmamış soyununda peşini bırakmayacaktır. Bu lanetlenme ve cinayet Pelops'un babası Tantalos ile başlar. Perseus Zeus ile Danae'nin oğludur. Gorgo'lardan ölümlü Medusa'nın başını keserek kendisine verilen görevi yerine Perseus getirmiştir. Yunan kahramanlarının en güçlüsü ve en yiğidi Herakles Perseus'un soyundan gelmektedir. Theseus Atina kralı Aigeus ile Aithra'nın oğludur. Atinalıların ulusal kahramanıdır. Marathon savaşında Atinalı askerlere yardım ettiğine ve düşmanı bozguna uğrattığına inanılır. Zethos Zeus ile Antiope'nin oğlu, Ampihon'nun ikiz kardeşidir. Çok güçlüdür ve avcılık ile kavgaya çok düşkündür. Büyük ve ağır kayaları sırtında taşıyarak Thebia şehrinin surlarını örmüştür. |
| ODYSSEIA |
| |
|
|
YUNAN TANRILARI
| DIONYSOS | İki kez dünyaya gelen bir tanrıdır. Annesi Semele, babası Zeus'tur. Olympos'taki en kıdemsiz ve en gizemli tanrıdır. Yunanistan'da tanınınca çok etkilemiştir Yunan düşünce ve tapımını. Zeus, Dionysos dünyaya gelinceye kadar onu kendi uyluk kemiğinde saklamıştır. Üzüm, şarap ve tiyatro tanrısıdır. Kutsal hayvanı panterdir. Kutsal bitki ve ağaçlarıysa asma fidanı, sarmaşık, meşe ve çamdır. |
| ARTEMİS | Zeus ve Leto'nun kızı, Apollon'nun ikiz kardeşidir. Vahşi hayvanların ve avın tanrıçasıdır. Apollon gibi o da gümüş oklarla atış yapar. Bakire bir tanrıçadır. Erdemin, namusun simgesidir. Çocukların doğumlarını yönetir. Kutsal ağacı selvidir. Özellikle geyik olmak üzere tüm hayvanlar ona kutsaldır. |
| LİMOS | AÇLIK TANRIÇASI |
| DİKE | ADALET TANRIÇASI |
| SEMELE | AHİRET TANRIÇASI |
| HESTİA | AİLE FAZİLETLERİ TANRIÇASI |
| MOMOS | ALAY VE HİCİV TANRIÇASI |
| ARTEMİS | ANA TANRIÇA |
| ARİSTALOS | ARICILIK TANRISI |
| EROS | AŞK TANRISI |
| AFRODİT | AŞK VE GÜZELLİK TANRIÇASI |
| ATALANTE | AVCI KIZ |
| BENDİS | AY TANRIÇASI |
| EİRENE | BARIŞ TANRIÇASI |
| MİNEMOSYNE | BELLEK TANRIÇASI |
| HERMES | Zeus ve Maia'nın oğludur. Zeus'un habercisidir. Tanrıların en hızlısıdır. Kanatlı sandaletleri ve şapkası vardır. Bir de büyülü değnek taşır. Hırsızların ve ticaretin tanrısıdır. Yeraltı dünyasına ölüleri o götürür. Liri, kavalı, notaları, astronomiyi, ölçü birimlerini ve sporu icat etmiştir. |
| CERES | BEREKET TANRIÇASI |
| POROS | BEREKET TANRISI |
| OKEANOS | BÜTÜN IRMAKLARIN BABASI SAYILAN TANRI |
| KİRKE | BÜYÜCÜ TANRIÇA |
| AMPHİTRİTE | DENİZ DİBİ TANRIÇASI |
| THETİS | DENİZ TANRIÇASI |
| POSEİDON | DENİZ TANRISI |
| SENTİNUS | DUYGU TANRISI |
| EİLEİTHHYİA | DOĞUMLARDA KADINLARA YARDIM EDEN TANRIÇA |
| FORNAKS | FIRINLARIN TANRISI |
| ADONİS | ERKEKLİK VE BEREKET TANRISI |
| HERA | Zeus'un kız kardeşidir. Aynı zamanda Zeus'un karısıdır. Oceanus ve Tethys adlı Titanlar tarafından büyütülmüştür. Aile ocağının koruyucusu olarak büyük saygı görmüştür. Birçok mitolojik anlatı, Hera'nın kıskançlığından bahseder. Kutsal hayvanları inek ve tavuskuşudur. Argos, en sevdiği şehirdir. En ünlü tapınağı, Sisam adasındaki Heraidon'du. |
| PHANTASO | FANTEZİ TANRISI |
| KAİROS | FIRSAT TANRISI |
| THYPHON | FIRTINA TANRISI |
| NYKS | GECE TANRIÇASI |
| HEBE | GENÇLİK TANRIÇASI |
| HYMENALOS | GENÇLİK VE EVLENDİRME TANRISI |
| ANDROGEO | MİNOS'UN OĞLU |
| URANOS | GÖK TANRIÇASI |
| HELİOS | GÜNEŞ TANRISI |
| APOLLON | Müziğin sanatların ve şiirin tanrısıdır. Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Altın bir lir çalar. Gümüş bir yayı en uzağa o atabilir; okların tanrısıdır. Tıbbı insanlara o öğretmiştir; hekimliğin tanrısıdır. Asla yalan söylemez; ışığın ve gerçeğin tanrısıdır. Kutsal ağacı defne, hayvanları yunus ve kargadır. |
| ENYALİOS | HARP TANRISI |
| ATE | HATA VE GÜNAH TANRIÇASI |
| HYBRİS | HAYASIZLIK TANRISI |
| KLOTHO | HAYAT İPLİĞİNİ BÜKEN TANRIÇA |
| HERMAPHRODİTOS | HEM ERKEK HEM DİŞİLİĞİ OLAN TANRISAL YARATIK |
| FURİNA | HIRSIZLARIN TANRISI |
| METİS | HİKMET VE TEDBİRLİLİK TANRIÇASI |
| FRAUDE | HİLE TANRIÇASI |
| ASOPOS | IRMAK TANRISI |
| AİGİNA | IRMAK TANRISININ KIZI |
| ALGOS | IZDIRAP TANRISI |
| PENTHOS | KEDER TANRISI |
| ARTEMİS | İFFET TANRIÇASI |
| SENİUS | İHTİYARLIK TANRISI |
| NEMESİS | İNTİKAM TANRIÇASI |
| POİNE | CEZA VE İNTİKAM TANRIÇASI |
| MOİRALAR | KADER TANRIÇALARI |
| KRONOS | KAİNATIN HAKİMİ |
| PİTHO | KANDIRMA TANRIÇASI |
| THEMİS | KANUN VE ADALET TANRIÇASI |
| ERESBOS | KARANLIK TANRISI |
| FONS | KAYNAKLAR TANRIÇASI |
| PAN | KIR TANRISI |
| VAKANA | KIRLARDA DİNLENENLERİ KORUYAN TANRI |
| PHOBOS | KORKU TANRIÇASI |
| HERAKLES | KUVVET TANRISI |
| ZEUS | MUTLAK Evrenin efendisidir. Bütün yaratıcıların hakanı ne kadar tanrı varsa hepsinin efendisidir. Roma'daki adı Jüpiter'dir. Onu kızdıranlara fırlattığı şimşeklerdi silahı. Ağacı meşe, akıl hocası meşe ağaçlarının vatanı olan Dodona'dır. Kurban olarak keçi, koyun ve boynuzları yaldızlarla süslü boğa sunulurmuş Zeus'a. Kendisi göklerin hükümdarı olduğu için en sevdiği hayvan kartaldır. KUDRET TANRISI |
| ORFE | MÜZİKÇİ OZAN |
| RİSUS | NEŞE TANRISI |
| ERİS | NİFAK TANRIÇASI |
| FERONİA | ORMANLARI KORUYAN TANRIÇA |
| ULTİO | İNTİKAM TANRIÇASI |
| THANATOS | ÖLÜM TANRISI |
| OİNONE | PINAR PERİSİ |
| AMYKOS | POSEİDON'UN OĞLU |
| MORPHEUS | RÜYALAR TANRISI |
| BOREAS | RÜZGAR TANRISI |
| ALKYONE | RÜZGAR TANRIÇASI |
| EOLO | RÜZGARLARIN BEKÇİSİ |
| PENELOPE | SADAKAT TİM.S.ALİ |
| HYGİEİA | SAĞLIK TANRIÇASI |
| AKSLEPİOS | SAĞLIK VE HEKİMLİK TANRISI |
| HEPHAİSTOS | SANAYİ TANRISI |
| ARES | Zeus ve Hera'nın oğludur. Yunan tanrılarının en sevilmeyenidir. Roma'da adı Mars'tır. Savaş tanrısıdır ama o işi becerebildiğini söylemek zor. Öldürücü ve kana susamış bir tanrıdır ama bir yandan da korkağın tekidir.kurban olarak boğa, erkek domuz, koç ve at sunulurdu. Akbaba ve horoz kutsal hayvanlarıdır. |
| URANİA | SEMAVİ AŞK TANRIÇASI |
| FEBRİS | SICAKLIK TANRIÇASI |
| FİDES | SÖZÜNDE DURMA TANRIÇASI |
| PERİMELİS | SÜRÜLERE GÖZCÜLÜK EDEN PERİLER |
| EOS | ŞAFAK TANRIÇASI |
| DİONYSOS | ŞARAP VE COŞKU TANRISI |
| ROS | ŞEBNEM TANRISI |
| BİA | ŞİDDET TANRIÇASI |
| RHEME | ŞÖHRET TANRIÇASI |
| FATUM | TALİH TANRISI |
| NEKTAR | TANRILARI ÖLÜM.S.ÜZLEŞTİREN İÇKİLER |
| AMBROSİA | TANRILARI ÖLÜM.S.ÜZLEŞTİREN YİYECEKLER |
| FORS | TESADÜF TANRISI |
| THYKE | TESADÜF TANRIÇASI |
| DEMETER | TOPRAK VE TARIM TANRIÇASI Tarım tanrıçasıdır. Kronos ve Rhea'nın kızıdır. Kızının Hades tarafından kaçırılması üzerine bütün dünyayı dolaşmış, sonunda Zeus Hades'e kızı Persophone'yi her yıl altı ay annesinin yanına götürmesi buyruğunu vermiştir. |
| İKAROS | UÇMAYI BAŞARAN İLK İNAN |
| HYPNOS | UYKU TANRISI |
| PERSEPHONE | YERALTI TANRIÇASI |
| HADES | YER ALTINDAKİ ÖLÜLER ÜLKESİNİN TANRISI Zeus'un kardeşidir. Ölülere hükmeden yeraltı tanrısıdır. Ziyaretçi bakımından zengindir. Bu sebeple konukseverdir. Gelenler için ardına kadar açıktır kapısı fakat çıkmak isteyenlere sımsıkı kapalıdır. Yeraltı zenginliklerinin sahibidir. Aynı zamanda, yerden çıkan değerli metaller onu bolluk çokluk ve servet tanrısı yapmıştır. Onu görünmez yapan bir miğferi vardır. Acımasız ve hatta korkunçtu ama sözünden dönmezdi ve kaprisli bir tanrı değildi. Zorla kaçırdığı Persephone ile evlidir. Ölümün tanrısıdır. |
| ELYSİON | YERALTI CENNETİ |
| AİAKOS | YERALTI ÜLKESİNDE ÖLÜLER HAKİMİ |
| FLORA | YEŞEREN BİTKİLER ALEMİ TANRIÇASI |
| PENİA | YOKSULLUK TANRIÇASI |
| NİKE | ZAFER TANRIÇASI |
| ATHENA | ZEKA TANRIÇASI Bilgeliğin, savaşın, bilimin ve sanatın tanrıçasıdır. Yetişkin, zırhlı ve silahlı bir şekilde, babası Zeus'un kafasından doğmuştur. Savaşta acımasız ve cesurdur ancak sadece şehri düşmanlardan korumak için savaşır. Yuları icat edip, insanların atı evcilleştirmesini sağlamıştır. Aynı zamanda trompet, flüt, çömlek, tırmık, saban, gemi ve savaşta kullanılan at arabası onun icatlarındandır. Kutsal şehri Atina, ağacı zeytin ve hayvanı baykuş ve ejderhadır. Tanrıçaya kurban olarak öküz sunulmuştur. |
| DAİMON | ZEKA VE İLAHİ KUVVET TANRISI |
| PLOUTOS | ZENGİNLİK TANRISI |
| HEPHAESTUS | Zeus ve Hera'nın oğludur. Fiziksel olarak son derece çirkin ve topal olan tek tanrıdır. Ateşin ve demirin tanrısıdır. Kyklop'larla çalışır. Tüm tanrıların zırhlarını ve silahlarını o yapar. Demir işlemek için bir volkanı kullanır. İyi birde kuyumcudur. Tüm tanrıların yüzüklerini, kolyelerini ve bileziklerin yapar. Kibar ve barıştan hoşlanan bir tanrıdır. TANRISI |
| APHRODITE | Sevginin ve güzelliğin tanrıçasıdır. Roma'da adı Venüs'tür. Hephaestus'un karısıdır. Doğumu hakkında iki söylenti vardır. İlki onun Zeus ve Dione'un kızı olduğudur. İkincisi ise, Cronos hadım edildiğinde denize atılmış olan organından damlayan kanlardan doğduğunu ve kocaman bir midye içinde Kıbrıs'ta karaya çıktığıdır. Ağacı mersin, hayvanları güvercin, kuğu ve serçedir. Knidos'taki Praksiteles'in elinden çıkan heykeli çok ünlüdür. TANRISI |
| POSEIDON | Poseidon, Zeus'un kardeşidir. Bütün denizlerin tanrısıdır. Roma'daki adı Neptune'dür. Depremleri meydana getirende odur. Titan Oceanus'un büyük torunlarından Amphitrite ile evlidir. Silahı dünyayı sallayabilen ve her şeyi paramparça edebilen üç dişli yabasıdır. Yabasıyla büyük dalgaları yatıştırır, denizcilere yardım eder. Zeus'tan sonra diğer tanrılar arasında en güçlü olandır. Yunusların, deniz atlarının ve diğer deniz canlılarının çektiği iki tekerli arabasıyla ilerler. |
| HESTIA | Zeus'un kız kardeşidir. Bakire bir tanrıçadır. Evlerin düzeninden sorumlu olan tanrıçadır. Yeni bir çocuk doğduğunda aileye kabul edilmeden önce onu kutsayandır. Her şehrin Hestia'ya kutsanmış herkese açık bir yer vardır. Burada devamlı ateş yakılır ve asla söndürülmez. [13] |
[1] ERDOĞAN, İ: Egemenlik, Mücadeleye Giriş, İletişim, Ankara,1997.
[3] ATEŞ,Toktamış:Demokrasi,İstanbul,1976,s.23
[4]RUTER, E.A:"Wie eine Meinung in Einem Kopf Entsth,(Düzene uygun kafalar nasıl oluşturulur?)", Tevhid Gazetesi,9 Temmuz 1979, sayı: 29, s.7.
[5] CHİRSTOPHER, Henry Dawson:Batının Oluşumu, İstanbul. s.25
[6] HANÇERLİOĞLU, Orhan: Felsefe Ansiklopedisi, İstanbul.1977, c. II, s.335.
Ayrıca Harry J. Dell, Encyclopedia Americane, c. XIV, s.73-74
[7] ZORLU,Mustafa:ilkçağ uygarlıkları bölüm:2
Potansiyel clup net hmt
[9]ibrahim tatliseks, (24.12.1999 12:56)
[10] AYDIN,B.Mümtaz: ORTAÇAĞ KİME KARANLIK
[11] İnaf Araştırma Merkezi
[12] Komili zeytin yağı tabiatın mucizesi
[13] Buca Tarih Bilgi Bankası
0 yorum:
Yorum Gönder