Kalkınma çabası içinde bulunan ülkelerin en önemli sorunların başında dış ödemeler açığının giderilmesi bulunmaktadır. Bu açığın giderilmesi ya ithalatın kısılması yada ihracatın arttırılması ile mümkün olabilmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerin ihraç mallarının genellikle aynı özellikler göstermeleri ve fiyatlarında bir birlerine yakın olması sebebiyle piyasalardan pay almak oldukça zor olup ödeme ve kredi kolaylıkları sağlamak suret ile mal satma imkanı bulunabilmektedir. Alıcı lehine sağlanan bu kolaylıklar bazen ihracatçıların gücünü aşmakta, finanssal sorunlar yanında mal bedellerinin süresinde yurda getirilmemesi ihraç edilen ülkelerdeki politik ve ekonomik riskler nedeniyle dövizlerin transfer edilememesi gibi riskler ortaya çıkmaktadır. İhracatı teşvik etmek ve kolaylaştırmak için alınacak tedbirlerin başında ihracatın düşük maliyetli kredilerle desteklenmesi yada bu kredileri sağlamaya imkan verilmesi olacaktır. Kredi işlemlerinin riskli olması,kredi sağlayan finanssal kuruluşların kredilendirilen kişi yada kuruluşlardan teminat almasını gerektirmektedir. İhracatın kredilendirilmesi, yurt dışındaki bir firmanın kredilendirilmesi, yani riskin yurt içi kredilerden daha fazla olması anlamına gelmektedir.
Dış ülkelerdeki alıcılarla yapılan vadeli satışlarla ve yapılan hizmetlerle ilgili olarak açılan kredilerde önceden görülmeyen bazı hallerin vukuunda karşı ihracatçıların korunması zorunluluğunun hissedilmesi,uluslararası ticarette “Kredi Sigortası”adıyla anılan yeni bir müessesenin doğmasını gerektirmiş bulunmaktadır. Uluslararası ticarette alıcılara veya hizmet verilen firmalara açılan krediler dolayısıyla,satıcıların veya kendilerine hizmet verilen firmaların,ekonomik,mali ve politik nedenler yüzünden uğrayabilecekleri kayıplara karşılama görevi genellikle devlet tarafından üstlenilmekte ve neticede “Kredi Sigortası”devlet tarafından yürütülmektedir. Özel sigorta kuruluşları,daha ziyade mallarla ilgili zarar ve hasarları temin ettiklerinden,doğal olarak ekonomik ilkelerin ve sigortacılık tekniğinin kendilerine çizdiği sınırların dışına çıkmamaktadır. Bu durumda ekonomik ticari ve politik rizikoların temini görevini devletin yüklenmesi zorunluluğu doğmaktadır. Bu sigorta türü normal sigortadan farlıdır. İhracat kredi sigortası ihracat bedellerini garantiye alırken,diğeri ihraca konu olan malın kendisini sigortalamaktadır. Burada sigorta teorisi açısından bir nokta önemlidir. Sigorta, aynı riskle karşı karşıya bulunan çok sayıda kişinin bireysel olarak belirsiz olan hasar olasılıklarını belirgin durma getirmek ve bu olasılıkların gerçekleşmesiyle ortaya çıkan zararları birlikte karşılamak amacı ile,risk yönetim ve sorumluluğunu taşıyan bir kişi veya kurum tarafından bir araya getirilmesidir. Dolayısıyla risk,sigorta taraflarınca(ihracatçılarla) paylaşılmalıdır. Riskle karşı karşıya bulunan ihracatçıları riskin beklenen değerinin karşılığını prim olarak sigorta şirketine ödemeleri ve zarar meydana geldiğinde ise tazminat almaları gerekir. Oysa uygulamada,ortada bu şekliyle bir sigortadan çok devletin ihracatı desteklemek amacıyla verdiği bir güvence vardır. Çünkü,devlet meydana gelmesi muhtemel zararı büyük ölçüde kendisi üstlenmekte,zararın bir bölümünü de tedbirli davranması amacıyla ihracatçı üzerinde bırakmaktadır. O halde,çeşitli ülkelerde ihracat kredi sigortası şeklinde ifade edilen kurumlar ve sistemler kamu desteği aldığında(officially supported export credit insurance veya goverment backet export insurance)gerçekte güvence tarzında ihracatçılara sağlanan bir yardım ve teşvik tedbiri niteliğine bürünmektedir.
İhracat kredi sigortası,uluslar arası ticaret şekilleri ve dış ticaret politikalarında meydana gelen gelişme ve gelişmenin zaruretinden doğmuş,oldukça yeni bir kredi çeşididir. Yaklaşık 60 yılı geçen bir geçmişe sahip olan bu sigorta türünde öncülüğü, normal sigortada olduğu gibi,İngiltere yapmış ve daha 1919’da devlet kredileri sigortası bu ülke tarafından başlatılmıştır. Fakat 1929 ekonomik buhranını n tecrübelerinden ve uluslar arası ödemelerde ortaya çıkan aşamalardan sonra,siyasi rizikolarla,transfer rizikoları da teminatın içine alınarak, o zamana kadar sadece temin olunan ticari rizikolarla birlikte daha geniş çapta bir ihracat kredi sigortası sistemi oluşturulmuştur. Daha sonra,İngiltere’nin yanında,diğer bazı ülkeler ekonomik bünyelerine uygun şekilde,benzeri bir sigortayı uygulama alanına koymuşlardır. Özellikle Fransa, Almanya, Hollanda,İtalya gibi belli başlı ülkeler ile,Doğu ülkelerinden Avusturalya, Pakistan, İran, Hongkong, Kore,Yeni Zelanda,Malezya gibi ülkeler bu sigortadan ihracatın teşvikinde bir araç olarak yararlanma yoluna gitmişlerdir.
Ülkemizde de kuruluş amaçlarında,mal ve hizmetlerin ithalat ve ihracatı ile yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin, dış yatırımların yurtiçi yatırım malı imalat ve satışının sigorta edilmesi de bulunan Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş/Türk Eximbank ihracatçılarımıza yurt dışında faaliyet gösteren müteahhit firmalara ve yatırımcılara ve bunlara finansman sağlayan kuruluşlara,kısa ve orta vadeli ihracat kredi sigortası Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Sigortası, Yurtdışı Yatırımları Sigortası gibi,ileride detaylı bahsedilecek olan sigorta programları sunmakta dır.
1-İHRACAT KREDİ SİGORTASI TANIMI:
Dar anlamıyla İhracat Kredi Sigortası,bir kredinin geri dönüşünü sigorta etmektir. Geniş anlamıyla İhracat Kredi Sigortası, ihracatçının mal ve hizmet ihraç ettiği müşterilerinin ödeme gücünü kaybetmesi veya ödemek istemesine rağmen politik olaylar sonucu ödemede bulunmaması sebebiyle karşılaştığı zararları teminat altına alan sigorta türüdür. Genel anlamdaki sigortada ihraç edilen mal sigorta edildiği halde,ihracat sigortasından “mal bedeli”sigorta edilmektedir.
Bu tanımlardan yararlanarak ihracat kredi sigortası, yurtiçinde üretilip yurtdışına kredili satılan Fiziksel ve düşünsel ürünler ile yurtdışında yürütülen mühendislik, danışmanlık hizmetleri ve donatımın kiralanmasından doğan alacakların,aynı riskle karşı karşıya bulunan çok sayıda ihracatçının ödediği bir ödenti ve devletin katkısıyla,ticari,politik,ekonomik risklerin etkisiyle dış alımcının borcunu ödeyememesi sonucu ihracatçının uğrayacağı zararın belli bir oranını güvence altına alan,ürün ve hizmet ihracına geliştirme ve yönlendirme, ihracat riskinin belirginleştirme ve azaltma,ihracatçıya yeni finansman olanakları yaratma vb. işlevleri olan,çoğunlukla endüstrileşmiş dışa açık ülkelerde uygulanan sigorta türüdür.
2-İHRACAT KREDİ SİGORTASININ İŞLEVLERİ:
Genel anlamdaki sigorta ihraç edilen mal sigorta edildiği halde,ihracat kredi sigortasında “ihracat bedelleri”,diğer bir deyişle “mal bedeli”sigorta edilmektedir.
İhracat kredi sigortasını;yakın ilgisi nedeniyle öncelikle ihracat sigortasından sonra da kredi sigortasından ayırmakta yarar vardır. Kredi sigortaları işletmeleri müşterilerinin iflası veya ödeme güçlerini kaybetme nedeniyle borçlarını ödememe halinde karşı karşıya kalacakları mali kayıplara karşı korur. İhracat sigortaları ise,ihraç edilen malın nakliyesi sırasında meydana gelecek risklerin teminat altına alınmasıdır. İhracat sigortalarına konu olan bu ve benzeri risklerden hiçbiri ihracat kredi sigortasının teminatına girmez. İhracat kredi sigortası,ihracat kredi sigortasında sözü edilen risklerden tamamen ayrı olarak,daha çok politik riskleri teminat altına alan bir sigortadır. Örneğin;ihracat sigortalarının kapsadığı savaş hali gibi devletler arası ağır bir riski teminat altına almaktadır.
İhracatın arttırılması yanında ihracat kredi sigortasının bir başka amacı da ihracat bedelini, ticari ve politik risklere karşı garanti altına alarak,ihracatçıların ihtiyacı olan kredileri bankalarda sağlamalarına imkan vermektir. İhracat kredi sigortası sağlayan ihracatçılar,bankalardan avans ya da iskonto şeklinde kredi kolaylıkları sağlayabilirler.
Ayrıca kredili satışların yurtdışı piyasalarda ihracatçının rekabet gücünü arttırdığı ve bu piyasalardan daha fazla pay sağlayıp yurda daha fazla döviz kazandıracağı açıktır. Sonuçta,kredisiz ihracat yapmak kolay olmadığı gibi,rizikosuz kredi de olmadığından doğal olarak sigorta hizmeti ortaya çıkmaktadır.
3- İHRACAT KREDİ SİGORTASININ KAPSADIĞI RİSKLER
İhracat Kredi Sigortası,ihracata konu olan malların sevkinden önce başlayıp, malların ihracından sonraki süre içinde doğabilecek riskleri belirli kurallar çerçevesinde karşılayan bir sistem olup,bu riskleri aşağıda belirtilen üç grup altında toplamak mümkündür.
Malların sevkinden önce ticari riskler,ithalatçının ihracat sözleşmesindeki yükümlülükleri yerine getirememesinden kaynaklanır. Alıcının iflası malların bir kısmını ya da tümünü almaktan, kendi kusurundan dolayı almaktan vazgeçmesi gibi halleri kapsamaktadır. İhracattan sonra ise;
a) Alıcının malı teslim aldıktan sonra iflası, ödeme gücünü kaybetmesi veya ödemede gecikmesi,
b) Alıcının ticari durumunun bozukluğuna kanaat getiren kredi sigortacısının mal sevkiyatını durdurması halinde ihracatçının kayıpları,
c) Malların yüklenmesinden sonra geminin yolculuğunu yarıda bırakması veya seyir tarifesinin değiştirilmesi nedeniyle ihracatçının kayba uğraması ve ilave navlun veya sigorta masrafları ödeme durumunda kalması.
d) Vesaik mukabili ihracatta,ihraç işlemi ile ilgili belgelerin ithalatçı tarafında kabul edilmemesi gibi riskleri kapsamaktadır.
Malın sevkinden önceki politik risk, satıcının iradesi dışında ülkede meydana gelecek mevzuat değişikliği, politik kararlar ve olaylar sonucunda sözleşme yükümlülüklerini yerine getirememe riskini kapsar. Malın sevkinden sonra ise;
a) İhracatçının ülkesindeki deprem, su baskını, yangın gibi doğal afetler ile harp hali, ihtilal gibi olaylar nedeniyle ödemelerin gerçekleşmemesi,
b) Alıcı ülkedeki transfer gecikmeleri, moratoryum veya kamu otoritelerinin ödeme yapmaması nedeniyle ihracatçının alacağı tahsil edememesi, (ithalat yasakları, izinlerin iptali,borç ödemelerinin ertelenmesi, bu risklere örnek verilebilir.)
c) İhracatçının ülkesi dışında meydana gelen ve ticari olarak sigortalanmayan, ihracatçı ve ithalatçının kontrolü dışında meydana gelen zararlar,
d) Fuar ve sergiler için konsinye ihraç edilen malların geri getirilmesi imkansızlığından doğan zararlar gibi riskleri kapsamaktadır.
Politik risklerde,risk oranı yüksektir. Çoğu zaman sigorta şirketlerinin politik riski ölçme kriterlerinin bulunmaması ve mali güçlerinin bu riski karşılamaması nedeniyle bu tür riski devlet üstlenmektedir. Ticari riskler, politik risklere oranla daha kontrol edilebilir konumda olduğundan daha düşük teminat alınmaktadır.
İhracat Kredi Sigortası, ihracatçının müşterisini ve ihraç edeceği ülkeyi seçerken daha sorumlu ve temkinli davranması için kredi riskinin tümünü kapsamamaktadır. Anglosakson kredi sigortası sisteminde politik risklerin %95’i, ticari risklerin ise %90’ı karşılanmaktadır.
1988 yılı Nisan ayında faaliyete geçen ve 1 milyar ABD Dolarlık sermayesine %0 69 (binde altmışdokuz) payla Türkiye’nin katıldığı, Dünya Bankası grubuna dahil olan (Multilateral Investment Guarantee Agency-MIGA) “Uluslararası Yatırım Güvence Kurumu” olarak ifade edilebilen kurum;
a) Dünya Bankası üyesi ülkelerin, başka ülkelerde yaptıkları yabancı sermaye yatırımlarını politik risklere karşı sigorta etmek,
b) Dünya Bankası’na üye ülkelerde özel yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmek ve arttırmak için teşvik tedbirleri uygulamak, istişari hizmetlerde bulunmak, amacıyla kurulmuş,bugüne kadar Türkiye için, Philip Morris için 50 milyon ABD $ ve Citibank için 30 milyon ABD$olmak üzere 80 milyon ABD$’lık politik riske karşı sigorta yapmıştır. Ülkemizde daha yeterince tanınmayan bu uluslararası kuruluş, Ortadoğu’da yatırım yapabilecek yatırımcılarımıza, politik risklere karşı sigorta konusunda yararlı olabilecektir.
İhracat Kredi Sigortalarının kapsamında gelecek döviz teminatı(forward exchange cover) denilen, milli paralar arasındaki kur değişimlerinin ihracatçı aleyhine yaratacağı kayıpları kapsayan risk ekonomik bir risktir. Gelecekte döviz teminatı genelde bir yıla kadar olan vadeli satış sözleşmeleri için yapılabilmekte olup, bazen daha uzun vadeli sözleşmeler için özel uygulamalar olabilmektedir. Bu uygulama bankacılık sisteminde forword işlemleri şeklinde yapılmaktadır.
İhraç bedeli bir yabancı para Türk parası karşısında devalüe edilecek olursa , ihracatçının bundan ileri gelen zararını ihracat kredi sigortası kurumu karşılar. Ancak bu tür sigortanın da kendine göre bazı şartları vardır. Örneğin belli “parite”değişikliğini aşan “devalüasyon”lar sigortayla güvence altına alınabilir; yabancı paranın sözleşmede kabul edilmiş olması belli bir zorunluluktan ileri gelmiş olmalıdır. Uluslararası ticarette İhracat Kredi Sigortası Kurumu’nun en önemli fonksiyonlarından biri de, alacakları risk nedeniyle dış pazarların değerlendirmelerini sağlıklı bir şekilde belirlemekle, sadece o pazara ihracat yapan işletmeleri değil çeşitli dünya pazarlarında olabilecek riskler konusunda önemli bilgiler sağlamaktadır.
4-İHRACAT KREDİ SİGORTASI KAPSAMINA ALINMAYAN RİSKLER
İhracat kredi sigortasıyla güvence altına alınmayacak riskler, ihracat kredi sigortası kurumunun işleyeceği politikaya ve sigorta ettiren ile yapacağı sigorta sözleşmesinin içeriğine göre değişmekle birlikte;
a) İhracatçının yabancı ülkedeki geçerli mevzuatın hükümlerine uymaması veya borçlunun borcunu ödememesi keyfiyetinin, sigorta ettirenin onun istihdam ettiği kişilerin,vekil veya taşeronlarının kusurları sonucu olması.
b) Sigorta şirketlerince normal olarak teminat alınan riskler,
c) Herhangi bir nedenle alıcının bankası ( veya acentasının), ödemeyi yapmaması,
d) Satış sözleşmesinde yapılması gerekli şartlar hususunda alıcı-satıcı arasında çıkan anlaşmazlıklar yüzünden mal bedellerinin ödenmemesi,
e) İhracatçının sorumluluğu altındaki hususlardan kaynaklanan riskli durumlar,
f) Alıcı ve satıcı ülke yasalarına uygun olmayan hükümler içeren satış sözleşmelerinden dolayı ihracatçının kayba uğraması.
Gibi riskler ihracat kredi sigortası kapsamına alınmamaktadır.
5-İHRACAT KREDİ SİGORTASINDA BİLGİ TOPLAMA VE ÖNEMİ
Risk kavramının üst düzeyde var olduğu ihracat kredi sigortasında, doğacak risklerin önceden tespit edilip önlemlerin alınması gerekmektedir. Ülkeler ve pazarları hakkında doğru bilgilerin toplanması, bu bilgilerin doğru olarak değerlendirilmesi çok önemli olup, belli bir maliyeti olan ancak çok etkili ve ihracat kredi sigortasının vazgeçilmez bir unsurudur.
Risk sigorta ettiren ihracatçı hakkında edinilecek bilgiler genelde ihracat deneyimi, satacağı ürün ve satış koşulları, kapsanmasını istediği riskler, kısaca yaptığı veya yapacağı ihracat anlaşması ile bu anlaşmayı yerine getirebilme gücü daha talep formunda istenilen bilgilerle saptanır. Asıl bilgi toplanmasına gerek duyulan konular alıcı firma veya kuruluş ile alıcının ülkesindeki ve ülkenin yer aldığı bölgelerdeki ekonomik, politik,yasal, sosyal koşullar ve muhtemel gelişmelerdir.
Günümüzde ülkelerin siyasi ve ekonomik yapısı süratle değişmekte, ülkelerin bir kısmı globalleşmeye giderken bir kısmı etnik sosyal yapıların paralelinde bölünmektedir. Bu nedenle de dünyadaki genel ekonomik gelişmelerin saptanması ve yapılacak değerlendirmeler ışığında kesin bir temele oturtulması kolay değildir. Ülkelerin üst düzey yöneticileri dahi, ellerinde geniş bilgi toplama imkanlarına rağmen risk değerlendirmesini yapamamakta ve bir takım politik risklerle karşı karşıya kalmaktadır. Buna verilebilecek en iyi örnek körfez krizi öncesinde Türk taahhüt firmalarının Irak ve Kuveyt’te aldıkları büyük çaptaki projelerin savaş nedeniyle yaşadığı olumsuzluklardır. O nedenle kredi sigorta kuruluşlarınca sağlam temellere dayalı politik risk analizi beklemek iyimserlik olur. Bu kuruluşlar,genelde ayrı ayrı ülkelerin ve bir birlerine benzer ülkelerin kısa dönemli değerlendirmelerini yaparak belli risk sınıflandırmalarına gitmektedirler. Ayrıca bu ülkelerin risk değerlendirmelerini devamlı olarak yapıp yayınlayan uzman kuruluşlar, sigorta kuruluşlarının risk sınıflandırmalarına önemli katkılar sağlamaktadır. Bu kuruluşların değerlendirmelerini kısa ve uzun vadeli olmak üzere iki başlıkta yapmaktadırlar.
Ülkelerin politik riski değerlendirilirken istikrarlı olup olmadığı, diğer ülkelerle olan işbirlikleri, ülkenin geçerli politik anlayışı, muhtemel politik gelişmeler ve komşuları ile olan ilişkilerine bakılmaktadır. Ekonomik değerlendirmede ise Pazar koşulları ve gelişmiş serbest Pazar koşulları ve gelişmiş serbest Pazar ekonomilerinde alıcının ticari yapısı ve iş hayatı içindeki pozisyonuna bakılır. Bir diğer önemli husus da özellikle gelişmekte olan ülkelerde dış ödemeler dengesinin durumu, yapısı, döviz rezervleri, dış borçları, geçmiş dönemlerde dış borç taahhütlerini zamanında yerine getirip getirmediği gibi konularda bilgi toplanması gerektiğidir.
İhracatçının mal bedelini tahsil edememe riski olabileceğini düşündüğü işlemlerini sigortasını talep ettiği düşüncesinden hareketle, sigorta kuruluşunun da en az satıcı kadar olaya yüksek risk anlayışıyla yaklaşması gerektiğinden ülkelerin mali, politik ve ekonomik koşullarını değerlendirip bu ülkeleri belli risk gruplarına ayıracaktır. Bu sınıflandırmalar ayrıca uygulanacak prim oranlarının tespitinde baz alınacaktır.
Bilgi toplama işlemi kapsamlı ve maliyetli bir sistemi gerektirmekte, ancak alınan riskin büyüklüğün düşünüldüğünde bu organizasyonların kurulması gereği kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bilgi sağlamak üzere gelişmiş ülkelerin ihracat kredi sigorta kurumlarını büyük organizasyonlar kurmuşlardır. Buna İngiltere İhracat Kredi Sigortası (E.C.G.D.) Hollanda İhracat Kredi Sigortası Kurumu (N.C.M.) Alman Sigorta Kuruluşu Hermes’in müşterileri için tuttukları dosya sayıları ile yüz binlerle ifade edilmektedir.
6-İHRACAT KREDİ SİGORTASI POLİÇE TÜRLERİ
İhracat Kredi Sigortası poliçeleri, taşıdıkları riskler, kredinin süresi, kapsamları ve ihracat aşamalarına göre başlıca yedi gurupta toplanmaktadır. Bunlar kısaca aşağıda açıklanmaktadır.
6.1- GLOBAL POLİÇELER (GLOBAL-WHOLE TURNOVER-COMPREHENSIVE POLICIES)
Global poliçelerle ihracatçının bir veya daha fazla ülkeye yaptığı ihracatın tamamı veya bir kısmı ticari ve ticari olmayan rizikolara karşı teminat altına alınmaktadır. Bu poliçeler özellikle kısa vadeli (12 aya kadar )ihracat işlemlerinde uygulanmakta olup, poliçelerin konusunu tüketim malları ve küçük boyutlu yatırım malları oluşturmaktadır. İngiltere, Fransa, ABD gibi bazı gelişmiş ülkelere yapılan orta ve uzun vadeli kredili ihracat için vadesi uzatılmış, kapsamlı (genel) poliçeler de uygulanmaktadır. Bu tip poliçenin ihracatçı açısından dezavantajı, risksiz satışlarını da sigorta ettirmek zorunda kalmasıdır. Bu husus sigorta kurumu açısından, prime esas olan işlem hacminin yüksekliği nedeniyle bir avantaj sağlanmaktadır.
6.2- ÖZEL POLİÇELER(SPECIFIC RISK/INDIVIDUAL POLICIES)
Spesifik risk poliçeleri ile ihracatçı tek bir alıcı ile ilgili işlemlerini sigortalayabilmektedir.
Kişisel poliçe niteliğinde olan bu poliçeler genelde, büyük müteahhitlik işleri, ağır yatırım malları kısacası sermaye mallarında kullanılmaktadır. İhracatçı, sadece riskli işlemlerini sigorta ettirdiğinden daha az prim ödeyeceğinden avantajlı olup, sigorta kurumu riskini dağıtmadığı için doğal olarak kapsamlı poliçelere oranla daha yüksek prim uygulamaktadır.
6.3- SEÇME İŞLEMLİ POLİÇELER (MULTIPLE TRANSACTIONS POLICIES)
Bu poliçelerle ihracat kredi sigortası kurumunca önceden seçilmiş ve kabul edilmiş alıcılara yönelik kısa ve orta vadeli satışlarla ilgili işlemler sigorta edilmekte, sigorta kurumu uygun görmediği alıcılara yönelik riskleri poliçe teminatına almamaktadır. Bu tip poliçenin verilmesinde sigorta kurumuna çok iş düşmektedir. Zira, sigorta kurumunun önceden alıcıları belirlerken yapacağı hatalar hem kendisinin büyük zararlara girmesine sebep olacak, hem de ihracatçılar üzerinde olumsuz etkiler meydana getirecektir. Buna karşılık iyi bir seçim yapılması halinde ihracatçıların güvenle satış yapması ve ihracatın gelişmesi sağlanacaktır.
6.4-TASLAK POLİÇELER (DRAFT POLICIES)
Taslak poliçeler, henüz satış yapılmadan, alıcı ve satıcı arasında herhangi bir borç ve alacak ilişkisi doğmadan yapılan bir sigorta teklifidir. Bu teklif sigorta kurumu ve ihracatçıyı yükümlülük altına sokmamakta, sigortalının anlaşmaya varması halinde esas poliçenin yapılmasına esas teşkil etmektedir.
Bu poliçeler, ihracatçının satış görüşmeleri sırasında sigorta güvencesiyle kendisini rahat hissetmesine, sigorta kurumuna da esas poliçenin yapılmasına kadar geçen süre içinde değerlendirmeleri için gerekli bilgilerin toplanmasına yardımcı olmaktadır. Taslak poliçeler, orta vadeli ihraç edilen sanayi malları, taahhüt işleri ve hizmetleri için verilmektedir.
6.5-GEÇİCİ POLİÇELER (PROVISIONAL POLICIES)
İhracatçının, ihracat kredi sigortası kurumunca verilecek teminat konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olmak amacıyla, ihracat bağlantısı yapılmadan önce düzenlettiği poliçelerdir. Bağlantı kesinleştikten sonra geçici teminat kesinleştirilip sürekli hale dönüştürülmektedir. Genellikle yatırım malları, taahhüt ve hizmet ihracatında ihracatçılar bu tür poliçelere ihtiyaç duyarlar.
6.6-ABONMAN POLİÇELERİ (POLICE D’ABOUNEMENT)
Fransa’da uygulaması yapılan bu tür poliçelerde ihracatçı tek poliçe yaptırmakta ve bu poliçeye istediği satışları sigorta teminatına dahil ettirmekte, istemediğini çıkarmaktadır. Kısa vadeli ve süreklilik taşıyan satışlarda kullanılan bu tür poliçelerle ihracatçı seçimlik hakkına kavuşmakta ve sigorta teminatından daha fazla yararlanmaktadır. Poliçelerin vadesi üç yılı geçmemektedir.
6.7- DÖVİZ RİSKİ POLİÇESİ (EXCHANGE RISK POLICY)
İhracatçıyı, daha öncede bahsedilen, döviz kurlarındaki olumsuz değişiklik karşısında korumak için, bankaların vadeli kur uygulama süresini aşan en az bir yıl ve üstü süreler için, belirli bir yüzdenin üzerindeki kayıpların karşılanması amacıyla düzenlenmiş poliçelerdir. İhracat kredi sigortası kuruluşu, belirli bir yüzdenin üzerindeki kazançların da kendilerine ödenmesini istemektedir. Kur riskinin en önemli risklerin başında gelmesi nedeniyle, güvenceyi ancak devlete ait bir kuruluş üstlenebilmektedir.
Yukarıda bahsedilen poliçeler dışında, malların sevkinden önce veya sonra ortaya çıkabilecek ticari olan veya olmayan riskler (ithalatçının iflası, ihraç edilen malların yasaklanması, yüklemeye hazır ürünlerin grev vs. gibi nedenlerle ihracatı önleyen olaylar vs.) için sözleşme tarihinden başlayıp üretim süresini kapsayan bir “sözleşme poliçesi” (contracts policy), ürünlerin yüklenmesinden sonraki süreyi kapsayan bir “yükleme poliçesi” (shipment policy) gibi poliçelerde düzenlenmektedir.
7- İHRACAT KREDİ SİGORTASI TEMİNATI
İhracat kredi sigortası kurumları yukarıda açıklanan sigorta poliçeleri dışında, birtakım özel durumları da dikkate almak suretiyle, ihracatçı ülkenin sanayileşme durumuna ya da ihracat yapısına göre değişiklik gösteren teminat (kuvertür) tipleri de uygulamaktadırlar.
İhracat kredi sigortası ile ilgili olarak verilen sigorta teminatları, yapılan satışın vadesine, poliçe tiplerine ve ihraç konusu malın sevk edilip edilmediğine bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Ayrıca sigorta teminatı limiti de ihraç işleminin ihracatçı adına mı yoksa devlet adına mı yapılmış olup olmamasına göre değişiklikler göstermektedir. Örneğin Fransa’da bazı poliçe tiplerinde %100 teminat verilmekte, ihraç değerinin belli bir kısmı ihracatçının (sigortalının) uhdesinde bırakılmaktadır. Yani ihracat kredi sigortası teminat limiti, belirli miktarlarla sınırlandırılmış olmaktadır.
Teminatlar vadelerine göre, kısa, orta, uzun vadeli ve yardım niteliği taşıyan ihracat için teminat olmak üzere dört çeşittir. Ayrıca sevkiyat öncesi ve sonrası aşamalarına ve risklerin niteliğine göre sınıflara ayrılan teminatların başlıcaları aşağıdadır.
-Kısa vadeli yaygınlaştırılmış (genel) teminat, (Comprehensive short term guarentee)
-Kısa vadeli yaygınlaştırılmış (genel) teminatı tamamlayıcı nitelikte (vadesi uzatılmış) teminat (supplemental-extended terms-guarentee to a comprehensive short term guarentee),
-Şubeler teminatı (subsidiaries guarentee),
-Tamamlayıcı nitelikte stok teminatı (supplementary stock guarentee),
-Dış ticaret teminatı (External trade guarentee)
-Özel teminat (Specific guarentee),
-Uçak özel poliçeleri (Special aircraft policies),
-Banka finansmanları teminatı (Guarentee for bank finance),
-Satıcı kredisi teminatı (supplier credit guarentee),
-Alıcı kredisi teminatı (Buyer credit guarentee),
-Kredi kademeleri teminatı (Credit line guarentee),
-Görünmeyen ihracat kalemleri için verilen teminat (Earnings from invisible export guarentee),
-Maliyet eskalasyonu (fiyat formülü) teminatı (Cost escalation cover),
-Denizaşırı yatırımlar sigortası (Insurance for overseas investment),
-Taahhüt işleri sigortası (Cover for constructional works),
-Araç-gereç (teçhizat) teminatı (Cover for equipment),
-Hizmet sigortası (Insurence of services),
-Pazar araştırması sigortası (Lassurance-prospection)
-Fuar sigortası (Lassurence-faire),
-U-Garantisi (U-Guarentee),
-Ek kuvertür ve kontrgaranti (supplementary cover and counterguarentee),
-Akreditiflerin teyidi için verilen garantiler (Guarentee for confirmation letters of credit)
-Stok mal kuvertürü (Stockholding cover),
-Kiralama kuvertürü (Leasing cover) gibi teminatlar sayılabilir.
7.2- İHRACAT KREDİ SİGORTASI TEMİNATININ İŞLEYİŞİ
İhracat kredi sigortasındaki kredi riski, ihracatçının ihracat bedellerinin bir kısmı ya da tamamının alınması demektir. Risk, sigortalının (ihracatçının) alacağını tahsil edemediğini sigorta şirketine bildirmesinden belirli bir süre sonra gerçekleşmektedir (Örneğin 9 ay). Riskin kesinleşmesi halinde, sigorta bedeli tutar ihracatçıya kesinlikle ödenmektedir.
Daha önce de belirtildiği gibi sigorta teminatı, yapılan ihracat anlaşmasının şekline ve ihracat bedeline bağlıdır. Taraflar arasında yapılan sigorta poliçesi, aksine bir sözleşme yoksa, poliçenin tanzim tarihinden sonra fatura edilmiş ve yüklenmiş malları kapsamaktadır. Bu işlemde karşılıklı doğruluk prensipleri esas olup, sigortalının verdiği bilgilerin yanlış olması veya bu yanlışlığın kasden yapılması halinde sigorta şirketi teminatı yürürlükten kaldırabilir. Ortaya bir ihtilaf çıktığında meydana gelen masraf, ceza ödemeleri, tazminatlar ve gecikme faizleri sigorta teminatının dışında tutulmaktadır.
Gerek sigorta poliçesinin tanzimi gerekse teminatın geçerli olduğu sürede sigortalının da, poliçe ücretlerini, resim ve borçları ödemek, ihraç bedelinin bir kısmının sigortalının sorumluluğunda taahhüt etmek, teminat altına alınmış alacağını sanki sigortalı değilmişcesine her türlü tedbiri almak, alacağını tahsil edememesi ve sigorta şirketinin bunu ödemesi gerektiğini anlaması halinde bunu en geç 10 günlük sürede bildirmek gibi yükümlülükleri bulunmaktadır. İhracat sigorta kuruluşu, poliçede belirlenen riskin gerçekleşmesi halinde tazminat ödemekle yükümlü olup, aşağıdaki hallerde tazminat ödememektedir.
a. İhraç anlaşmasında sigortalının haklarını kısıtlayan klozların yer alması, (iptal fevkalade hal,cezai kloz gibi).
b. Sigortalının alacaklı olduğu ülkedeki mevzuata uymaması,
c. Sigortalı alacağın bankalarca veya benzeri başka kuruluşlarca tahsilinde meydana gelen yetersizlikler ve eksikliklerin bulunması,
d. İhracat anlaşmasının herhangi bir şartının sigortalı veya vekili tarafından ihlali.
Sigorta kurumu tazminatı ödemesini takip eden süre içinde dahi ihracatçıya birtakım sorumluluklar getirmekte,örneğin sigortalının taahhütlerinin önceden belirlenen teminat miktarını aştığının anlaşılması halinde teminat miktarı ile teminat dışı kalan miktar arasındaki oran kadar sigortalıya eksik ödenmektedir. Bu yükümlülükler, sistemin kötü niyetli kişi veya kuruluşlar tarafından kullanılmasını engellemeye yöneliktir. Özetle sigortalının (ihracatçı) kredi sigortası ile alacağını sigorta ettirmekle, sorumlulukları bitmemektedir.
Günümüz Taşımacılığındaki Teminat Türleri;
a) Tam Ziya Teminatı : Bir şeyin tüm değerini yitirecek şekilde tamamen hasarlanması, kaybı veya eski haline getirilmesi masraflarının sigorta değerini aşacak olması hali tam ziyadır. Emtea taşıma sigortalarında tam ziya teminatı, malı taşıyan aracın tam ziya olması sonucu taşınan malların tam ziya olması riskini kapsar.
b) Dar Teminat : Emtea taşıma sigortalarında ana teminat olan tam ziya riskine ek olarak taşıyan aracın yapacağı kazalar, yangın, infilak, karaya oturma, çatışma gibi sayılan rizikolarının teminat altına alındığı sigorta türüdür. Institute Cargo Clauses (C) veya (FPA) ve (B) klozları ile verilir.
c) Geniş Teminat : Genellikle “Tüm Rizikolar” (All Risks) olarak bilinir. Institute Cargo Clauses (A) veya (All Risks) klozunda belirtilen istisnalar dışındaki tüm riskler teminat altına alınmaktadır. Dar teminatlar için de geçerli olan en önemli istisnalar, malın doğasından ve kendi yapısından kaynaklanan hasarlar, taşıyan aracın ya da ambalajın uygunsuzluğu, her türlü gecikmeden kaynaklanan hasarlar, radyoaktif kirlenme-bulaşma, sigortalının kötü niyeti, savaş, grev, terör, kargaşalık v.b. risklerdir. Ancak, savaş, grev, terör, kötü niyetli hareketler, kargaşalık gibi risklere, ayrı bir prim karşılığında teminat verilebilir
8.İHRACAT KREDİ SİGORTASINDA PRİMLER
İhracat Kredi Sigortası primi (sigorta ücreti),poliçenin kapsadığı riskler, ihraç edilen ülkenin kredi değerliliğini, kredi vadesi,ihracatçının kredibilitesi ve deneyimi gibi faktörler çerçevesinde belirlenip, sigortalılara verilen teminat (garanti) karşılığında alınmaktadır.
Uygulamada primler,herhangi bir faktör gözönüne alınmadan tek bir prim oranı veya her sözleşme ile yüklenilen risk karşılığında bir oran saptamak suretiyle iki şekilde tesbit edilirler. Ancak her ülkenin, ihracat bedellerinin ödeme şeklinin ve vadelerin,risklerin ortaya çıkmasında önemli faktör olmalarından dolayı,primlerin kategorik olarak tespit edilmesi daha mantıklı olmaktadır. Sigorta priminin tespiti ve hesaplanmasında (premium rating) öncelikle ithalatçı ülkelerin risklerine göre sınıflandırılıp,derecelendirildikleri ve her grup için ayrı bir prim uygulandığı görülmektedir. Ülkelerin risk sıralaması,az riskliden çok riskliye doğru dört gruba ayrılarak yapılmaktadır.
A GRUBU: Gelişmiş piyasa ekonomisine sahip sanayileşmiş ülkeler,
B GRUBU: Merkezi planlama örgütüne sahip gelişmiş ülkeler,
C GRUBU: Petrol üreten zengin fakat az gelişmiş ülkeler,
D GRUBU: Diğer az gelişmiş ülkeler.
Yaygın olarak kısa dönem sigortalamada prim oranları;
- Mal bedelinin ödeme şartları, (altı aya kadar kredili,vesaik mukabili peşin ödeme,akreditifli, mal mukabili gibi)
- Ülkelerin yukarıda yazılı sınıflamadaki yeri,
- İşin özelliği,ihracatçının yıllık cirosu,ihracata konu olan işin hangi ülke ve alıcılarla ilişkili olduğu ve ihracatçının ticari deneyimi,
Orta ve uzun dönem sigortalamada ise prim oranları,
- Alıcı ülkenin risk sıralamasındaki yeri,
- Ödeme şartları ve kredi süresi,
gibi hususları göz önüne alınarak belirlenmektedir.
Yukarıda belirtilen faktörler çerçevesinde yapılan değerlendirmeler sonucunda belirlenen primler genelde %0,5 (binde beş) ile %4 (yüzde dört) arasında değişmekte, poliçe tipleri açısından bakıldığında da, riskler dağıtıldığı için global poliçelerde oran daha düşüktür. Primler, sigorta poliçesinin imzalanması ile birlikte hemen ödenmekte olup bu genel bir kuraldır.
9-SİGORTALI'NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1- Teklifname ve ekindeki bildirimler Sigorta Sözleşmesi ile birlikte bir bütün oluşturur ve onun ayrılmaz cüzleridir. Teklifname'deki beyanların herhangi birinin eksik, gerçek dışı veya yanlış olması halinde, Türk Eximbank tek taraflı olarak bu Sözleşme'den dönmeye yetkilidir. Bu durumda Sigortalı tarafından ödenmiş olan primler Türk Eximbank tarafından iade edilmeyecektir.
2-Sigortalı, Sigorta Sözleşmesi ile teminat altına alınan riskler üzerinde herhangi bir şekilde etkili olabilecek hususlar ile ilgili her türlü bilgiyi sigorta talebi sırasında ve daha sonra Türk Eximbank tarafından talep edilsin veya edilmesin açıkça bildirmek zorundadır. Ancak, Sigortalı Sigorta Sözleşmesi ile ilgili hiçbir hususu, ihracat işlemine aracılık eden bankalar dışında (Alıcı dahil), üçüncü şahıslara açıklamayacaktır.
3-a) Sigortalı, zararın önlenmesi ve azaltılması için gereken dikkat, özen ve basketi gösterecek ve Türk Eximbank tarafından alınması talep edilenler (kanuni yollara başvurmalar) dahil her türlü tedbiri alacaktır.
b) Sevk edilen malların alıcı tarafından teslim alınmaması da dahil olmak üzere, herhangi bir zarara sebep olabilecek herhangi bir olayın ortaya çıkması halinde, Sigortalı durumdan haberdar olduğu günden itibaren 10 işgünü içinde Türk Eximbank'ın eline geçecek bir şekilde durumu yazık olarak bildirecektir.
c) Türk Eximbank'ın sevkiyatlarla ilgili olarak talep edeceği herhangi bir ilave bilgi Sigortalı tarafından derhal, ancak 7 işgününü geçmemek kaydıyla Türk Eximbank'a bildirilecektir.
d) Malların sevki sırasında Sigortalı'nın,
i) Alıcının ülkesinin malların ithalini yasakladığını,
ii) Alıcının ülkesinin malların müsaderesine~karar verdiğini,
iii) Söz konusu ülkede herhangi bir zarara yol açabilecek diğer koşulların mevcut olduğunu öğrenmesi halinde, Türk Eximbank'ca aksi yazık olarak belirtilmedikçe, Sigortak, yoldaki malların alıcıya teslimini ve alıcıya yapılacak diğer sevkiyatlan durduracaktır.
e) Sigortalı, Türk Eximbank'ca aksi yazılı olarak belirtilmedikçe, alıcının sevkiyat bedelini vade tarihini takip eden 60 gün içinde ödememesi ve/veya ödeyememesi hallerinde vade tarihini takip eden 60 günden sonra o alıcıya sevkiyat yapmayacaktır. Aksi halde primi tahsil edilmiş olsa dahi bu sevkiyatlar sigorta kapsamı dışında kalacaktır.
4-a) Sigortalı, Poliçe kapsamında her ay yapmış olduğu tüm sevkiyatlan, takip eden ayın 10'una kadar Türk Eximbank'ın belirlediği form ile Türk Eximbank'a bildirecektir.
b)Sigortalı, kapsanan sevkiyatlar ile ilgili olarak her ayın 10'una kadar bir önceki ayın sonu itibariyle vade tarihinin üzerinden 30 gün geçmiş olmasına rağmen kısmen veya tamamen ödenmemiş olan meblağları ve bir önceki bildirimde ödenmemiş olduğu belirtilip daha sonra ödenmiş olan meblağları Türk Eximbank'ın belirlediği form ile Türk Eximbank'a bildirecektir. Poliçe'nin süresi bitse bile ödenmemiş herhangi bir meblağ kalmayıncaya veya tazminat talepleri sonuçlanıncaya kadar bu bildirimlerin Türk Eximbank'a verilmesine devam edilecektir.
c) Sigortalı, ilgili ayda hiçbir yükleme yapmamış olsa veya vadesinde ödenmemiş herhangi bir alacağı bulunmasa bile bu bildirimlere devam edecektir.
10- SİGORTA KURUMLARININ YAPISI
İhracat kredi sigortası kurumlarının yapısı ülkelere göre değişiklik gösterir. Bunlar tamamen devlete ait (veya bir devlet kuruluşu bünuyesinde), kısmen kamu kısmen özel, kamu adına iş yapan özel veya tamamen özel kuruluşlar şeklinde olabilirler. Mesela İngiltere, Japonya, İsveç ve Danimarka’da bu kurumlar kamu kuruluşudur. Fransa’da COFACE (Compagnie Francaise D’assurance Pour Le Commerce Extericur) özel bir yapıda olmasına rağmen kısa dönem sigorta işlemlerini kamu ile koordineli olarak yapmaktadır. Amerika’da sigorta kuruluşu olan FCIA ( Forcing Credit İnsurance Association) ticari riskleri kendi hesabına ticari olmayanları ise Eximbank aracılığı ile kamu hesabına sigortalamaktadır. Avusturalya, Belçika, Kanada, Hong-Kong, Hindistan, Kolombiya, Kore, Meksika, Arjantin ve İsrail’de ihracat kredi sigortası işlevi kamu organlarınca yerine getirilmektedir. Türkiye’de ise bir kamu kuruluşu olan Devlet Yatırım Bankası (kuruluşu 1964), Bankalar Kurulu’nun 17.06.1987 gün ve 87-11914 sayılı kararı ile Türkiye’de İhracat Kredi Bankası A.Ş. adı ile (Türk Eximbank’ı) olarak yeniden düzenlenmiştir.
İhracat kredi sigortası sisteminde kamu desteğine duyulan ihtiyaç, sigorta kapsamındaki risklerin niteliğinden ileri gelmektedir. Özellikle ticari olmayan risklerde büyük bir belirsizlik özelliğinin bulunması, özel sigorta kuruluşlarının bu tip rizikoları teminat almamaklarına neden olmaktadır. Bu bakımdan, özellikle az gelişmiş ülkelerde devlet ihracat kredi sigortasında önemli görevler üstlenir.
11-İHRACAT KREDİ SİGORTASINI UYGULAYAN ÜLKELER
İlk kez 20. yüzyılın başlarında, İngiltere, Almanya, Hollanda, Fransa gibi Avrupa ülkelerinde uygulamaya konulan ihracat kredi sigortası, ihraç mallarının kredili satışının iç piyasadaki kredili
Satışlara oranla daha fazla risk içermesinden ve dolayısıyla, ihracatta alıcının uzaklığı, deniz aşırı ülkelerin kredi enformasyonunun güvenilirliği, daha uzun vadeli krediler, malın ithalatçıya ulaşma süresi ve politik faktörler gibi konulara kuşkuyla bakılmasından kaynaklanmaktadır.
Bu tür kuşkulardan korunmak amacıyla uygulamaya konulan ihracat kredi sigortası özellikle 2.Dünya Savaşı’ndan sonra giderek önem kazanmaya başlamış olup, ilk yıllarda daha çok ticari riskleri kapsayan bu sistem, savaştan sonra, mal bedellerini politik risklere karşı da güvence altına almaya başlamıştır. Bugün pek çok ülkede uygulamakta olan ihracat kredi sigortası başlangıçta sadece gelişmiş ülkeler tarafından uygulamaya konulmuş ise de 1960’lı yıllardan itibaren gelişmekte olan ülkelerce de benimsenmeye ve önemli bir ihracat teşviği olarak görülmeye başlamıştır.
İhracat kredi sigortası sistemine sahip ülkelerin bir çoğunda sigorta işleminde devlete ait kuruluşlar önde gelmektedir.Örneğin; İngiltere’de ihracat kredi sigortası işlemleri 1919 yılında İhracat Kredileri Garanti Departmanı (Export Credits Guarantee Department-ECGD) tarafından yürütülmektedir. Merkezi Londra’da bulunan ECGD İngiltere’den ihraç edilen mal bedellerini ticari ve politik risklere karşı güvence altına almaktadır; 180 güne kadar vadeli tüketim malları, 5 yıla kadar vadeli sermaye ve yarı sermaye malları, tek sözleşme kapsamındaki 7 yıla kadar vadeli bazı mallar ile hizmetlerin ihracına ilişkin bedelleri sigortalamaktadır.
Dünyada tümüyle devlete ait ihracat kredi sigortası kuruluşlarının yanı sıra, devlet adına hareket eden ve birçoğu aynı zamanda kendi hesaplarına da sigorta yapan kuruluşlar da mevcuttur.
İngiltere dışında, ihracat kredi sigortası uygulayan ülkeler ve bu ülkelerdeki sigorta kuruluşları şunlardır.
12- TÜRKİYE’DE İHRACAT KREDİ SİGORTASI UYGULAMASI
24 Ocak kararları olarak anılan, 1980 yılında başlayarak günümüze kadar süren ihracata dayalı kalkınma modeli tercihi ile birlikte, ülkemiz ihracatının teşvik ve desteklenmesi konusunda ihracatta vergi iadesi, vergi resim ve harç istisnası gibi yöntemler uygulanmıştır.
Ülke mal ve hizmetlerinin yurt dışında pazarlanmasında rekabet gücü kazandırmanın sadece yurt içi mali teşviklerle mümkün olmayacağı, bununla birlikte özellikle gelişmekte olan ülkelerle olan ticarette satıcıların alacaklarının tahsilinde ortaya çıkabilecek risklerden korunması, verilecek teminatlarla ihracat için gerekli finansman temin kolaylıklarının sağlanması da gereklidir.
Ülkemizde ise daha öncede bahsedildiği gibi bir kamu bankası olan 1964 yılında kurulan Devlet Yatırım Bankası, Bakanlar Kurulu’nun 17.6.1987 gün, 87/11914 sayılı kararı ile Türkiye İhracat ve Kredi Bankası A.Ş. Kısaca Türk Eximbank’ına dönüştürülmüştür. Nitekim, 1987 yılında, ihracatın finansman ihtiyacını karşılamak üzere kurulan Türk Eximbank, ihracatçılarımızın dış pazarlardaki rekabet imkanlarını arttırması, karşılaştıkları politik ve ticari risklerin üstlenilmesi, yeni pazarlara girişlerinin kolaylaştırılması ve geleneksel pazarlardaki paylarının yükseltilmesi gibi önemli işlevleri etkin olarak yerine getirmektedir. Eximbank sigorta programları niteliği taşımakla birlikte ihracat kredi sigortası 6 başlık altında incelenebilir. Bunlar;
- Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası,
- Spesifik İhracat Kredi Sigortası,
- Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Sigortası,
- Yurtdışı Yatırım Sigortası,
- Mal İhracına Yönelik Ülke Kredileri Garantisi,
- Proje/Yatırım Finansmanına Yönelik Ülke Kredileri Garantisidir.
Konumuzu ilgilendiren ihracat kredi sigortası olduğundan Eximbank’ın sigorta programları kısaca özetlenecektir.
12.1- KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI
Bu program ile ihracatçıların 1 yıl içinde, Türk Eximbank tarafından kapsama alınan ülkelerdeki çeşitli alıcılarına gerçekleştirdiği ve fiili ihraç tarihinden itibaren en fazla 360 güne kadar vade tanıdığı tüm sevkiyatları ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Dolayısıyla ihracatçının her bir sevkiyatı için ayrı ayrı sigorta sözleşmesi düzenlenmesine gerek kalmaksızın Türk Eximbank’ca kabul edilen ülkelerdeki limitleri onaylanmış alıcılara yapılacak tüm sevkiyatlar tek bir poliçe ile sigorta kapsamına dahil edilmektedir. Program kapsamında 170’den fazla ülkeye yönelik sevkiyat, sigorta teminatı altına alınabilmektedir. Tazminat oranı doğacak oranın %90’ıdır.
Program kapsamında ülkeler riskliliklerine göre 7 grupta toplanmaktadır. Uygulanan prim oranları, alıcının bulunduğu ülkelerin risk grubuna, alıcının türüne, ödeme şekline ve vadeye göre binde 1,9 ile yüzde 4 arasında değişmektedir.
Ayrıca Kısa Vadeli İhracat Kredisi kapsamında ihracat bedeli alacaklarını teminat altına aldıran ihracatçı firmalar Türk Eximbank’ın uyguladığı Kısa Vadeli İhracat Alacaklarını İskonto Programı çerçevesinde söz konusu alacaklarını iskonto edebilir.
Öte yandan İş Bankası ve Akbank ile yürütülen Sevk Sonrası İhracat Alacaklarının İskonto Programı çerçevesinde, sigorta teminatı altında ihracatçıların vadeli akreditifleri ile senede bağlı kabul kredili işlemlerinin iskontosu yolu ile finansman temini sağlanmaktadır.
12.1.2- KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI
Bu programın amacı; sigortalı ile alıcı arasında imzalanmış olan imalat ve satış sözleşmesi çerçevesinde üretilen malların henüz teslim edilmemiş olduğu hallerde, sigortalı’nın imalat ve satış sözleşmesi’nin gereklerini yerine getirmek amacı ile, malların alıcıya teslim edilmemiş bölümleri ile ilgili olarak yaptığı harcamaların ticari ve/veya politik risklere karşı belirli limitler dahilinde sigortalanmasıdır.
KAPSAM:
Bu program çerçevesinde ihracatçıların, Türk Eximbank’ın Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası ülke şartları ve prim oranları listesi dahilinde sigorta kapsamında bulunan ülkelerdeki çeşitli alıcıları ile imzalayacağı imalat ve satış sözleşmelerine konu işlerin ifası amacı ile yapılan harcamalar sigortalanmaktadır.
Halen geçerli olan bir Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi kapsamında sevk sonrası dönem riskler için sigortalı olan Türkiye’de kayıtlı ihracatçı firmalar ile Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi kapsamında sevk sonrası dönem riskler için sigorta talebinde bulunacak Türkiye’de ihracatçı firmalar söz konusu Program’dan faydalanabilir.
Bir İmalat ve Satış Sözleşmesi’ne konu muhtemel sevkiyatların sevk öncesi dönem risklere karşı sigorta teminatı altına alınabilmesi için,söz konusu İmalat ve Satış Sözleşmesi’ne ilişkin sevk sonrası dönem risklerinde sigortalanması zorunludur. Ancak Sigortalı,Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi geçerlilik süresi boyunca alıcılarıyla yapacağı İmalat ve Satış Sözleşmeleri’nden,yalnızca uygun gördükleri için sevk öncesi dönem sigorta talebinde bulunma hakkına sahiptir.
Sevk öncesi dönem için verilecek sigorta teminatını geçerlilik süresi 180 gün olup, sigortalının talebi üzerine, Türk Eximbank tarafından uygun görülmesi halinde,bu süre azami 180 gün daha uzatılabilir.
12.1.3.1-SEVK ÖNCESİ DÖNEM TİCARİ RİSKLER
a) Alıcının ödeyememe hali;
i- Alıcının iflas etmesi,
ii- Alıcı bir tüzel kişi ise borçlarını ödeyememesi nedeniyle tasfiye kararı alınması,
iii- Alıcının borçlarının ödenmesi ile ilgili mahkeme veya yetkili bir organ tarafından tüm alacaklıları bağlayan kısıtlayıcı bir karar alınması,
iv- Alıcının borç ödemekten acze düştüğünün bizzat ihracatçı veya bir başka alacaklısı tarafından belgelenmesi,
v- Alıcının borçlan ile ilgili, konkordato veya benzeri bir anlaşma yapması,
vi- Alıcının mali durumunun kısmi ödeme dahi yapamayacak hale geldiğinin ve bu nedenle yapılacak herhangi bir takibin hiçbir sonuç vermeyeceğinin veya takip masraflarını dahi karşılamayacağının Sigortalı tarafından belgelenmesi veya böyle bir belge getirilmesi mümkün değilse, bu durumun Sigortalı tarafından Türk Eximbank'a, Banka'ca kabul edilecek başka bir şekilde kanıtlanması
12.1.3.2-SEVK ÖNCESİ DÖNEM POLİTİK RİSKLER
a) Alıcının ve/veya Sigortalı'nın kontrolü dışında, alıcının hükümetinin Türkiye'ye yapılacak olan döviz transferini önleyen, kısıtlayan, geciktiren veya kontrol altına alan kanun, kanun hükmünde kararname veya bunlarla aynı güce sahip karar ve/veya idari düzenlemeleri yürürlüğe koyması,
b) Alıcının ülkesi ile Türkiye arasında savaş çıkması,
c) Alıcının ülkesinde çıkan savaş, ihtilal, iç savaş, isyan, ayaklanma ve benzeri hadiselerin meydana gelmesi,
d) Alıcının ve Sigortalı'nın kontrolü dışında, malların alıcının ülkesine ithalinin, yürürlüğe konan kanun,kanun hükmünde kararname veya bunlarla aynı güce sahip karar ve/veya idari düzenlemeler ile önlenmesi,
e) Alıcının ve Sigortalı'nın kontrolü dışında, alıcının ülkesinde malların ithali ile ilgili olarak evvelce verilen ve malın sevk tarihinden önceki imalat sürecinde geçerli olan müsaadenin malın sevk tarihinden önceki bir tarihte iptal edilmesi,
f) Alıcı bir devlet veya devlet garantisine haiz ise Sigortalı'ya yükletilemeyecek nedenlerden dolayı alıcının,Sözleşme'den kaynaklanan ödeme ve/veya diğer yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğinin sevk öncesi dönemde belgelenmesi veya böyle bir belge getirilmesi mümkün değil ise, bu durumun sigortalı tarafından Türk Eximbank'a, Türk Eximbank'ca kabul edilecek başka bir şekilde kanıtlanması.
12.1.4-ÜLKE ŞARTLARI VE PRİM ORANLARI:
Bu Program kapsamında sigorta teminatı altına alınan riskler Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Ülke Şartları ve Prim Oranları Listesi ile sevk öncesi dönem risklere ilişkin sigorta teminatı kapsamında belirlenecek özel şartlarla sınırlı olacak ancak prim hesabında Sevk Öncesi Dönem Prim Oranları Listesi'nde yer alan oranlar esas alınacaktır. Bununla birlikte, Türk Eximbank sigorta kapsamı altına alınan her bir işleme uygulanacak prim oranını münhasıran belirleme hakkına sahiptir.
12.1.5-TAZMİN EDİLECEK ZARAR ORANI:
Söz konusu Program kapsamında üstlenilen ticari ve/veya politik risklerden kaynaklanacak zararlara ilişkin tazmin oranı, önceden Türk Eximbank tarafından belirlenmek kaydı ile azami % 90'ı aşmayacaktır.
• Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi'ne haiz olmayan ihracatçılar Türk Eximbank'dan temin edecekleri Teklifname ile birlikte Sevk Öncesi Dönem Riskler Talep Mektubu'nu eksiksiz ve doğru olarak doldurmak suretiyle Türk Eximbank'a müracaat edecektir. Halihazırda Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi sahibi olan ihracatçıların ise sadece Sevk Öncesi Dönem Riskler Talep Mektubu'nu Türk Eximbank'a göndermeleri yeterli olacaktır.
• Sevk Öncesi Dönem Riskler Talep Mektubu'nun değerlendirilmesini müteakip Türk Eximbank tarafından uygun görülmesi halinde, ihracatçı lehine düzenlenen ve sevk öncesi dönem riskler sigorta kapsamına dair genel şartlan ihtiva eden Zeyilname ihracatçıya gönderilir.
•Zeyilname lehdarı ihracatçılar İmalat ve Satış Sözleşmesi'ni alıcıları ile imzalamalarını müteakip, 10 işgünü içinde Sevk Öncesi Dönem Riskler Özel Şartlar Başvuru Formu'nu Türk Eximbank'a göndermek suretiyle müracaat edecektir. Sevk öncesi dönem sigorta kapsamının özel şartları ile başlangıç tarihini belirleyecek olan Özel Şartlar ihracatçıya gönderilir. Özel Şartlar'ın geçerlilik süresi 180 gün olup, başlangıç tarihi ilgili İmalat ve Satış Sözleşmesi'nin yürürlüğe girdiği tarihtir. Ancak, sigorta kapsamına konu ihracat bedeli alacakların bir gayrıkabili rücu akreditif ya da banka garantisi tahtında ödeneceği hallerde, Özel Şartlar geçerlilik süresi başlangıç tarihi ilgili akreditifin açıldığı ya da banka garantisinin verildiği tarih olacaktır.
•İmalat ve Satış Sözleşmesi tutarı üzerinden Sevk Öncesi Dönem Prim Oranları Listesi'nde belirtilen prim oranlan dikkate alınarak hesaplanacak prim tutarı. Özel Şartlar'da belirtilecek ve Özel Şartlar'ın düzenlenme tarihini müteakip 15 işgünü içinde Türk Eximbank hesaplarına nakden ve defaten ödenecektir.
•İmalat ve Satış Sözleşmesi'ne konu işin ifasını tamamlayan Sigortalı, ilgili malların sevkiyatmın gerçekleştirildiğini, sevkiyat tarihinden itibaren 5 işgünü içinde Türk Eximbank'a yazılı olarak bildirecektir. Ancak,Sigortalı'nın alıcısıyla yaptığı anlaşmaya göre 180 gün süreyle geçerli Özel Şartlar kapsamında İmalat ve Satış Sözleşmesi'ne konu malların ihracını gerçekleştiremediği hallerde, İmalat ve Satış Sözleşmesi'ne konu malların alıcısına son teslim tarihi Türk Eximbank'm yazılı ön onayı ile azami 180 gün süreyle uzatılabilir ve hesaplanacak prim tutarı ile gerekli değişiklikler yazılı olarak Sigortalı'ya bildirilir. Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi geçerlilik süresinin Özel Şartlar geçerlilik süresinden daha önce sona erdiği hallerde, Sigortalı herhangi bir hak kaybına uğramamak için Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Genel Poliçesi'nin bir yıl süreyle uzatılması talebiyle Türk Eximbank'a müracaat edecektir.
• Zeyilname kapsamındaki ticari ve/veya politik riskler kaynaklı herhangi bir zararın ortaya çıkması halinde Sigortalı, Türk Eximbank'ın sevk öncesi dönem sigorta kapsamına konu imalatı durdurduğunu bildirdiği yazı tarihinden itibaren en geç 10 işgünü içinde Zarar Bildirim Formu ile Türk Eximbank'a müracaat eder ve zararın kesinleşmesini müteakip Sevk Öncesi Dönem Tazminat Talep Formu ile tazminat talebinde bulunur.
Tazminat talebinin alınmasından sonra, Sigortalı'nın Türk Eximbank tarafından talep edilen her türlü işlemi tamamlaması ve her türlü belgeyi tevsik etmesi şartı ile tazminine karar verilen zarar tutarı Türk Lirası olarak Sigortalı'ya ödenir
12.1.7-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı 2001 Yılı Faaliyetleri
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı ile ihracatçıların bir yıl içinde yaptıkları 360 güne kadar vadeli tüm sevkıyatları ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Gerek kredi alan ihracatçıların mal bedellerini tahsil edememeleri nedeniyle nakit akışlarında ortaya çıkacak sorunların asgari düzeye indirilmesi,gerekse ihracat kredi sigortası hizmetinin yaygınlaştırılması amacıyla Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı çerçevesinde 1997 yılında başlanan isteğe bağlı sigorta uygulaması 2001 yılında da sürdürülmüş olup;sigorta poliçesi almaları halinde ihracatçı firmalara Türk Eximbank kaynaklı kredi kullanımlarında faiz indirimi avantajı sağlanmasına da devam edilmiştir.171 ülkenin kapsam dahilinde olduğu Program çerçevesinde 2001 yılında yaklaşık 2,8 milyar ABD Doları tutarında ihracat sigorta teminatı altına alınmıştır. Sigorta kapsamına alınan sevkiyatlardan 11 milyon ABD Doları prim tahsilatı yapılmıştır.2001 yılında sigortalanan ihracat tutarının sektörler itibariyle dağılımında ilk sırada %54 ile deri/tekstil/hazır giyim ürünleri bulunmaktadır. Söz konusu tutarın bölgesel dağılımında ise ilk sırayı %62 ile Avrupa Birliği ülkeleri almaktadır.Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde 2001 yılında kayıt altına alınarak değerlendirilen yeni alıcı sayısı 7.080 olup kayıtlarımızda mevcut toplam alıcı sayısı 66.280' e ulaşmıştır.2001 yılında Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde çeşitli ülkelere yapılan sevkiyatlardan doğan ve vadesinde tahsil edilemeyen toplam 2,2 milyon ABD Doları tutarındaki zarar Bankamızca tazmin edilmiştir. Söz konusu tazminat ödemelerinin tamamı ticari risk kapsamında gerçekleşmiştir.
2001 yılında, Türk Eximbank tarafından daha önce tazmin edilen zararların 132 bin ABD Doları tutarındaki kısmı tahsil edilmiştir. Tahsil edilen tutarın tamamı ticari risk kapsamında tazmin edilen alacaklara ilişkindir. Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde üstlenilen ticari ve politik risklerin %70 oranında ki kısmının yurt içi ve yurt dışındaki şirketlere reasüre ettirilmesi uygulamasına 2001 yılında da devam edilmiştir.
12.1.8-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı ile ihracatçıların bir yıl içinde yaptıkları 360 güne kadar vadeli tüm sevkiyatları ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Gerek kredi alan ihracatçıların mal bedellerini tahsil edememeleri nedeniyle nakit akışlarında ortaya çıkacak sorunların asgari düzeye indirilmesi, gerekse ihracat kredi sigortası hizmetinin yaygınlaştırılması amacıyla Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı çerçevesinde 1997 yılında başlanan isteğe bağlı sigorta uygulaması 2002 yılında da sürdürülmüş olup; sigorta poliçesi almaları halinde ihracatçı firmalara Türk Eximbank kaynaklı kredi kullanımlarında faiz indirimi avantajı sağlanmasına da devam edilmiştir.
173 ülkenin kapsam dahilinde olduğu Program çerçevesinde 2002 yılında yaklaşık 2,7 milyar ABD Doları tutarında ihracat sigorta teminatı altına alınmıştır. Sigorta kapsamına alınan sevkiyatlardan 10,5 milyon ABD Doları prim tahsilatı yapılmıştır.
2002 yılında sigortalanan ihracat tutarının sektörler itibariyle dağılımında ilk sırada %51 ile deri/tekstil/hazır giyim ürünleri bulunmaktadır. Söz konusu tutarın bölgesel dağılımında ise ilk sırayı %60 ile Avrupa Birliği ülkeleri almaktadır.
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde 2002 yılında kayıt altına alınarak değerlendirilen yeni alıcı sayısı 8.175 olup kayıtlarımızda mevcut toplam alıcı sayısı 74.455' e ulaşmıştır.
2002 yılında Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde çeşitli ülkelere yapılan sevkiyatlardan doğan ve vadesinde tahsil edilemeyen toplam 2,7 milyon ABD Doları tutarındaki zarar Bankamızca tazmin edilmiştir. Söz konusu tazminat ödemelerinin tamamı ticari risk kapsamında gerçekleşmiştir.
2002 yılında, Türk Eximbank tarafından daha önce tazmin edilen zararların 226 bin ABD Doları tutarındaki kısmı tahsil edilmiştir. Tahsil edilen tutarın tamamı ticari risk kapsamında tazmin edilen alacaklara ilişkindir.
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde üstlenilen ticari ve politik risklerin %70 oranında ki kısmının yurt içi ve yurt dışındaki şirketlere reasüre ettirilmesi uygulamasına 2002 yılında da devam edilmiştir.
12.1.9-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı 2003 Yılı Faaliyetleri
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı ile ihracatçıların bir yıl içinde yaptıkları 360 güne kadar vadeli tüm sevkiyatları ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmaktadır. Gerek kredi alan ihracatçıların mal bedellerini tahsil edememeleri nedeniyle nakit akışlarında ortaya çıkacak sorunların asgari düzeye indirilmesi,gerekse ihracat kredi sigortası hizmetinin yaygınlaştırılması amacıyla Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası
Programı çerçevesinde 1997 yılında başlanan isteğe bağlı sigorta uygulaması 2003 yılında da sürdürülmüş olup;sigorta poliçesi almaları halinde ihracatçı firmalara Türk Eximbank kaynaklı kredi kullanımlarında faiz indirimi avantajı sağlanmasına da devam edilmiştir.
173 ülkenin kapsam dahilinde olduğu Program çerçevesinde 2003 yılında yaklaşık 3,1 milyar ABD Doları tutarında ihracat sigorta teminatı altına alınmıştır. Sigorta kapsamına alınan sevkıyatlardan 1 1,6 milyon ABD Doları prim tahsilatı yapılmıştır.
2003 yılında sigortalanan ihracat tutarının sektörler itibariyle dağılımında ilk sırada %48 ile deri/tekstil/hazır giyim ürünleri bulunmaktadır. Söz konusu tutarın bölgesel dağılımında ise ilk sırayı %60 ile Avrupa Birliği ülkeleri almaktadır.
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde 2003 yılında kayıt altına alınarak değerlendirilen yeni alıcı sayısı 9.169 olup kayıtlarımızda mevcut toplam alıcı sayısı 83.624' e ulaşmıştır.
2003 yılında Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde çeşitli ülkelere yapılan sevkıyatlardan doğan ve vadesinde tahsil edilemeyen toplam 3,2 milyon ABD Doları tutarındaki zarar Bankamızca tazmin edilmiştir. Söz konusu tazminat ödemelerinin tamamı ticari risk kapsamında gerçekleşmiştir.
2003 yılında, Türk Eximbank tarafından daha önce tazmin edilen zararların 598 bin ABD Doları tutarındaki kısmı tahsil edilmiştir. Tahsil edilen tutarın tamamı ticari risk kapsamında tazmin edilen alacaklara ilişkindir.
Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası çerçevesinde üstlenilen ticari ve politik risklerin %70 oranında ki kısmının yurt içi ve yurt dışındaki şirketlere reasüre ettirilmesi uygulamasına 2003 yılında da devam edilmiştir.
12.2-Spesifik İhracat Kredi Sigortası
İhracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak 5 yıla kadar vadeli ödeme koşuluyla yapacakları sermaye malı ihracından doğan alacaklarını sevk öncesi ve sevk sonrası dönemlerde ticari ve politik risklere karşı teminat altına almak ve teminat altına alınan ihracat işlemi ile ilgili olarak ticari bankalardan finansman teminine imkan sağlamaktır. Motorlu taşıt araçları, gemiler, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme araçları, inşaat makinaları, kompresörler, torna tezgahlan vb. sermaye ve yarı sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır. Spesifik İhracat Kredi Sigortası kapsamında sigortalanacak 2 yıl ve daha uzun vadeli ihracat işlemlerinde sözleşme bedelinin en az % 15'inin malın teslimine kadar ihracatçıya ödenmiş olması gerekmektedir. Prim oranı, alıcının türüne, alıcının bulunduğu ülkenin risk derecesine, malın teslim süresi ve ödeme vadesine göre belirlenir. Doğacak zarar, sözleşme bedelinin % 85'inin azami % 90'ına kadar tazmin edilmektedir.
12.2.1-Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Programı
Bu programın amacı ihracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak 5 yıla kadar vadeli ödeme koşuluyla yapacakları ihracatlarından doğacak alacaklarının, sevk sonrası dönemde ortaya çıkacak politik risklere karşı teminat altına alınmasıdır. Sevk Sonrası Politik Risk Poliçesi genellikle orta vadeli ödeme koşuluyla satılan, yerli katkı oranının (fiziki katkı veya katma değer) en az % 60 olduğu hususu, Türk Eximbank'ca verilecek form çerçevesinde ve ilgili Sanayi ve/veya Ticaret Odası tarafından hazırlanıp onaylanan ekspertiz raporu ile belgelenmiş olan; motorlu taşıt araçları, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme araçları ve dayanıklı tüketim malları gibi sermaye ve yarı sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır. Sigorta kapsamına alınan işlemle ilgili olarak ticari bankaların Poliçe'yi yeterli bir teminat olarak görmesi halinde, ihracatçı Poliçe'den kaynaklanacak tazminat alacağını ticari bankaya temlik ederek finansman imkanı yaratabilir. Bu program kapsamında sigortalanacak 2 yıl ve daha uzun vadeli ihracat işlemlerinin en az % 15'inin malın teslimine kadar ihracatçıya ödenmiş olması gerekmektedir. Prim tutarları sigorta kapsamına alınan ihracat işleminin vadesine ve alıcının ülkesinin risk durumuna bakılarak işlem bazında belirlenir. Doğacak zarar, sözleşme bedelinin % 85'inin azami % 90'ına kadar tazmin edilmektedir
12.2.2-Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı
Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı, Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Programı ile sağlanan desteğin daha da genişletilerek ticari risklerin de sigorta teminatı altına alındığı bir programdır. Bunun yanısıra, söz konusu işlemler kapsamındaki ihracat bedeli vadeli alacakların, ticari bankalar tarafından iskonto edilmek suretiyle finanse edilmesini teminen ticari bankalar lehine garanti mektubu da verilmektedir
12.2.3.1-Spesifik İhracat Kredi Sigortası sevk sonrası politik risk programı uygulama esasları
Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Poliçesi'nin amacı, ihracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak 5 yıla kadar vadeli ödeme koşuluyla yapacakları ihracatlarından doğacak alacaklarının, sevk sonrası dönemde ortaya çıkacak politik risklere karşı teminat altına alınmasıdır.
Bu Poliçe ile kapsama alınan politik riskler: alıcı ve/veya ihracatçının iradeleri dışında ortaya çıkabilecek, alıcının ülkesinin merkezi hükümetinin aldığı karar sonucu; mal bedellerinin ödenmemesi, mal bedellerinin Türkiye'ye transferinin önlenmesi, malın ithalinin önlenmesi, ithal müsaadesinin iptal edilmesi ile Türkiye'den alıcının ülkesine yapılmış sevkiyatın durdurulması nedeniyle alıcıya ödetilmesi mümkün olmayan ilave sigorta ve/veya nakliye masrafları çıkması ve savaş, iç savaş, isyan çıkması gibi risklerden oluşmaktadır.
Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Poliçesi genellikle orta vadeli ödeme koşuluyla satılan, yerli katkı oranının (fiziki katkı veya katma değer) en az %60 olduğu hususu, Türk Eximbank'ca verilecek form çerçevesinde ve ilgili Sanayi ve/veya Ticaret Odası tarafından hazırlanıp onaylanan ekspertiz raporu ile belgelenmiş olan; motorlu taşıt araçları, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme araçları gibi sermaye ve yarı sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır.
Sigorta kapsamına alınan işlemle ilgili olarak ticari bankaların Poliçe'yi yeterli bir teminat olarak görmesi halinde, ihracatçı Poliçe'den kaynaklanacak tazminat alacağını ticari bankaya temlik ederek finansman imkanı yaratabilir.
Diğer yandan, Poliçe kapsamındaki riskler çerçevesinde, mal bedelinin vadeye bağlanan bölümüyle ilgili senetlerin ihracatçı tarafından ticari bankalara veya finans kuruluşlarına iskonto ettirilerek finansman sağlanması durumunda, riskin ticari bankaya veya finans kuruluşuna devredilen bölümü de düzenlenecek bir garanti mektubu ile teminat altına alınmaktadır. Ticari Bankaya veya finans kuruluşuna iskonto ettirilen senetlerin ödenmemesi halinde, Türk Eximbank, ticari bankanın veya finans kuruluşunun zararını tazmin etmektedir. Bu şekilde, yukarıda anılan politik risklerin iskontoyu yapan ticari bankaya veya finans kuruluşuna verilen garanti mektubu çerçevesinde Türk Eximbank'ca üstlenilmesi, ticari bankaların veya finans kuruluşlarının ihracatçılarımıza finansman desteği sağlamalarını kolaylaştırmaktadır.
İhracatçı, sigorta kapsamına alınmasını talep ettiği işlemle ilgili bilgileri ihtiva eden "Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Poliçesi Teklifnamesi" ile Türk Eximbank'a başvurur. Başvurunun değerlendirilebilmesi için Teklifnamenin eksiksiz olarak doldurulmuş, ek olarak istenen bilgi ve belgelerin tamamlanmış ve Başvuru Ücreti 250.000.000 TL'nin Türk Eximbank'ın hesabına yatırıldığına dair dekontun da Teklifname ekinde gönderilmiş olması gerekmektedir. Uygulama Esaslarının amacı ve kapsamına uygun olan ihracat işlemlerine ilişkin Teklifname'ler değerlendirilmeye alınır.
Teklifname'deki bilgiler ve gerekli hallerde ihracatçı firma, alıcının ülkesi, alıcı ve/veya amir bankayla ilgili elde edilecek diğer bilgiler çerçevesinde; kapsama alınması muhtemel ihracat işleminin zarar tazmin oranı, prim oranı ve diğer özel şartları saptanarak karara bağlanmak üzere "İcra Komitesi"ne sunulur. İcra Komitesi sözkonusu işlemi inceler ve özel şartlarda gerekli gördüğü değişiklikleri yapar. İcra Komitesi'nce olumlu karara bağlanan başvurular Yönetim Kurulu'nun onayına sunulur. Yönetim Kurulu'nun da olumlu karar vermesi halinde, bu karar kapsamında yer alan özel şartlara istinaden iki nüsha Kabul Formu hazırlanır. Kabul Formu, ihracatçının sigorta kapsamına alınması için başvurduğu ihracat işlemiyle ilgili Türk Eximbank'ın sigorta kapsamını ve özel şartlarını içerir. İki nüsha Kabul Formu, ihracatçı tarafından da onaylanması için ihracatçıya gönderilir. İhracatçı tarafından 3 ay içinde onaylanan Kabul Formu'nun bir nüshasının Türk Eximbank'a gönderilmesi halinde Kabul Formu geçerli olmaktadır.
İhracatçının talebi ve İcra Komitesi'nin kararı ile Türk Eximbank'ca Kabul Formu'nun geçerlilik süresi 3'er aylık dönemler itibariyle azami l yıla kadar uzatılabilir. Kabul Formu'nun geçerlilik kazanması üzerine, ihracatçının Kabul Formu'nda belirtilen prim tutarına ilişkin peşinatı ödediğine dair dekontu Türk Eximbank'a göndermesini müteakip iki nüsha Poliçe düzenlenerek biri ihracatçıya gönderilir.
Bu aşamadan sonra Sigortalı olan ihracatçı, Poliçe hüküm ve koşulları gereği belirlenen tarihlerde primleri ödemekle ve yapmış olduğu sevkiyatlar ile vadesinde tahsil edemediği alacaklarını Türk Eximbank'a bildirmekle yükümlüdür. Poliçe hükümleri uyarınca prim iadesinin gerektiği hallerde, İcra Komitesi'nin kararına bağlı olarak Sigortalı ihracatçıya ödediği primin bir kısmı veya tamamı iade edilebilir.
Poliçe ile kapsanan risklerden biri nedeniyle zararın ortaya çıkması halinde zararın kesinleşmesi için bekleme süresi 6 aydır. Sigortalı ihracatçı zararın tazmini için zararın kesinleştiği tarihi takip eden 2 ay içinde Tazminat Talep Formu ile Türk Eximbank'a başvurmak zorundadır. Sigortalı ihracatçının tazminat talebi, karara bağlanmak üzere İcra Komitesi'ne sunulur. İcra Komitesi'nin uygun bulması halinde tespit edilmiş olan zarar tutarına ilişkin tazminat, Kabul Formu'nda belirtilen zarar tazmin oranında ödenir. Poliçe kapsamındaki riskler çerçevesinde, mal bedelinin vadeye bağlanan bölümü ile ilgili senetlerin ihracatçı tarafından ticari bankalar veya finans kuruluşlarına iskonto ettirilmesi halinde, iskonto üzerine ihracatçıya finansman sağlayan ticari banka veya finans kuruluşuna garanti mektubu verilmesi halinde, bu garanti mektubunun düzenlenerek verilmesine İcra Komitesi yetkilidir.
Prim tutarları sigorta kapsamına alınan ihracat işleminin vadesine ve alıcının ülkesinin risk durumuna bakılarak işlem bazında belirlenir. Kabul Formu ile ihracatçıya bildirilen prim tutarına bağlı olarak ödemelerin bir kısmı peşin, kalan tutarlar taksitler halinde tahsil edilmektedir.
Türk Eximbank, Poliçe ile teminat altına aldığı risklerden kaynaklanan zararların azami %90'ını ödemeyi taahhüt etmektedir.
12.2.3.2-SPESİFİK İHRACAT KREDİ SİGORTASI SEVK SONRASI KAPSAMLI RİSK PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI
Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Poliçesi'nin amacı, ihracatçıların tek bir satış sözleşmesine bağlı olarak 5 yıla kadar vadeli ödeme koşuluyla yapacakları ihracatlarından doğacak alacaklarının, sevk sonrası dönemde ortaya çıkacak ticari ve politik risklere karşı teminat altına alınmasıdır.
Bu Poliçe ile alıcının iflas, tasfiye ve konkordato nedeniyle mal bedellerini ödeyememesi, alıcının mal bedellerini vade tarihinden sonraki 6 ay içinde ödeyememesi veya ödememesi, alıcının ihracatçıdan kaynaklanmayan nedenlerle sevk edilen malları kabul etmemesi veya edememesi gibi ticari riskler ile mal bedellerinin Türkiye'ye transferinin önlenmesi, malın ithalinin önlenmesi, ithal müsaadesinin iptali, mallara el konması, alıcının ülkesine yapılmış sevkiyatın durdurulması nedeniyle alıcıya ödetilmesi mümkün olmayan ilave sigorta ve/veya nakliye ve/veya depolama gibi masrafların doğması ve savaş, iç savaş, isyan gibi politik riskler kapsanmaktadır.
Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Poliçesi genellikle orta vadeli ödeme koşuluyla satılan, yerli katkı oranının (fiziki katkı veya katma değer) en az %60 olduğu hususu, Türk Eximbank'ca verilecek form çerçevesinde ve ilgili Sanayi ve/veya Ticaret Odası tarafından hazırlanıp onaylanan ekspertiz raporu ile belgelenmiş olan; motorlu taşıt araçları, tarım ve madencilik araç ve gereçleri, haberleşme araçları gibi sermaye ve yarı sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını kapsamaktadır.
Sigorta kapsamına alınan işlemle ilgili olarak ticari bankaların Poliçe'yi yeterli bir teminat olarak görmesi halinde, ihracatçı Poliçe'den kaynaklanacak tazminat alacağını ticari bankaya temlik ederek finansman imkanı yaratabilir.
Diğer yandan, Poliçe kapsamındaki riskler çerçevesinde, mal bedelinin vadeye bağlanan bölümüyle ilgili akreditif/senet bedellerinin ihracatçı tarafından ticari bankalara veya finans kuruluşlarına iskonto ettirilerek finansman sağlanması durumunda, riskin ticari bankaya veya finans kuruluşuna devredilen bölümü de düzenlenecek bir garanti mektubu ile teminat altına alınmaktadır. Ticari bankaya veya finans kuruluşuna iskonto ettirilen akreditif/senet bedellerinin ödenmemesi halinde, Türk Eximbank, ticari bankanın veya finans kuruluşunun zararını tazmin etmektedir. Bu şekilde, yukarıda anılan risklerin iskontoyu yapan ticari bankaya veya finans kuruluşuna verilen garanti mektubu çerçevesinde Türk Eximbank'ca üstlenilmesi, ticari bankaların veya finans kuruluşlarının ihracatçılarımıza finansman desteği sağlamalarını kolaylaştırmaktadır.
İhracatçı, sigorta kapsamına alınmasını talep ettiği işlemle ilgili bilgileri ihtiva eden "Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Poliçesi Teklifnamesi" ile Türk Eximbank'a başvurur. Başvurunun değerlendirilebilmesi için Teklifname'nin eksiksiz olarak doldurulmuş, ek olarak istenen bilgi ve belgelerin tamamlanmış ve Başvuru Ücreti 250.000.000.-TL'nin Türk Eximbank'ın hesabına yatırıldığına dair dekontun da Teklifname ekinde gönderilmiş olması gerekmektedir. Uygulama Esaslarının amacı ve kapsamına uygun olan ihracat işlemlerine ilişkin Teklifname'ler değerlendirilmeye alınır.
Teklifname'deki bilgiler ve gerekli hallerde ihracatçı firma, alıcının ülkesi, alıcı ve/veya amir bankayla ve/veya garantörle ilgili elde edilecek diğer bilgiler çerçevesinde; kapsama alınması muhtemel ihracat işleminin zarar tazmin oranı, prim oranı ve diğer özel şartları saptanarak karara bağlanmak üzere "İcra Komitesi"ne sunulur. İcra Komitesi sözkonusu işlemi inceler ve özel şartlarda gerekli gördüğü değişiklikleri yapar. İcra Komitesi'nce olumlu karara bağlanan başvurular Yönetim Kurulu'nun onayına sunulur. Yönetim Kurulu'nun da olumlu karar vermesi halinde, bu karar kapsamında yer alan özel şartlara istinaden iki nüsha Kabul Formu hazırlanır. Kabul Formu, ihracatçının sigorta kapsamına alınması için başvurduğu ihracat işlemiyle ilgili Türk Eximbank'ın sigorta kapsamını ve özel şartlarını içerir. İki nüsha Kabul Formu, ihracatçı tarafından da onaylanması için ihracatçıya gönderilir. İhracatçı tarafından 3 ay içinde onaylanan Kabul Formu'nun bir nüshasının Türk Eximbank'a gönderilmesi halinde Kabul Formu geçerli olmaktadır.
İhracatçının talebi ve İcra Komitesi'nin kararı ile Türk Eximbank'ca Kabul Formu'nun geçerlilik süresi 3'er aylık dönemler itibariyle azami l yıla kadar uzatılabilir. İcra Komitesi sigorta kapsamına alınan tutar dışında kalan, süre ve diğer teknik konularda Kabul Formu'nda değişiklik yapmaya yetkilidir. Kabul Formu'nun geçerlilik kazanması üzerine, ihracatçının Kabul Formu'nda belirtilen prim tutarına ilişkin peşinatı ödediğine dair dekontu Türk Eximbank'a göndermesini müteakip iki nüsha Poliçe düzenlenerek biri ihracatçıya gönderilir.
Bu aşamadan sonra Sigortalı olan ihracatçı, Poliçe hüküm ve koşulları gereği belirlenen tarihlerde primleri ödemekle ve yapmış olduğu sevkiyatlar ile vadesinde tahsil edemediği alacaklarını Türk Eximbank'a bildirmekle yükümlüdür. Poliçe hükümleri uyarınca prim iadesinin gerektiği hallerde, İcra Komitesi'nin kararına bağlı olarak Sigortalı ihracatçıya ödediği primin bir kısmı veya tamamı iade edilebilir.
12.3-YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ SİGORTASI
Son yıllarda Türk müteahhitlik firmaları yurt dışında önemli projelerin yapımını üstlenmekte ve genelde çalıştıkları ülkelerdeki (Libya,Mısır,Bağımsız Devletler Topluluğu) olumsuz mali şartlara rağmen taahhütleri altındaki işleri başarı ile tamamlamaktadırlar.
Genelde siyasi ve ekonomik sorunların bulunduğu ülkelerde iş alabilme şansına sahip müteahhitlik firmalarını, kendi kusurları dışında ortaya çıkan, haklarının ödenmemesi, alacaklarının transfer edilmemesi, makine parklarına ve işle ilgili mallarına el konulması gibi risklerden dolayı doğacak riskleri sigorta teminatı altına almayı amaçlayan bu program, sadece yurt dışında yerleşik bir işveren tarafından yapımı ihale edilen konut, yol, su yolu, köprü, liman, tünel gibi taahhüt projelerini üstlenen müteahhit firmalar için uygulanmaktadır.
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sigortası ticari ve politik risklerden dolayı taahhüt firmalarının uğrayacağı zararların %80 oranında sigorta teminatı altına alınmaktadır. Primler gerçekleştikleri ülkenin risk derecesine, işin süresine ve ödeme vadesine bağlı olarak belirlenmektedir.
12.4- YURTDIŞI YATIRIM SİGORTASI
Türk uyruklu gerçek ve tüzel kişilerle Türk yasalarına göre kurulmuş şirketlerin yetkili makamlardan alınan izinler çerçevesinde yurtdışında gerçekleştirecekleri yatırımların politik risklere karşı sigortalanması amacı ile uygulanan programdır. Sigorta kapsamına girecek yatırımların ülke ekonomisine döviz kazandırıcı yönde katkısı olması gerekmektedir.
Bu sigortadan yararlanacak yatırım türleri dış yatırıma tahsis edilecek öz kaynaklar ve dış yatırıma verilecek kredilerdir.
- Dış Yatırıma Tahsis Edilecek Öz Kaynaklar; yurtdışındaki yeni bir yatırıma, karşılığında hisse alınarak yapılan ayni ve nakdi sermaye tahsisini kapsar. Yurtdışı yatırımlara ilişkin sigorta uzun süreli ve kalıcı yatırımları özendirmek amacı taşıdığından, bu sigorta ile kapsanacak yatırımlarda, yatırımcının iştirakini en az 3 yıl süre ile devam ettirmesi koşulu aranmaktadır.
- Dış Yatırıma Verilecek Krediler; Yurtdışındaki yeni bir yatırıma, Türkiye’den mal ve hizmet ithali koşuluna bağlı olmaksızın, Türkiye’den açılacak nakdi kredileri kapsamaktadır.
Sigorta kapsamına alınacak yurtdışı yatırım kredilerinin geri ödeme süresinin de en az 3 yıl olması gerekmektedir.
Bu sigorta ile ayrıca millileştirme ve kamulaştırma, savaş, isyan, ihtilal halleri ve transfer kısıtlamaları riskleri teminat altına alınmaktadır. Yurtdışı Yatırım Sigortası primi, yatırımın yapıldığı ülkenin risk durumu ve bu ülke ile Türkiye arasında yatırımların garanti edilmesine ilişkin bir anlaşma olup olmadığı göz önüne alınarak belirlenir. Tazminat oranı sigortalanan tutarın %90’ıdır.
12.5- MAL İHRACINA YÖNELİK ÜLKE KREDİLERİ GARANTİSİ
Yeni kurulan cumhuriyetlerin serbest Pazar ekonomisine geçişte gereksinim duyacakları malları sağlayıp; Türk ihracatçılarına bu yolda geniş bir Pazar olanağı sunarak Türkiye’ye döviz girişini arttırmak amacı ile geliştirilmiş bir program olan mal ihracatı finansmanında, kredilerin finansmanı ticari bankalarca sağlanmaktadır. Türk Eximbank; garanti mektubu ile bankanın riskini, spesifik ihracat sigortası yoluyla da ihracatçıların karşı karşıya bulunduğu politik riski üstlenir.
Kredi tutarı, ilgili ülkeye açılan toplam kredi limiti içinde her bir ihracatçının lehine açılan her bir akreditif FOB bedelinin belli bir oranında belirlenir. İşletmelerin bu programdan yararlanabilmeleri için; ilgili ülke ile yapılan anlaşma kapsamında yer alan yerli katkı oranı en az %50 olan Türk kökenli malları ihraç etmeleri ve bu ihracatı sözleşmeye bağlamaları gerekmektedir. Programa uygulanan sigorta primi Türk Eximbank tarafından belirlenmektedir.
12.6- PROJE/YATIRIM FİNANSMANINA YÖNELİK ÜLKE KREDİLERİ GARANTİSİ
Proje/yatırım finansmanı programının amacı, yeni kurulan cumhuriyetlerin serbest Pazar ekonomisine geçişte, kendi imkanlarının yetersiz kaldığı durumlarda gereksinim duyacakları yatırımların, Türk işletmelerince gerçekleştirmelerince Türkiye’ye döviz girişini arttırmaktır. Projeden, ilgili ülke ile yapılan anlaşma kapsamında yer alan, Türkiye’den sağlanacak bölümün projenin dış Pazar ihtiyacının en az %60’ını oluşturan projeleri gerçekleştiren ve bunları sözleşme bağlayan işletmeler yararlanmaktadır.
İlgili ülkeye açılan toplam kredi limiti için her bir Türk işletmesi lehine açılan akreditif bedelinin maksimum %95’i kredi tutarını oluşturmaktadır. Kredinin finansmanı kısmen Türk Eximbank’ca, kalan kısmı ise Türk Eximbank garantisi altında, diğer finans kuruluşlarınca sağlanmaktadır. Türk işletmelerinin karşılaştığı risk, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sigortası poliçesi ile Eximbank’ça teminat altına alınmaktadır. Krediye uygulanacak sigorta primi Türk Eximbank tarafından belirlenmektedir.
13-İHRACATÇILARIN KARŞILAŞTIĞI BAZI SORUNLARA İHRACAT KREDİ SİGORTASI KURUMLARINCA ÇÖZÜMLER
İhracatçılarımızın en önemli sorunlarından biri de reklamasyondur. Alıcıların bir kısmı çeşitli nedenlerle çoğu zaman bir bahane bularak zamanında ödeme yapmamakta ve ödemeyi geciktirmektedir. Maldaki bir kusur bahane edilerek alacak geç veya eksik ödenmektedir. Ne yazık ki, gelişmekte olan ülke KOBİ’lerinin en önemli sorunu, haklı olsalar bile karşılarındaki alıcılar ile uğraşacak güce sahip olmamalarıdır. İşte bu aşamada, ödeme yapmayan ve sorun yaratan alıcılar ile İhracat Kredi Sigortası Kurumları karşı karşıya gelmekte ve yaptırım gücü ile sorunların daha en başında çözülmesini sağlamaktadır.
Alıcılar ödeme yapmayınca, ihracatçı tahsilatı yapabilmek için alıcının ülkesine giderek çok değerli zamanını ve parasını harcamaktadır. Oysa, sigortalı bir ihracatçının alacağı için İhracat Kredi Sigortası Kurumları devreye girmekte ve uluslar arası alt yapısı ile alıcının ülkesinde, davalar açarak alacağın takibini hukuki yollardan ihracatçı adına yapmaktadır. Bu sayede ihracatçı, enerjisini sadece işi üzerine yoğunlaştırabilmekte ve daha kaliteli, daha fazla üretim yapmak ve ihraç etmek için zamanını kullanabilmektedir.
İhracatçı için her zaman önemli sorunlardan biri de, ihracatı arttırabilmek için kaçınılmaz olan yeni pazarlara girmek olmuştur. Yeni bir ülkedeki alıcı riskleri hakkında bilgi sahibi olmak o pazara giriş kararını alırken çok önemlidir. İhracat Kredi Sigortası Kurumları dünya üzerindeki çeşitli şirketlerin finansal bilgilerini içeren veri tabanını yeni pazarlara açılacak sigortalı ihracatçılara sunmaktadır. Devamlı yenilenen alıcı bilgileri sayesinde, alıcıların en son finansal bilgileri ışığında yapılan değerlendirmeler, ihracatçılara alıcı ve Pazar seçiminde yardımcı olmaktadır.
İşlemiş olduğumuz İhracat Kredi Sigortasını tekrar kısaca açıklamak gerekirse;yurt dışındaki bir alıcıya mal mukabili ve vesaik mukabili yapılan satışlarda,alacağın tahsil edilmesini garanti altına alan bir hizmettir. İhracat Kredi Sigortası alacağın tahsil edilmesini garanti altına alan bir sigorta olmasının yanında ihracat yapanlar için alıcı risklerini de değerlendirmek için kapsamlı bir hizmettir.
Bahsetmiş olduğumuz bu konudan çıkarabileceğimiz çeşitli sonuçlar vardır. Bu sonuçlardan bahsetmek gerekirse, İhracat Kredi Sigortasının geleneksel görevinin ihraç bedellerinin ödeme güçlükleri karşısında ihracatçıyı koruması,ihracatçıyı ithalatçıya karşı sigortalayarak alacağını ticari ve politik riskler karşısında güvenceye alması, ihracatın finansmanında bankalara garanti vererek ihracatçıların ihtiyaç duydukları kredilerin kolayca teminine yardımcı olmasıdır.
Ayrıca kredili satışların yurtdışı piyasalarda ihracatçının rekabet gücünü arttırdığı ve bu piyasalardan daha fazla pay sağlayıp yurda daha fazla döviz kazandıracağı açıktır.
Çalışmamızın ana konusu olan İhracat Kredi Sigortası ihracatçı işletmeler için uygun düşecek bir enstrüman olacaktır. Son beş yılda Eximbank’ın organizasyonu ve ihracat kredi sigortası konusunda önemli adımlar atması geç de olsa yıllardır tartışılan önemli bir boşluğu kısmen de olsa doldurmuştur.
Sonuçta, kredisiz ihracat yapmak kolay olmadığı gibi,rizikosuz kredide olmadığından doğal olarak sigorta hizmeti ortaya çıkmaktadır.
1- DR. Niyazi ERDOĞAN; Uluslar arası İşletmelerde Mali Risk ve Yönetimi Çağdaş Finansman Teknikleri
2-İşletmelerde İhracatın Alternatif Finansman Olanakları,Hasan BAKIR
3-Dış Ticaretin Finansmanı
4-İhracat Dünyası Dergisi
5- Eximbank İzmir Şubesi
6- Özgün Gümrükleme,İstanbul
Faydalanılan İnternet Adresleri;
1-www.eximbank.com.tr
2-www.google.com.tr
3-www.ihracatdünyası.com.tr
İÇİNDEKİLER
1-İHRACAT KREDİ SİGORTASI TANIMI:
2-İHRACAT KREDİ SİGORTASININ İŞLEVLERİ:
3- İHRACAT KREDİ SİGORTASININ KAPSADIĞI RİSKLER
4-İHRACAT KREDİ SİGORTASI KAPSAMINA ALINMAYAN RİSKLER
5-İHRACAT KREDİ SİGORTASINDA BİLGİ TOPLAMA VE ÖNEMİ
6-İHRACAT KREDİ SİGORTASI POLİÇE TÜRLERİ
6.1- GLOBAL POLİÇELER (GLOBAL-WHOLE TURNOVER-COMPREHENSIVE POLICIES)
6.2- ÖZEL POLİÇELER(SPECIFIC RISK/INDIVIDUAL POLICIES)
6.3- SEÇME İŞLEMLİ POLİÇELER (MULTIPLE TRANSACTIONS POLICIES)
6.4-TASLAK POLİÇELER (DRAFT POLICIES)
7- İHRACAT KREDİ SİGORTASI TEMİNATI
7.2- İHRACAT KREDİ SİGORTASI TEMİNATININ İŞLEYİŞİ
8.İHRACAT KREDİ SİGORTASINDA PRİMLER
9-SİGORTALI'NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
10- SİGORTA KURUMLARININ YAPISI
11-İHRACAT KREDİ SİGORTASINI UYGULAYAN ÜLKELER
12- TÜRKİYE’DE İHRACAT KREDİ SİGORTASI UYGULAMASI
12.1- KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI
12.1.2- KISA VADELİ İHRACAT KREDİ SİGORTASI PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI
12.1.3.1-SEVK ÖNCESİ DÖNEM TİCARİ RİSKLER
12.1.3.2-SEVK ÖNCESİ DÖNEM POLİTİK RİSKLER
12.1.4-ÜLKE ŞARTLARI VE PRİM ORANLARI:
12.1.5-TAZMİN EDİLECEK ZARAR ORANI:
12.1.7-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı 2001 Yılı Faaliyetleri
12.1.8-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı
12.1.9-Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı 2003 Yılı Faaliyetleri
12.2-Spesifik İhracat Kredi Sigortası
12.2.1-Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Politik Risk Programı
12.2.2-Spesifik İhracat Kredi Sigortası Sevk Sonrası Kapsamlı Risk Programı
12.2.3.1-Spesifik İhracat Kredi Sigortası sevk sonrası politik risk programı uygulama esasları
12.2.3.2-SPESİFİK İHRACAT KREDİ SİGORTASI SEVK SONRASI KAPSAMLI RİSK PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI
12.3-YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ SİGORTASI
12.4- YURTDIŞI YATIRIM SİGORTASI
12.5- MAL İHRACINA YÖNELİK ÜLKE KREDİLERİ GARANTİSİ
12.6- PROJE/YATIRIM FİNANSMANINA YÖNELİK ÜLKE KREDİLERİ GARANTİSİ
13-İHRACATÇILARIN KARŞILAŞTIĞI BAZI SORUNLARA İHRACAT KREDİ SİGORTASI KURUMLARINCA ÇÖZÜMLER
Faydalanılan İnternet Adresleri;
0 yorum:
Yorum Gönder