ÇOCUKTA HASTALIKLAR

ÇOCUKTA HASTALIKLAR

Çoğunda hastalık nedeni, virüs cinsi mikroorganizmalardır.Aile içinde,okulda hastalık çocukların birinden diğerine kolayca bulaşır.Bu hastalıkların bazılarından aşı ile korunulur.

Ateş

Normal vücut ısısı 36-37,5(derece santigrad).Ateş büyük çocuklarda ağız veya koltukaltından;bebeklerde makattan ölçülmelidir.Termometre sağlıklı bir ölçüm için en az iki dakika bekletilmelidir. Klasik civalı termometreler yanında,elektronik göstergeli olanları ve alna yapıştırılarak ısı ölçen bantlar bulunmaktadır.Çocuğun ateşini 38 derece ölçtüysek bunu hafif yükselmiş kabul ederiz.Ateş,39 derece veya üstündeyse ve diğer bulgularda bir hastalığı düşündürüyorsa çocuğu mutlaka doktora götürmeliyiz.

Havale

Bazen,çocuklar ateşi yükseldiğinde havale geçirir.Burada ateşin nedeni çoğunlukla barsak iltihabı veya gribal infeksiyondur.Çocuklar bunların dışında,zehirlenmelerde,menejit,sara gibi beyin hastalıklarında da havale geçirebilir.

Havale geçiren çocuk yüzükoyun veya yan yatırılmalı;ağzı aşağıya doğru gelmelidir.Başı geriye atılmamalıdır.Havale nöbeti ateşe baglıysa,elbiseleri çıkarılıp ılık banyo yaptırılarak ateşi düşürülmeye çalışılmalıdır. En kısa zamanda doktora götürülmelidir.

KORUNMA

Ateş nedeniyle havale geçiren çocuğun ateşinin yükselmesi önlenmelidir.Bunun için ılık banyo ve ateş düşürücü ilaçlar uygulanır.Alkolle pansuman ,ateşin düşmesine yardımcı olmasına rağmen,yapılmamalıdır.Çünkü,deriden emilerek kan şekerinin düşmesine neden olabilir.Doktorun önerdiği ilaç varsa ihmal etmeden ve aksatmadan sürekli kullanılmalıdır.

Önemli Not

Özellikle aşağıda anlatacağımız virüslerin yol açtığı ateşli hastalıklarda,enderde olsa"Reye Sendromu" adı verilen tehlikeli bir hastalığa yol açabileceğinden,ateş düşürücü olarak asprin verilmemelidir.

Su Çiçeği

Genellikle okul çağında görülür.Virüslerin yol açtığı ateşli-döküntülü bir hastalıktır.Ateşle başlar.Önceleri,deriden hafif kabarık,kırmızı döküntüler ortaya çıkar. Daha sonra bunların ortalarında su dolu kesecikler(veziküller) oluşur.Döküntüler ilkin saçlım deride görülür,oradan gövdeye,kola ve bacaklara yayılır.Hastalık derideki bu döküntülerden havaya karışan virüslerle bulaşır.

döküntüler kabuklaşarak iyileşirler.İyileşe döküntünün yerinde hafif kahverengi lekeler kalır.Bu lekeler,daha sonra hiç bir iz bırakmadan kaybolur.Döküntülerin hepsi kabuklaştığında bulaştırıcılık dönemi geçmiştir.

Döküntüler,kaşındıklarında mikrop kapabilir.Bu durumda hastalık ağırlaşır ve lezyonlar iyileştiklerinde iz bırakırlar.

TEDAVİ

Tedavinin esasını deri bakımı oluşturur.Mikrop kapmasını önlemek içinKaşıntı giderici losyonlar ve ılık duş yararlıdır.

Korunma

Hasta çocuk,döküntülerin hepsi kabuklanıncaya kadar diğer çocuklardan ayrılmalıdır.

Kızamıkcık

Havaya öksürüklwew yayılmış kızamıkcık virüsüyle bulaşır.Çocuklarda nispeten hafif seyreder.Bu hastalığın asıl tehlikesi hamilelikte geçirilmesidir.Hamile anne kızamıkcık geçirdiğinde,doğacak bebekte sakatlık meydana gelebilir.

Hastalık hafif bir ateşle başlar.Hastalığın karakteristik bulgusu,kulak arkasında ve ensede büyümüş bezeciklerdir.,Hafif bir boğaz ağrısı ve gözde kızarıklıklar olabilir.

pembe renkli küçük döküntüler önce yüzde ve boyunda ortaya çıkar.Hızla tüm gövdeye yayılır.Döküntüler 24 saat sonra ilk görüldüğü yerden başlayarak solar.

Kızamıkcık çocukluk çağında hafif geçen bir hastalık olmasına karşın doğmamış bebekte ciddi sorunlar meydana getirir.Özellikle gebeliğin ilk 4ayında kızamıkcık geçiren annenin bebeğinde ciddi sakatlıklar olabilir.Bunlar arasında sağırlık,görme bozuklukları, kalp hastalıkları zeka geriliği sayılabilir.

Bu nedenle,çocukluğundakızamıkcık geçirmemiş kadınlar gebelikten önce bu hastalığa karşı aşılanmalıdırlar.

Kabakulak

Hasta bireyin öksürmekle havaya saldığı küçük damlacıklarda taşınan virüslerin yol açtığı bir hastalıktır.En sık 5-15 yaş arasında görülür.Erişkinde daha ciddi ve ağır seyreder.

Genellikle çene kemiği köşesinin üstünde, kulağın ön ve altında yer alan tükrük bezi iltihaplanır.Bazen çene altındaki tükrük bezide tutulur.Bu bölgelerde şişlik ve hafif kızarıklık dikkati çeker.Ağzı açmak acı verir.Sert ve ekşi gıdaların çiğnenmesinde ağrı meydana gelir. bu nedenden dolayı ılık ve sulu yiyecekler cverilmelidir.7 ila 10 gün içinde bezlerdeki şişlikler geçer.

ağır vakalarda yüksek ateş,kulak ağrısı,baş ağrısı ve boğaz ağrısı görülebilir.İltihap beyne geçerse,ense sertliği ve kusmalar ortaya çıkar.Özellikle erişkin erkeklerde testis(yumurtalık) iltihabına yol açabilir.Bu halde çok enderde olsa kısırlık gelişebilir.

TEDAVİ

Ağız bakımı yapılır;temizliğine dikkat edilir.Ateş düşürücü ilaçlar verilebilir.Antibiyotikler yararsızdır.

Korunma

Hastalığa karşı aşılanma yapılır.Yaygın olarak kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşıları birlikte uygulanır.

Kızamık

En sık görülen çocukluk çağı hastalıklarından biridir.Küçük damlacıklarla taşınan virüslerle oluşur.

Soğuk algınlığı gibi başlar.Nezle,öksürük,gözlerde kızarıklık,sulanma,kaşıntın vardır.Bu bulguların ortaya çıkmasından 2-4 gün sonra kulak arkasından döküntüler başlar.Hızla yüze ve gövdeye yayılır.Döküntüler ortalama 5 gün sürer ve hiç bir iz bırakmadan geçer.Nezle döneminde,ağız içinde azı dişleri hizasında kızamığa özgü beyaz döküntüler görülür.

Kızamık sırasında zatürree ve kulak iltihabı da ortaya çıkabilir.

TEDAVİ

Ilık içecekler,ateş düşürücü ilaçlar verilir.Göz temizliğine dikkat edilir.Antibiyotikler etkisizdir.

Korunma

Aşılanma ile olur.Kızamık geçirmemiş her çocuğa aşı yapılmalıdır.Genellikle,kızamıkçık ve kabakulak aşısıyla birlikte yapılır.Ülkemizde yaygın olarak tek başına 9-12 aylıkken uygulanmaktadır.

Kızıl

Streptokok adı verilen bakteri cinsi mikroorganizmaların yol açtığı bir hastalıktır.Boğaz ağrısının takiben tüm gövdede sulu boya ile boyanmış gibi pembe kırmızı döküntüler olur.Hastalığın 4-5 günündedilin üzerini kaplayan mukoza,kenarlardan soyulmaya başlar. Çilek dili görünümü meydana çıkar.Uygun antibiyotiklerle tedavi edilir.Tedavi edilmemiş olgularda eklem romatizması ve böbrek iltihaplanması gelişebilir.

Boğmaca

Bakterilerin neden olduğu solunum yolları hastalığıdır.Esa bulgu öksürüktür.Önce kuru,boğulurcasına peş peşe gelen öksürük nöbetleri ve beraberinde morarma görülür.Bunu derin bir nefes alma ve ötme sesi izler Hasta kusarak veya çok oyu bir balgam çıkararak rahatlar.Öksürük sırasında çocuk havale geçirebilir.Öksürük nöbetleri 2-3 ay kadar uzun sürebilir.

TEDAVİ

Antibiyotiklerle,hastanı çevreye hastalık bulaştırması önlenebilir.Buhar tedavisi yararlı olur.Yattığı odanın havasının nemli tutulması gerekir.Oksijen tedavisi gerekebilir.

Korunma

Boğmaca çok bulaşıcı bir hastalıktır. Anneden geçen bağışıklık maddeleri bebeği boğmacadan korumaz.Korunma aşı ile olur.Bebekler ikinci aydan itibaren iki ay arayla üç kez aşılanmalıdır.

Altıncı Hastalık

3 yaş altındaki çocuklarda görülür.Çok yüksek seyreden ateş vardır.Hatta çocuk ateşli dönemde havale geçirebilir.İki-üç gün süren yüksek ateş normale düşer düşmez döküntüler ortaya çıkmaya başlar. birkaç günde kendiliğinden düzelir.

Tedavi ateşi düşürmeye yöneliktir.

Menenjit

Çok ağır seyirli bir hastalıktır.Beyin zarlarının iltihaplanmasıdır.Ciddi baş ağrısı,39 dereceden yüksek ateş,ense sertliği,kusma,dalgınlık durumlarında hemen akla çocuğun menenjit geçirmekte olduğu gelmelidir.Bazı tip menenjitlerde vücutta yaygın mor-menekşe renkli döküntüler görülebilir. Bunlar cilt altında olan küçük kanama odaklarıdır.

Menenjitli çocuğun mutlaka hastaneye yatırılıp tedavi edilmesi gereklidir.

ALERJİ

Vücudun bazı maddelere karşı aşırılı duyarlılık göstermesi ve çeşitli rahatsızlıkların olmasıdır.Alerjik reaksiyon değişik şekillerde kendini gösterir.

Bazı besin maddelerinin alınması,giyecekler ve takıların deri ile temasi,bazi kimyasal maddelerle temas ve böcek sokmalari sonucu meydana gelir.Deride kabarik,pembe renkli kaşintılı lezyonlar olusur.

Tedavinin temeli,alerji nedeninin ortaya çıkarılıp ondan sakınılmasıdır.Aynı zamaznda oluşmuş deri lezyonlarının tedavisinde anti histaminik krem ve losyonlar kullanılır.Bunlar oldukça rahatlatıcıdır.

Deri Döküntüleri

En sık inek sütü,çeşitli meyvalar,yumurta çikolata,boyalı şekerler ve içeçekler ,besinlere renk koku vermek amacıyla veya koruyucu olarak konam kimyasal katkı maddelerine karşı alerji gelişebilir. Teşhis, diyette kuşkulanılan maddenin çıkarıldığında şikayetlerin geçmesi ve tekrar alınması halindebelirtilerin yinelenmesiyle konur.Besin alerjisinde şikayetler;ishal,kusma,karın ağrısı,deri döküntüsü,astım saman nezlesişeklinde belirebilir.

Hastanın rahatlatılması ve şikayetlerinin hafifletilmesi amacıyla yine antihistaminikler gibi çeşitli ilaçlar kullanılırsa da, asıl tedavi alerjiye yol açan besinin saptanıp,diyetten uzaklaştırılmasıdır.

Saman Nezlesi

İlkbahar ve yaz aylarında çicek tozlarına karşı oluşur.Gözlerde sulanma,kaşıntı,kızarıklık;burunda kaşıntı, sulu akıntı,aksırık ile kendini belli eder.Doktorun önereceği alerjik ilaçlar kullanılır. diğer alerji biçimlerinde,alerjiye yol açan maddeden korunmanın,tedavinin temelini oluşturduğunu söylemiştik.Saman nezlesindealerjiye yol açan etkenden sakınmak mümkün olmadığından,bu durumda aşılama yöntemiyle tedavi yöntemine gidilir.

Astım

Hava yollarında daralma sonucu nefes darlığı,hırıltılı solunum,öksürük ile kendini gösterir.Ekzama veya saman nezlesiyle birlikte olabilir.Alerji,infeksiyon veya ruhsal stresile kriz başlayabilir.Hastanı solunumu sıkıntılı,hırıltılı ise ve dudaklarında morarma varsa hemen doktora başvurulmalıdır. Solunumu rahatlatıcı ve antialerjik ilaçlar kullanılır.Aşılama,alerji astımda da uygulanan bir yöntemdir.

---

Deri Hastalıkları

Pişik

Süt çocuklarının çoğunda görülür.Nedeni idrar,dışkı ve bezlerin yıkandığı deterjanların yolaçtığın bi r tahriştir.Özellikle,bezlerin uzun süre değiştirilmemesi durumunda oluşur.Mantar veya miköroplarla infekte olabilir.Bu nedenle pişik oluşur oluşmaz,infekte olmaması için bazı önlemler almak gerekir.

Çocuğun altı sık sık değiştirilmelidir.

Bebeğin altı bir süre açık bırakılmalıdır.

Her alt değiştirmede,bebeğin poposu silinip temizlenmeli ve koruyucu krem veya zeytinyağı sürülmelidir.Pudra dökülmemelidir.

İnfekte olu iltihaplandıysa doktora başvurulmalıdır.

Konak

Saçlı deride kirli sarı renkli kabuklanmalardır.

Korunmak içiçn çocuklar haftada en az üç kere yıkanmalıdır.Konak oluştuktan sonra yapılması gerekenler şunlardır:Banyodan 1 saat kadar önce konaklı saç bölgesine karbonat-zeytinyağı karışımı veya yalnızca zeytintağı sürülüp konağın yumuşaması beklenir. Sonra yumuşak bir fırça ile-bıngıldağı açıkksa zedelenmemesine dikkat ederek konaklar temizlenir.Ardından banyo yapılır.

Pamukçuk

Bir çeşit mantar hastalığıdır.Ağızda beyaz lekeler halinde görülür.Oldukça ağrılıdır.Tedavi edilmezse,özellikle bağışıklık sisteminde bozukluk olan çocuklarda,sindirim kanalı boyunca barsaklara yayılıp tedavisi güç ishallere neden olur.

Bir çay bardağı suya bir çay kaşığı karbonat koyup eritilir.Parmağa bir gazl bez veya temiz bir dülbent parçası sarılır.Hazırlanmış suya batırılan bu tülbent sarılı parmakla ağızdaki pamukcuklar iyice temizlenir. Hafif olgularda bu tedavi yöntemi etkili olmaktadır.Ağır seyredenlerde,ağızdaki pamukcuklar bu şekilde temizlendikten sonra,doktorun önerdiği ilaç ağıza damlatılır.Bebeğin emziği,biberonu iyice kaynatılır.Anne sütü alıyorsa,anne memesini karbonatlı su ile siler.

Bitlenme

Baş,gövde ve kasıkta görülen bitlenme tipleri vardır.En sık kafada görülür.Hastalık,hasta kişilerin ulaşık eşyalarının,özelliklede tarağının kullanılması ve temizlik kurallarına uyulaması sonucunda alınır.Okullarda ve kreşlerde salgınlar yapabilir.Yumurtaları,saç kökünden biraz yukarda saça yapışık olarak bulunur.Kirli beyaz, grimsi renkte oval veya yuvarlak şekillidirler.Kepeklenmeyle karıştırılabilir.Ayrımında,şunlara dikkat edilir:Kepek saçlı deride bulunur;tırnakla kazınığında kolaylıkla ayrılır.Sirke ise,saçtan kolaylıkla ayrılamaz.Sirkeler genellikle kulak arkası ve ensede yerleşir.Bitlerin tahrişine bağlı olarak komşu saçsız bölgelerde kızarıklıklar olabilir.Saçlı deri oldukça çok kaşınır.

TEDAVİ

Saçlar kısa olarak kesilir.Doktorun önereceği özel şampuan saça dökülür,köpürtülür.Köpüklü saçlar oğuşturulur.5-10 dakika kadar beklendikten sonra,çocuğun başı bol suyla iyice durulanır.Banyodan sonra saçlar sık dişli bir tarakla taranarak sirkelerin temizlenmesi sağlanır.Bu işlem bir hafta ara ile tekrarlanır.Bunun yanı sıra genel temizlik kuralların özen gösterilir.Bulaşmış olabileceği düşünülen eşyalar kaynatılır.

Uyuz

Uyuz böceği denen gözle görünmeyen bir parazitin yol açtığı kaşıntılı bir deri hastalığıdır.Hasta kişilerle yakın temas,aynı yatağı paylaşma,giyisilerin ortak giyinilmesiyle bulaşır.

Uyuz genellikle,parmak araları,el bileği iç yüzü ve bel bölgesine yerleşir.Buralarda geceleri artan,oldukça rahatsızlık veren kaşıntılar olur.Bu bölgelerde çok küçük kabuklu lezyonlar ve kaşıntı izleri görülür.Parazitin deri altından gitmesiyle oluşan yolun görünmesi kesin tanıyı koydurur.

TEDAVİ

Doktorun verdiği ilacın sürülmesinden sonra çocuk iyice keselenir ve banyo yapılır.Banyodan sonra temiz çamaşırlar gilir.Bu işlem bir hafta sonra tekrarlanır.Hastanın çamaşırları kaynatılır.Kaynatılamayanlar ise kızgın ütüyle ütülenir.

KULAK

Çocuklarda huzursuzluk ve ateş nedenlerinin başında kulak sorunları gelir.İşitme kaybı,ileri dönemde çocuğun konuşmasını da etkileyeceğinden erkenden tanı konması gereklidir.Çocuğun seslere karşı ilgisiz kalması durumunda akla ilk olarak işitme kaybı gelmelidir.

KULAK AĞRISI

Dış kulağa ait iltihap veya yabancı cisim varlığı,

Orta kulak iltihabı

Kabakulak

Diş ağrılarının kulağa vurması ile meydana gelebilir.Çocukta;

Aşırı huzursuzluk,yüksek ateş,işitmede azalma varsa

Kulağa yabancı çisim kaçmışsa,hemen doktora gidilmelidir.

GÖZ

Çocuklarda şaşılık,ğöz ve çevresindeki iltihaplar sık görülen sorunlardandır.Şaşılık,görme kusuru veya göz kaslarındaki bir bozukluk sonucu gelişmiş olabilir.ihmal edilmeden doktora ğötürülmelidir.Çünkü çocukta görme kusuru varsa ve bu zamanında düzeltilmezse ileride düzeltilmesi zor olan göz tembelliğine gidebilir.

Göz küresinin dışını kaplayan zarın iltihaplanmasında şikayetler,gözde sulanma,kaşıntı,kızarıklık,,ışıktan aşırı rahatsız olma ve çapaklanma şeklinde belirir.Diğer göze geçmesini önlemek içinçocuğu gözüyle oynaması engellenmelidir.Tedavisinde,sıcak pansumanın yanı sıra, doktorun önereceği ilaçlar kullanılmalıdır.

ARPACIK

Kirpik diplerindeki yağ bezlerinin tıkanması veya mikroplanması sonucu iltihaplanmasıdır.Çocuklarda çok yaygın görülen bir rahatsızlıktır. Çok bulaşıcıdır.Hastalığın ortaya çıkmasında kirli ellerle gözlerin oğuşturulması büyük rol oynamaktadır.

Tedavide,her iki saatte bir beş dakika süreyle ılık su pansumanı kullanılmalıdır.Çocuk gözlerini oğuşturmaktan kaçınmalıdır. Arpacık sıkılmamalıdır.Bunlara dikkat edilmezse iltihap tekrarlayabilir.Doktor tavsiyesi olmadıkça damla veya merhem kullanımamalıdır.Arpacıklı çocuğun havlusu paylaşılmamalıdır.Bu tedbir ve tedavilerle arpacık geçmesse doktora danışılmalıdır.

Gözü Koruyucu Bazı Önemli Önlemleri Şöyle Sıralayabiliriz

Televizyon seyrederken ekrandan 2,5-3 metre uzakta durulmalı;televizyona yan değil karşıdan bakmalı ve televizyon göz hizasında olmalıdır.

Okumada ise,ışık fazla göz kamaştırıcı olmamalı ve omuz ve üzerinden gelmelidir.Kitap sağ eldeyse sağ omuz,sol eldeyse sol omuztarafında olmalıdır.

Karın Ağrıları

Karın ağrısının en sık raslanan nedenleri:

KULAK AĞRISI

İshal-kabızlık,kusma gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları,parazitler,

İdrar yolları iltihapları

Bağırsak tıkanmaları ve apandisit gibi cerrahi durumlar,

Üst solunum yolları infeksiyonu ve zatürree.

KABIZLIK

Seyrek ve katı kıvamda dışkılamadır.Korunmak için çocuğa bol posalı yiyecekler ve bol sıvı verilmelidir.Diyet sebze ve meyva ağırlıklı olmalıdır.Komposto ve hoşaf verilmesi yararlı olur. Şiddetli kabızlıkta,doktor önerisi ile ilaç verilebilir.

Kusma

Sindirim sistemi bozuklukları nedeniyle olduğu gibi,aşırı beslenme ,zorla beslenme,ruhsal stresler;idrar yolları üst solunum yolları infeksiyonları,kulak iltihapları,menejit ve araç tutmalarında kusmalar görülür.

Tedavi nedene yöneliktir.

İshal

Alışılmıştan çok sayıda ve sulu dışkılamadır.Anne sütü alan küçük bebekler normalde günde 7-8 kez suluca kaka yapabilir.

İshalin pek çok nedeni vardır.Nedene bağlı olarak beraberinde ateş,karın ağrısı,kusma dışkıda kan veya sümük görülebilir.Besin alerjisine bağlı olanlarda sulu,ekşi kokulu,sümüksü dışkılama mevcuttur.Bazen içinde kan bulunabilir. mikropların neden olduğu ishallerde genellikle sümüklü,kanlı ve pis kokulu dışkı vardır.Ateşle birliktedir.İshalin en korkulan sonucu vücutta su ve tuz kaybına yol açmasıdır.Bu,özellikle küçük bebeklerde hayatı tehlikeye sokabilir.Gelişmekte olan ülkelerde bebek ölümlerinin çoğu ishal-kusmanın yolaçtığı sıvı kaybına bağlıdır.

İshal olan bebekte sıvı kaybı çok fazla değilse,bebek yalnızca su ihtiyacı duyar ve bol bol su içer.Kusma ve ishalle kaybedilen sıvı yerine konamazsa "su ve tuz kaybı belirtileri" ortaya çıkar. Çocuğun gözleri açıksa bıngıldağı çöker.Dil ve dudaklar kurudur. İdrarb mijtarı azalır,göz yaşı kaybolur.Halsiz ve huzursuzdur.Derisi iki parmakla birkaç saniye tutlup kaldırıldıktan sonra bırakıldığında normalde olduğu gibi eski halini almaz;bir süre o şekilde,buruşuk olarak kalır.Sıvı kaybı devam ederse,giderek çocuğun el ve ayakları soğur morarır; vücudun kan dolaşımı bozulur..Olaylar ölüme kadar ilerleyebilir.

İshal olan bir çocukta;

Dışkıda kan-sümük varsa,

Bitkin görünüyor veateşi yüksekse,

Bir saat içinde 4 kezden çok kusuyor,bir günde on 10'dan çok kaka yapıyorsa,

Sıvı kaybı belirtileri varsa

Çocuk birşey içmek istemiyorsa

Karnı şiş ve gerginse,vakit kaybetmeden doktora veya bir sağlık merkezine başvurulmalıdır.Doktora gidinceye kadar çocuğa bol su,ayran,açık çay meyva suları verilmelidir.Anne sütü alan bebeğe anne sütü verilmeye devam edilir. İnek sütü alıyorsa yarı yarıya sulandırılarak verilebileceği gibi,gerektiğinde özel isal mamaları da kullanılabilir.

Sıvı ve tuz kaybı bulguları varsa,öncelikle doktorun önerilerine göre hareket edebilir.Ancak doktora ulaşınncaya kadar,çocuğa,ishalde kaybedilen suyu yerine koymak amacıyla hazırlanmış özel tuz-şeker eriyiklerinden verilmelidir. Ağızdan verilecek bu özel tuzlu-şekerli sıvı evde hazırlanmamalıdır.Çünkü,evde hazırlanan sıvılarda tuz veya şeker miktarındaki değişiklikler çocuğa yarar yerine zarar verebilir.Tuzun gerekenden fazla katılmış olması kandaki tuz oranını yükseltir; şekerin fazla olmasıda ishali arttırır.Sağlık merkezlerinden eczanelerden kolayca temin edilebilecek özel hazırlanmış paketcikler 5 su bardağı,tercihen kaynatılmış soğutulmuş,temiz su içine dökülüp eritilir.Bu ölçü kesinlikle değiştirilmemelidir.Bu ishal tuzu paketcikleri sağlık ocakları,aqna-çocuk sağlığı merkezlerinden sağlanabilir.Hazırlanan karışım kapalı kapta tutulmalı,en fazla 24 saat kullanılmalı ve kalanı dökülerek,gerekiyorsa yeniden hazırlanmalıdır.Çocuk susamış olduğundan verilen sıvıdan bol bol içecektir.Buda kusmaya neden olacaktır.Onun için verilecek sıvı bir saat içinde yudum yudum içirilmelidir.Her sulu kakadan sonra 2 yaşından küçük çocuklara 1 çay bardağı,2 yaşından büyük çocuklara 2 çay bardağı ishal tuzu karışımından azar azar içirilir.ralarda ise,temiz içme suyu verilir.

Su,tuz kaybı bulguları geçen çocuğabu ishal tuzu karışımından verilmez.Bol,temiz su verilir.Hastalı sırasında çocuğun iştahı azaldığından ve enerji ihtiyacıda artığından dolayınormalden bir fazla öğün daha beslenir.Çok şekerli,yağlı yiyecekler verilmez. Sindirimi kolay olan yoğurt,pirinç çorbası,patetes şeftali,elma püresi verilir.Yemek istemiyorsa yemesi için ısrar edilmez.Zorlanırsa kusabilir.İshali 5 günden fazla süren çocuklar,su-tuz kaybı bulguları olmasada muayene ve tetkik için doktora götürülmelidir.

Hiç bir durumda ishal kesici ilaçlar kullanılmamalıdır.

Parazitler

Bağırsak Kurtları

Çocuklardaki bağırsak kurtları da,karın ağrısı nedenlerinden biridir.Karın ağrısının yanı sıra iştahta artma veya azalma şeklindede değişiklikler,ağızdan özellikle geceyatarken,salya akması,burun kaşıntısı,makatta kaşıntı,alerjik deri döküntüleri,ishal,bulantı ve kusma da bağırsak kurtlarının neden olduğu şikayetlerdendir.Çocukta zayıflama ve kansızlık saptandığında,başka nedenlerle birlikte,ülkemizde barsak kurtlarınıda düşünmeli ve araştırmalıyız.

Bağırsak kurtlarından,genelde ishal ve bağırsak iltihaplarından korunmak için belirli temel temizlik kurallarına uyulmalıdır:

Çocukların tırnakları her zaman kesik ve temiz olmalı.

Tuvaletten çıktıktan sonra elleri iyice sabunlama alışkanlığı kazandırılmalı.Bir şey yemeden önce veya yemekten sonra ellerini yıkamaya alıştırılmalı.

Bebeğin bakımını üstlenen kişinin de tuvaletten sonra,yemekten önce,bebeği beslemeden önce ve altını t3edmizledikten sonra ellerini sabunla yıkaması gerekir.

Temiz olmayan suların içilmemesine dikkat edilir.Bebeklere kaynatılıp soğutulmuş su verilir.

Sebze ve meyveler iyice yıkanmadan yenmemelidir.

Yiyecekler kapalı yerlerde tutulmalı;sineklerden korunmalıdır.

Çocuklara dışardan açık yiyecek alıp yememesi gerektiği öğretilmelidir.

Çöpler kapalı kutularda saklanmalıdır.

Kil Kurdu

İnce,beyaz 1-2cm uzunluğunda iplik gibi kurtcuklardır.Genellikle makata bitişik bağırsak kısmında yerleşir.Dışkının üzerinde görülebilir.Kıl kurtları,özellikle geceleri,makattan dışarı çıkarak aşırı kaşıntıya neden olur.O bölgede kıl kurtları ve kızarıklık görülebilir.

Tedavi

Genel temizlik kurallarına uyulmasının yanı sıra,tüm aileye 15 gün ara ile kıl kurduna etkili ilaçtan verilir.Kıl kurdu saptanan çocukların iç çamaşırı kaynatılarak yıkanır.

Yuvarlak Solucan

10-12cm uzunluğunda yuvarlak ,pembemsi,ince solucanlardır.Solucan yumurtalarıyla bulaşmış besi maddelerinin yenmesi ile vücuda alınır.Bağırsaklarda gelişir.Hasta çocukların dışkıları ile yumurtaları çıkarılıp çevreye yayılır.

Bağırsak solucanı çocukta,karın agrısı,ishal,kusma ve deri döküntülerine neden olabilir.Hatta çok fazla sayıda iseler,yumak oluşturupbağırsak tıkanmalarına yol açtıkları bile görülmüştür.

Tedavi

Solucana etkili ilaç kullanılır.Genel temizlik kurallarına uyulur.

Şerit (tenya)

Parazit,iyi pişmeden veya çiğ olarak yenen etlerle alınır.Bağırsaklarda olgun şerit haline geçerler.Dışkı içinde yassı,beyaz şerit parçacıkları şeklinde görülürler.Bu parçacıklar parazit yumurtası ile doludur.Vücut dışında yumurtalar açığa çıkar Parazitin baş kısmı bağırsaklardadır ve sürekli yumurta içeren parçacıkları üretir.Tam tedavi için baş kısmınında düşmesi gerekir.Diger bağırsak kurtlarındakine benzer şikayetlere yol açar.

Tedavi

Genel temizlik kurallarına uyulmalı.İyice pişmemiş veya çiğ et veya et ürünleri yememelidir.Tedavide,uygun ilaç doktorun önerisi doğrultusunda kullanılır.

Kancalı Kurt

Parazitin yumurtaları çıplak ayakla dolaşılan yerlerde ayaklardaki çatlaklardan girer.Başı ile bağırsak duvarına tutunur.Kansızlığa yol açar.

Tedavi

Doktorun önerdiği ilaçlar kullanılır.Korunmak için çıplak ayakla dolaşmamak ve genel temizlik kurallarına uymak gereklidir.

Kist Hidatik

Hastalık hasta hayvanların hidatik kisli organlarının yenmesiyle alınır.Kedi,köpek tüyleriylede bulaşır.En sık karaciğer ve akciğerlerde olmak üzere vücutta büyük kistler oluşturur.Bu kistler karın içinde,memede,boyunda ve hatta beyinde bile yerleşebilir. Eğer kist patlarsa,etrafa çok yayılabileceği gibi,ani alerjik reaksyon ile hastanın ölümüne bile neden olabilir.

Tedavi

Cerrahidir.Kistler amaliyatla çıkarılır.Son yıllarda bazı ilaçlarda denenmektedir.Korunmada hastalıklı hayvan organlarının yenmeyip kedi ve köpeğinde yemeyeceği biçimde gömmek en önemli tedbirdir.

Giardi

Ağızdan alınır.Bağırsaklarda yerleşir.Gözle görülmeyecek kadar küçük boyutlardadır.Karın ağrısı,ishal ve bulantıya neden olur.Kistleri ile çevreye yayılır.Alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Amip

Gözle görülmeyen küçük bir parazittir.Aşırı karın ağrısı,kanlı sümüklü ishal veateş şikayetlerine neden olur.Özellikle yaz aylarında yaygınlaşır.Karciğer gibi organlarda iltihaba yol açar.

ÖKSÜRÜK VE SOĞUK ALGINLIGI

Kabızlık

Öksürük çok çesitli nedenlerle meydana gelebilir.Zaturre'nin yani sira soguk alginligi,adenoid vejetasyon(geniz eti),sinizüt,bademcik iltihabina bagli geniz akintisi bu nedenlerin baskicalaridir.Astim kizamik,bogmaca ve akcigerlere yabancı cisim kaçmasi da öksürüge neden olur.

Soguk Alginligi

virüslerin yol açtigi bir hastaliktir.Burun akintisi tikanikligi,ates ve öksürük vardir. 4-6 aylik bebeklerde,burun tikanikligi çok rahatsiz edicidir ve beslenmeyi engeller. Yapilmasi gereken en önemli sey,çocuklarin burunlarinin açik kalmasinin saglanmasidir.Bunun için burun deliklerine serum fizyolojik(%0.9'luk tuzlu su)damlatılmalidir.Burun tikanikligi orta kulak iltihabina yol açabilir.Bu nedenle,burun tikanikligi serum fizyolojik damlatilmasina ragmen halen devam ediyorsa, burun açici ilaclar geçici bir süre için kullanilabilir.Bu tür ilaçlar 3 günden fazla kullanilmamalidir.

Ates düşsürücü ilaçlar kullanılarak çocugun atesi düsürülür.Soguk alginliklarinda ates düsürücü olarak aspirin kullanilmamalidir.Çünkü,bu tür virüslerin yol açtigi hastaliklarda aspirin,çok ender görülmekle birlikte"Reye sendromu"olarak adlandirilan ve ölümle sonuçlanabilen bir tabloya neden olabilir.

Bademciklerin Iltahaplanmasi

Bogazda dil köküne yakin yerlesmis bulunan ve vücudun bagisiklik sisteminde rol oynayan bademcikler okul çagindan sonra kücülmeye baslarlar.Iltihaplarinda ates ve yutkunmakla agri olur.Agri kulaklara vurabilir.Boyunda bezeler olusabilir.Hastalik nedeni virüsler veya bakterilerdir.Bakterilerle olan sekli önemlidir.Çünkü hastaliga yol açan ve burada üreyen bakteri cinsi mikroplar çocukta kalphastaligiyla sonuçlanabilecek eklem romatizmasina ve böbrek iltihabina yol açabilir. Bademcik iltihaplarinda bogaz kültürü alinarak etken mikroorganizma saptanir. Etken mikroorganizma sözü edilen bakterilerse,antibiyotik tedavisi yapilir. Virütük iltihaplarda antibiyotik kullanılmamalidir.Çocugun atesi varsa,ates düsürücü ilaçlarla düsürülür.

Zaturre Ve Bronsiolit

Akcigerlerin virisler ve bakterilerle iltihaplanmasi sonucu öksürük,ates,nefes almada güclük,hiriltili solunum görülür. Eger;

çocuk çok yorgun ve halsiz görünüyorsa, Özellikle dudaklarinda morarma varsa, Nefes alip verirken kaburgalarinin arasi içeriye dogru çekiliyorsa,hemen doktora basdvurulmalidir. çocuga ilik ve sulu yiyecekler verilmelidir.Buhar tedavisi uygullanmalidir.Bunun için çocugun yattigi odada sun kaynatilarak oda havasinin yeterince buharlanmasi saglanir.

Tüberkiloz(verem)

Çocukta gece terlemeleri ve halsizlikle baslar.Önceleri tek tük öklsürük vardir.Daha sonra öksürük artar.Çocukta kilo kaybi baslar. benzer sikayetleri buluan bir çocugun ailesinde veya yakin temasta bulundugu kisiler arasinda tüberkilozlu varsa ,akla ilk gelen hastalik bu olmalidir.Çevrede bilinen tüberkülozlu biri yoksa,çocuga da tüberkülozlu teshisi konmussa,ailesi ve yakin cevresi taranarak hastalik kaynagi olan kisi saptanir ve tedavi edilir.

Tüberküloz uzun süreli tedavi gerektiren bir hastaliktir.Bu nedenle korunmaya agirlik verilmelidir.Yeni dogmus bebek hemen asilanmalidir. Iki ay sonrada asinin etkili olup olmadigi bir test ile mutlaka kontrol edilmelidir.