BİRİM ALANDAN DAHA YÜKSEK VERİM VE KALİTE ELDESİNİ SAĞLAYAN ÖRTÜALTI YETİŞTİRİCİLİĞİ

1.PROJENİN KONUSU
Projenin amacı, birim alandan daha yüksek verim ve kalite eldesini sağlayan örtüaltı yetiştiriciliği ile en çok tüketilen sera sebzelerinden domates (ana ürün), hıyar, kıvırcık baş salata ve marul üretiminin cam serada yapılması ve olanaklarının saptanması hedeflenmiştir.
2.PROJENİN ÖNEMİ
Domates yetiştiriciliği ve tüketimi Dünyada en fazla olan bir sebzedir. Ülkemizde 1997 yılı rakamlarına göre domates üretimi 6.600.000 ton dur. 1996 yılında 785.308 ha alan üzerinde üretilen yaklaşık 20.2 milyon ton sebzenin 7.8 milyon tonunu domates oluşturmuştur (1). Isparta da 1999 yılında 2660 ha alandan 91973 ton ürün alınmıştır. 2000 yılında ise 2645 ha alandan 84.450 ton ürün alınmış; 31962,2 kg/ha ortalama verim elde edilmiştir. Isparta'da 2000 yılında 58476 ha alanda sebze üretimi yapılmıştır (2).
Mayıs-Haziran ayında sıcak iklim nedeniyle üretim sezonunu bitiren ve nüfusu yaz aylarında 3-4 milyona çıkan turizm şehrimiz Antalya'da Temmuz ayı sonlarında sera ürünleri bittiğinde meydan gelen sebze açığı yakın illerden karşılanmaktadır. Bu iller içinde 117 km ile en yakın ve potansiyeli en yüksek olan il Isparta’dır. Bu nedenle proje, sebze üretimine destek sağlama ve milli ekonomiye katkı sağlaması bakımından önem arzetmektedir.
3.PROJENİN MALİ KAYNAKLARI
Projenin yürütülmesi sırasında bütçe kısmında istenilen sera tesisinde kullanılacak malzemeler ve ihtiyaç duyulan araç gereçler için, gerekli finansman kaynağı kendi öz sermayem ile karşılanılacaktır.
Seranın kurulacağı parselide içine alan 5 dönümlük arazi, arazi sahibi tarafından yatırımın kâra geçip, kendi maliyetini karşılayacağı zamana kadar tarafıma hibe edilmiştir. İleri ki yıllarda arazi sahibinin, işletmeye ortak edilmesi düşünülecektir.



4.PROJENİN MALİ KAYNAKLARI
Proje süresi, sera sistemi ile damla sulama sisteminin kurulmasından sonra toplam 36 ay (3 yıl) olarak planlanmıştır. Tesislerin kurulması ve alt yapının oluşturulmasından sonra esas çalışmalara Mart 2003 de başlanacaktır.
5.PROJENİN YÜRÜTÜLECEĞİ YER
5.1. Projenin Yürütüleceği Yer Coğrafi Konum ve İklim Özellikleri
5.1.1. Coğrafi Konum
Proje yeri Batı Akdeniz Bölgesinin sınırları içinde yer almaktadır. Söz konusu saha Toros dağlarının kuzeyinde yer alıp doğusunda Konya batısında Afyon-Burdur kuzeyinde Afyon güneyinde Antalya ile çevrilmiş bulunan Isparta ili sınırları içerisindedir ve il merkezinin 15 km doğusundadır. Proje yeri Atabey sınırları içinde yer almaktadır ve Atabey 37052ı30ıı – 380 00ı 00ıı kuzey enlemleri, 300 30ı 37ıı – 300 45ı 00ıı doğu boylamları arasında yer alan alanı kapsamaktadır (Şekil 1). (3)










Şekil 1: Proje yerinin coğrafi konumu
5.1.2. İklim
Bölgede Akdeniz iklimin yayla tipi hüküm sürer. Atabey ovasının genel iklim kriterleri Isparta ili ile aynı özelliğe sahip olmakla birlikte hava sıcaklığının bir miktar fazla olduğu gözlenmektedir. Arazinin kuzeyinin dağlar ile kaplı olması sonucu soğuk kuzey esintilerinden korunmaktadır. Isparta ilinde 25 yıllık ortalama metorolojik verilere göre yağış ortalaması 524 mm olup, yıl içerisinde 79.6 mm ile en az fazla yağış Aralık aylarında 6.5 mm ile en az yağış Ağustos ayında düşmektedir (Çizelge 1). Yıllık ortalama sıcaklık 12.4 0C, yıllık ortalama oransal nem % 55 olarak gerçekleşmektedir. % 35 ile en düşük oransal nem Temmuz ayında ve % 75 ile en yüksek oransal nem Aralık ayında gerçekleşmiştir.
Yıllık ortalama rüzgar hızı 1.87 m/s olurken 902.00 mb olan yıllık ortalama basınç yıl içinde önemli değişiklik göstermektedir 50 cm toprak derinliğinde yıllık ortalama sıcaklık 13.82 °C, en düşük toprak sıcaklığı 3.32 0C ile Şubat ayında, en yüksek toprak sıcaklığı ise 25.03 0C ile Ağustos ayında gerçekleşmiştir (Çizelge 1). (3)

Çizelge 1. Isparta iline ait uzun yılların ortalama iklim verileri

Bu bilgilere göre çalışma alanı Xerıc toprak nem rejimine ve Mesic toprak sıcaklık rejimine sahiptir (Şekil 2). (3)
Çalışma alanın jeolojisini temel olarak Holosen yaşlı birikintilerden oluşturmaktadır. Bu yapı jeolojik süreç içerisinde ovayı çevreleyen Mesozoik Tersiyer kireçtaşlarından su, yerçekimi veya her ikisinin birlikte etkilemesi ile taşınan materyalden oluşmuştur. Bu materyal kapalı çanak biçiminde bulunan Atabey ovasını çevreleyen kireç taşlarının eteklerinde kaba, ovanın ortalarında ince yapılı birikimler oluşturmuştur.

Şekil 2. Atabey Ovası iklim diyagramı (3)
5.1.4. Fizyoğrafya
Atabey Ovası doğusu kuzeyi ve güneyi yüksek dağlarla çevrili bir çanak görünümündedir. Batısında Kumacık Ovası yer alır. Güneyde kapı dağından inen Akçay ve Kızıldere, Doğudaki Medini deresi, kuzeyde Davraz dağından inen dereler ovaya açılır. Ovanın dışarıya açılan akıntısı yoktur. Ovaya açılan derelerden Akçay'da yılın büyük bölümünde akıntı vardır. Ovaya gelen yüzey suları ovaya dağılarak derinlere süzülmektedir. Yüzey suları nadiren, ovanın en çukur kesimi olan küçük kemer Ovası mevkiine kadar ulaşır. (3)


5.1.5. Bitki Örtüsü
Çalışma sahasında bitki yetişmesine elverişli olan yerlerde doğal bitki örtüsü olarak alüviyal topraklara adapte olmuş yem bitkilerinden yem kanyaşı (Phalaris arundinacea), domuz ayrığı (Dactylıs giomerata, Dactylıs hıspaica), stipa , çayır, kelp kuyruğu (Pheleumvratense), otlak ayrığı (Agropyrum crıstatum), kır ayrığı yetiştirmektedir. (3)
5.2. Proje Yerinin Toprak Özellikleri
Proje yeri orkav serisi içerisinde yer almaktadır. Proje alanı, Atabey’in en çukur kısmında bulunmaktadır. Derin profili bu toprakların tekstürü yüzeyden 105 cm ye kadar kil, 105 cm den sonra kumlu killi tındır. Profilin tamamında renk 10 YR den tanımlanmıştır. Profilde elektriksel iletkenlik Ap horizonunda (0-24 cm) 1142 mhos/sm ve A2 horizonunda (24-73 cm) 1142 mhos/sm olarak belirlenmiştir. 73 cm den sonra EC 375-425 mhos/sm bulunmuştur. Profilde kireç miktarı % 2.65-9.38 arasında değişmektedir.(3)
Yeri: Isparta-Eğirdir ana yolunun kuzeyinde orkav kavak
plantasyonlarının yanında, Karabalçıklar mevkide
Arazi Kullanımı: Sebze
Ana Materyalin niteliği: Aluviyal dolgu
Jeomorfolojik Birim: Taban Arazi
Yüzey Topoğrafyası: Düz
Eğim: % O
Erozyon, Taşlılık, Drenaj: Yok, Yok, İyi
Rakım: 925 m
Horizon Derinlik (cm) Özellikleri
Kuru iken kahverengi (10 YR 4,5/3), yaş iken koyu
kahverengi (10 YR 3/3); kil; kuvvetli, küçük köşeli
Ap 0-24 blok strüktür; kuru iken çok sert, nemli iken çok
sıkı, yaş iken çok yapışkan, çok plastik; az kireçli;
kesin düz sınır.
Kuru iken koyu sarımsı kahverengi (10 YR 4,5/4),
Yaş iken koyu kahverengi (lO YR 3/3); kil;
A2 24- 73 kuvvetli, küçük köşeli blok strüktür; kuru iken çok
sert, nemli iken çok sıkı, yaş iken çok yapışkan,
çok plastik; az kireçli; belirgin düz sınır.
Kuru iken kahverengi (10 YR 4,5/3), yaş iken koyu
kahverengi (10 YR 3/3); kil; kuvvetli, orta
Bw 1 73-105 granülerler bölünebilen kuvvetli, küçük köşeli blok
strüktür; kuru iken sert, nemli iken sıkı, yaş iken
çok yapışkan, çok plastik; orta kireçli; belirgin
dalgalı sınır.
Kuru iken açık sarımsı kahverengi (10 YR 6/4), yaş
iken kahverengi (10 YR 3,5/3); kumlu killi tın;
Bw2 105-134 orta, orta yarı köşeli blok strüktür; kuru iken sert,
nemli iken sıkı, yaş iken çok yapışkan, çok plastik;
az kireçli; belirgin dalgalı sınır; az yoğun kireç
miselleri.
Kuru iken çok soluk kahverengi (10 YR 7/2,5), yaş
iken kahverengi (10 YR 4/3); kumlu killi tın; zayıf,
BC 134-170 küçük yarı köşeli blok strüktür; kuru iken sert, nemli
iken sıkı, yaş iken çok yapışkan, çok plastik; az
kireçli; belirgin düz sınır; (10 YR 6/3) ve (10 YR
5/3) renkte benekler, az yoğun çakıllar.



Kuru iken çok-soluk kahverengi (10 YR 7/2,5), yaş
C 170 İken C 170 kahverengi (10 YR 4/3); kumlu killi tın;
masif; kuru iken az sert, nemli iken sıkı, yaş iken
çok yapışkan, çok plastik orta kireçli.

Çizelge 2. Proje yeri, toprağının kimyasal özellikleri (3)

Çizelge 3. Proje yeri, toprağının fiziksel özellikleri. (3)


6. SERA FİZİBİLİTESİ
6.1. Sera Tesisinde Kullanılacak Malzemeler ve Maliyetleri
Sera tesisinin kurulması Camser Seracılık San.ve Tic. A.Ş. tarafından anahtar teslimi şeklinde yapılacaktır. Camser’i tercih etme nedenimiz; Camser’in sera imalatı yanında, sera montajı, komple ısıtma, sulama, arıtma, ısı perdesi, otomasyon hizmetleri de vermesidir. İşletme tasarımı, işletmeye alma dahil anahtar teslimi projeler sunmasıdır.
Montaj işlemlerini yetişkin kadrolarınca yapması, yeni kurulan işletmelerde görev alacak teknik personelin Camser ortağı Antalya Tarım A.Ş. bünyesinde, yetiştiricilik, sera işletmeciliği, otomasyon ve modern tarım teknikleri konusunda eğitilme şansına sahip olması ve işletme safhasında danışmanlık hizmetleri vermesi Camser’i seçme nedenimizdir.
Projede öngörülen gider ve maliyet birim fiyatları aşağıda verilmiştir.
SABİT YATIRIMLAR
Harcama Birimleri Miktar Fiyat x107
TESİS VE SİSTEMLER
Cam Sera 1000 m2 10.000
Komple Damla Sulama Sistemi 5.000 m2 2.500
Toplam 12.500
TECHİZATLAR
Toprak termometresi 10 adet 200
Lüksmetre 1 adet 100
Tansiyometre 2 adet 600
Termohigrograf 12 adet 1.200
Gölge örtüsü 1000 m2 250
Hassas terazi 1 adet 350
Refraktometre 1 adet 200
Dijital baskül(40 kg çeker) 1 adet 280
Kumpas 1 adet 50
Işık kalitesi ölçer 1 adet 250
Çapa makinesi 1 adet 600
Bitki vibratörü 2 adet 200
CO2 ölçer 1 adet 500
Bahçe traktör ve ekipmanı 1 adet 2.500
Toplam 72.80
Not: 16.05.2002 tarihi itibariyle, 1 USA $ 1.450.000 TL’dir.
6.2. Sera Planı
1’li blok 72.50x16.50 ebatındaki 1196.25m2 alanlık demir konstürüksiyonlu cam sera planı aşağıdaki gibidir.(4)





































7. İŞ PLANI VE UYGULAMA AŞAMALARI
Serada kullanılacak bitkisel materyaller Camser ve Antalya Tarım A.Ş. den sağlanacaktır. Ayrıca ilaç, gübre, alet ekipman temininde Antalya Tarım A.Ş. nin yanı sıra, Isparta İklim Tarım A.Ş.den de üretim, danışmanlık ve pazarlama konularında destek alınacaktır.
Serada uygulama aşamaları için, gerekli işletme giderleri, birim fiyatları ve dökümanları Mayıs 2002 itibariyle aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
İŞLETME GİDERLERİ
Harcama Birimleri Miktar
Ton Fiyat TLx107
I. Yıl Fiyat TLx107
II. Yıl Fiyat TLx107
III. Yıl Toplam TLx107
Yakıt 10 350 650 1000 2000
Benzin 3 150 300 6000 1050
Tohum 150 250 400 800
Çiftlik gübresi 75 125 250 500 875
Dişli dere kumu 20 30 40 90
Torf 150 250 350 750
Perlit 75 100 150 325
Tarımsal mücadele ilaçları 100 200 300 600
Kimyasal gübre 75 100 150 325
Dezenfeksiyon malzemeleri 75 100 150 325
Muhtelif el aletleri 100 150 250 500
Cam malzeme 50 100 200 350
Fide ve meyve plastik kasası 200 250 350 800
Fide viyolü 100 200 300 600
Hormon alımı 30 40 60 130
Toplam 17.50 29.70 4.800 95.20
HİZMET PERSONELİ
Sürekli personel 5 işçi 3000 5000 8000 16.000
Not: 16.05.2002 tarihi itibariyle, 1 USA $ 1.450.000 TL.’dir.


8. ÜRETİM TEKNİĞİ
Sera sebzelerinin iklim istekleri, bitkisel özellikleri, vejetasyon süreleri ve yetiştirme tekniği bakımından farklı oluş nedeniyle yetiştirme iki ayrı uygun program dahilinde yürütülecek ve yıl içinde sürekli sebze üretimi sağlanacaktır.
8.1. Domates ve Hıyar Yetiştirilmesi
Üç farklı mevsimde domates ve hıyar sebzelerinin verim ve kalite özellikleri üzerine cam serada, ekim zamanları aşağıdaki gibidir.
Mevsimler Ekim Zamanları
İlkbahar 1-1 Mart
2-15 Mart
3-30 Mart
Yaz 1-15 Nisan
2-30 Nisan
3-15 Mayıs
Sonbahar 1-30 Mayıs
2-15 Haziran
3-30 Haziran

Tüm sezonlarda Fantastic F1 domates ve Sahara F1 hıyar tohumları plastik tüplere ekilecek, 45-60 gün sonra fideler seraya 100x50x40 cm aralık ve mesafe ile çift sıra dikilecektir.(4) Yetiştirme süresince seradaki hava ve toprak sıcaklığı, ışık şiddeti ve oransal nem, ortamların CO2 konsantrasyonu gibi iklim parametreleri, verim ve verim komponentleri, kalite kriterleri, vejetasyon süreleri, üretim takvimi ve bu çeşitlerin toplam sıcaklık isteklerinin belirlenmesine çalışılacak ve bitkilerin literatür isteklerine uygun yetiştirme koşulları sağlanacaktır. (4)
8.2. Kıvırcık Baş Salata ve Marul Yetiştirilmesi
Farklı yetiştirme mevsimlerinde kullanılabilecek uygun ekim zamanları aşağıdaki gibidir.

Mevsimler Ekim zamanları
İlkbahar 1-1 Mart
2-15 Mart
3- 30 Mart
Yaz 1-15 Nisan
2- 30 Nisan
3- 15 Mayıs
4- 30 Mayıs
5- 15 Haziran
6- 30 Haziran
Sonbahar 1-15 Temmuz
2-30 Temmuz
3-15 Ağustos

Serada Great Lakes 118 kıvırcık baş salata ve lital marul çeşitleri bitkisel materyal olarak kullanılacaktır. Tohumlar harç doldurulmuş kasalara ekilecek, 25-35 gün sonra fideler 30x25 cm aralık mesafe ile seraya dikilecektir. Damla sulama sistemi kullanılacak ve tüm bakım faaliyetleri literatür bilgileri doğrultusunda yapılacaktır. Yetiştirme süresince serada hava ve toprak sıcaklığı, ışık şiddeti ve oransal nem gibi iklim faktörleri; verim ve verim komponentleri, kalite faktörleri, vejetasyon süreleri, üretim takvimi, çeşitlerin toplam sıcaklık istekleri belirlenecek ve bitkilerin literatür isteklerine uygun yetiştirilme koşulları sağlanacaktır.(4)
8.3. Kültürel İşlemler
8.3.1.Ekolojik İstekler
Sıcaklık
Domates sıcaktan hoşlanan bir sebze türüdür. Domates tohumunun çimlenmesi için en uygun hava ve harç (toprak) sıcaklığı 20-22 °C' dir. Tohum ekim devresinde hava nisbi nemi % 60-70 olmalıdır. (5)
Işık
Domates ışıktan hoşlanan bir bitkidir. Domatesin gelişmesi için en az 500 saatlik güneş ışığına ihtiyaç vardır.
Su ve Nisbi Nem
Örtüaltı bitkileri sıcağı seven ve hava rutubetinden fazla hoşlanan bitkilerdir. Bu nedenle suya fazla ihtiyaç duyarlar.
Toprak
Serada yetiştiricilik için en ideal toprak kumlu-tınlı, organik maddece zengin, su tutma kapasitesi ve geçirgenliği iyi, pH’sının 5,5-7 olması gerekmektedir.
8.3.2. Fide Yetiştirme
Örtüaltı yetiştiriciliğinde harç, tohum ekimi ve fide şaşırtma fide yetiştirmede kullanılan bir ortamdır. İyi bir fide harcı, tınlı topraktan iyice yanmış çiftlik gübresinden, dişli dere kumundan NPK ihtiyaçları için yeterli derecede suni gübre karışımından oluşmalıdır.
8.3.3. Dikim
Sera Toprağının Hazırlığı
Örtüaltı bitki yetiştiriciliğinde toprak hazırlığına hasat mevsiminin sona ermesi ile başlanması gerekmektedir. Sera içinin bitki artıklarından temizlenmesi, toprak altının kırılması, toprağın yıkanması, organik maddelerin arttırılması, toprak dezenfeksiyonu, solarizasyon sera toprağının dikim için hazırlanmasında uygulanması gereken işlemlerdir.
Dikim Yerinin Hazırlanması
Domates fidelerinin seraya dikim zamanında toprağın tavlı olması gerekir.
Dikim İçin Lüzumlu Aletler
Çukur açma aleti, dikim ölçü tahtası, çapa, çirpi ipi gibi aletler dikim işleminde kullanılacaktır.
8.3.4. Sulama
Damla sulama sistemi ile bitkinin su ihtiyacını karşılayacak miktarda su, iklim şartları, verim durumu göz önüne alınarak; önceleri haftada bir sulamadan başlanıp, sonraları 2-3 günde bir ve daha sonraları da her gün sulama yapılacaktır.
8.3.5. Gübreleme
Örtüaltında bitki yetiştiren topraklarda organik madde miktarının % 10 olması gerekir. Organik madde artırımında çiftlik gübresi, yeşil gübre, kompost ve yapay organik maddelerden yararlanılacaktır. Örtüaltında kullanılacak çiftlik gübresi miktarı 8-10 t/da ile 25-30 t/da’dır.(7).
8.3.6. Havalandırma
Sera içindeki hava hareketinin hızı 1-4 m/san olacak şekilde havalandırma yapılacaktır.(5).
8.3.7.Gölgeleme
Havalandırma sisteminin yeterli olmadığı ve hava sıcaklığının 35 oC’nin üstüne çıktığı durumlarda sıcaklığın düşürülmesi için gölgeleme perdeleri ile gölgeleme yapılacaktır.
8.3.8. Isı Perdesi
Geceleri ısı kaybını azaltmada ısı perdesi kullanılacaktır.
8.3.9. Isıtmada Dondan Korunma
Serada en uygun gece sıcaklığı 13-15 oC olacak şekilde ısıtma yapılacak ve sıcaklığın 13-15 oC altına düşmesi engellenecektir.
8.3.10. Koruyucu İlaçlama
İlk meyvenin normal büyüklüğünün yarısına ulaştığında ilk ilaçlamaya başlanacak. 7-10 gün ara ile düzenli olarak devam edilecektir.
8.4. BAKIM İŞLERİ
Çapalama
Fidelerin seraya dikiminden 8-10 gün sonra meydana gelebilecek yabani otların temizlenmesi için çapalama yapılacaktır.
Harekeleme
Bitkinin ışık gören yüzeylerini arttırmak, bitkiler arasında hava sirkilasyonunu sağlamak, bitki ömrünü uzatmak, bitkinin dik olarak büyümesini sağlamak, mantari hastalıkların kontrolü ve kaliteli mahsul elde edebilmek için ipe alma işlemi serada uygulanacaktır.
Malçlama
Yetiştiricilik sırasında topraktan su kaybını önlemek (kış aylarında), toprağın ısınmasını sağlamak için bitki sıralarının üzeri ince PE plastik örtü ile lüzumlu olması durumunda kaplanacaktır.
Budama
Serada rantabl bir üretim sağlanması amacıyla, koltuk alma, yaprak alma, uç alma metotları ile budama yapılacaktır.
Tozlama
Meyve oluşumunda döllenmenin oluşabilmesi için, çiçek salkımının sallanması, sıcaklık ve nisbi rutubet ihtiyaçlarının karşılanmasına yardmcı olunacaktır.
Hormon ve BGD uygulaması
Bitki bünyesinde oluşan büyüme ve buna bağlı fizyolojik olayları kontrol etme amacıyla hormon uygulamaları yapılacaktır.
Uygulamada Kullanılacak Hormonlar (BGD):
1- BNDA “Beta-naphthoxy acetik acid.”
2- NAA+NAD “Parachlorophenoxy acetik acid + naphthalene acet amide.”
3- 4-CPA “Parachlorophenoxy acetik acit.”
Serada yetiştirilecek bitkilerde literatür ilkelerine göre yetiştiricilik yapılacaktır.
9.ÜRÜN DEĞERLENDİRME
Hasat zamanı, pazarın uzaklığına, yol durumuna ve alıcı, isteklerine bağlı olarak saptanacaktır.Sebzelerin meyve kasalarında ambalajlamaları yapılarak depolama yapılmadan direkt pazara istek sırasına göre sevk edilecektir. İşletme gelirleri aşağıdaki gibi özetlenmiştir.(8).






















10. PROJENİN FİZİBİLİTESİ
Projenin tanıtımı sırasında hesaplanan, sabit yatırımlar, işletme giderleri ve işletme gelirlerinin rakamsal ifadeleri ışığı altında, projenin fizibilitesi aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
I.YIL II.YIL III.YIL
I SABİT YATIRIM TUTARI 7280 - -
II İŞLETME GİDERLERİ TOPLAMI 1750 2970 4800
III İŞLETME GELİRLERİ TOPLAMI 2040 3100 5300
I+II TOPLAM YATIRIM TUTARI 9030 - -
BRÜT KAR(III-II) 290 230 600
IV NET KAR=Brüt kar-% 26 Vergi 315 170.2 444
MALİ RANTABİLİTE (IV/I) 0,004 0,23 0,61

Brüt kâr: Yıllık veya devrelik hesaplanır.Yıllık brüt kâr,mali yıl sonuna kadar yapılan yıllık işletme gelirleri toplamından yıllık işletme giderleri toplamı çıkarılarak bulunur.
Net kâr: Brüt kârdan %26 vergi oranının çıkarılması ile elde edilir.
Mali rantabilite: Net kârın başlangıç proje tutarına bölümü ile bulunur.
Sonuç olarak; yukarıda belirtilen fizibilite özetine göre Isparta’da cam sera ile yapılan sebze yetiştiriciliği, kârlı bir iş olarak yapılabilir ve ülke ekonomisine katkıda bulunulabilir.
Ülkenin, ekonomik krizden çıkması ve yastık altındaki sermayelerin üretim için kullanılmasında bu projenin sermaye sahiplerine ışık tutması ve yönlendirmesi dileğiyle saygılarımı sunuyorum.





















KAYNAKLAR

1. Anonim, 1997. Tarımsal Yapı ve Üretim D.İ.E Yayınları, ANKARA
2. Anonim, 2000. Isparta Tarım İl Müdürlüğü Proje İstatistik Şb. Md’ lüğü Verileri,
ISPARTA
3. S.D.Ü. Ziraat Fak.2001. Yay. No:15 “ Atabey Ovası Toprakları” Araştırmasından
yararlanılmıştır. ISPARTA
4. S.D.Ü. Ziraat Fak. 1997. Bahçe Bitkileri Bölümü “Göller Bölgesinde sürekli sebze
üretiminde kullanılabilecek örtü sistemlerinin belirlenmesi.” Projesinden yararlanılmıştır.
ISPARTA
5. Genç, 1982. Serada domates yetiştiriciliğinde ıstma ve havalandırmanın önemi, serada
domates yetiştirme semineri, 29 Mart- 1 Nisan 1982, FETHİYE
6. Bayraktar, 1964. Sera sebzeciliği,Ege Üniv. Ziraat Fak. Yay. NO:97, İZMİR
7. Sevgican, 1989. Örtüaltı sebzeciliği, TAV Yay. NO:19, YALOVA
8. Sebzelerin pazarlaması ve piyasa etüdü, yıl içündeki ortalama birim fiyatları, sebze
komisyoncuları ile birebir görüşmelerde, elde edilen verilerden hesaplanmıştır, ISPARTA










İÇİNDEKİLER

1.PROJENİN KONUSU 1
2.PROJENİN ÖNEMİ 1
3.PROJENİN MALİ KAYNAKLARI 1
4.PROJENİN MALİ KAYNAKLARI 1
5.PROJENİN YÜRÜTÜLECEĞİ YER 2
5.1. Projenin Yürütüleceği Yer Coğrafi Konum ve İklim Özellikleri 2
5.1.1. Coğrafi Konum 2
5.1.2. İklim 2
5.1.4. Fizyoğrafya 4
5.1.5. Bitki Örtüsü 4
5.2. Proje Yerinin Toprak Özellikleri 4
6. SERA FİZİBİLİTESİ 7
6.1. Sera Tesisinde Kullanılacak Malzemeler ve Maliyetleri 7
6.2. Sera Planı 8
7. İŞ PLANI VE UYGULAMA AŞAMALARI 9
8. ÜRETİM TEKNİĞİ 10
8.1. Domates ve Hıyar Yetiştirilmesi 10
8.2. Kıvırcık Baş Salata ve Marul Yetiştirilmesi 11
8.3. Kültürel İşlemler 12
8.3.1.Ekolojik İstekler 12
8.3.2. Fide Yetiştirme 12
8.3.3. Dikim 13
8.3.4. Sulama 13
8.3.5. Gübreleme 13
8.3.6. Havalandırma 13
8.3.7.Gölgeleme 13
8.3.8. Isı Perdesi 13
8.3.9. Isıtmada Dondan Korunma 13
8.3.10. Koruyucu İlaçlama 14
8.4. BAKIM İŞLERİ 14
9.ÜRÜN DEĞERLENDİRME 15
10. PROJENİN FİZİBİLİTESİ 16
KAYNAKLAR 17