NEF-İ
KASİDE
(RAHŞİYYE’DEN)
1. Bârek- Allaâh zihî rahş-ı hümâyûn - simâ
Ki kamus nâmını sultân-ı cihan Bâd-ı sabâ
2. Ne sab’a sâika dirsen yaraşur sür’atde
Ki seğirdirken ana sâyesi olmaz hem-pâ
3. Bırağur ani dahî sâyesi gibi yolda
olsa ger şâtır-ı endişe ile pâ-der pâ
4. Düşmeden sâyesi hâk üzre ider âlemî tayy
Sehv ile râkibi gösterse inâna irhâ
5. Kuş yetişmez dır idim olmasa Tâyyar eser
İremez gerdine zirâ sarsar ne sabâ
Dış Özellikleri
Biçimi : Nazım
Nazım biçimi: Kaside
Nazım birimi: Beyit
Ölçüsü : Aruz
Türü : Didaktik
İç Özellikleri
Tema :
Konu : Atın güzellikleri anlatılmaktadır
Anafikir : Ne kadar güzel olursa olsun bu kadar
Uyak şeması: a b c d
a a a a
e
a
Uyak türleri: simâ
â’ lar t am uyak
sabâ
Dil ve anlatım: Kapalı bir anlatım vardır.
ADI: ZAMANIN USTA BİNİCİSİNİN ATLARINI TANIMLAMASI
Günümüz Türkçe’siyle
1. Allah mübarek etsin! Ne de kutlu çehreli siması meymenetli at!
Ki (onun adı) cihan Padişahı (Murat IV) Bâd-ı sabâ saba rüzgarı koymuş
2. Saba rüzgarı da ne denek? Hızına yıldırım yeri var yaraşır.
Öyle ki koşarken gölgesi bile ona arkadaş olamaz (Geri kalır)
3. Düşünce satırı ile yan yana koşsa onuda tıpki gölgesi gibi yarı yolda bırakır (Geçer gider)
4. Şayet binicisi yanılıpta dizginleri gevşetirse. Bütün alemi gölgesi yere düşmeden, olağan üstü bir biçimde aşar.
ZİYA PAŞA
GAZEL
Diyar-ı küfrü gezdim beldeler kêşâneler gördüm
Dolaştım mülk-i islâmı bütün virâneler gördüm
Bulundum ben dahi dâr-üş – şifâ-yi Bâb-ı Âlî’de
Pelâtun’u beğenmez onda çok divâneler gördüm
Huzûr-ı gûşe-yi meyhâneyi ben görmedim gitti
Ne meclisler ne sahbâlar ne isret-haneler gördüm
Cihan namındaki bir maktel-i âma yolum düştü
Hükümet derler anda bir nice salhâneler gördüm
Ziya değmez humârı keyfine meyhâne-yi dehrin
Bu isret-sahte ben çok durmadım amma neler gördüm
Günümüz Türkçe’siyle
Yabancı elleri gezdim, beldeler, gösterişli yapılar gördüm.
Bütün İslam ülkelerini dolaştım, yıkıntılar gördüm.
Bende Babıali’nin iyileştiren kapısında bulundum.
Orada Eflâtun’u beğenmeyen bir çok kendini bilmezler gördüm.
Ben meyhane köşesinde huzuru görmedim gitti.
Ne toplantılar, ne içkiler, ne içkili yerler gördüm.
Dünya adındaki toplu ölümlerin yapıldığı yere yolum düştü.
Orada hükümet derler nice kesim yerleri gördüm.
Ey Ziya’ Bu dünya denilen meyhanedeki zevke, onun verdiği sarhoşluk değmez.
Bu meyhanede ben çok durmadım ama çok şeyler gördüm.
Dış Özellikleri
Biçimi : Nazım
Nazım biçimi: Gazel
Nazım birimi: Beyit
Ölçüsü : Aruz
Türü : Satirik
İç Özellikleri
Tema : Toplumun yaşadığı yanlışlıkları eleştiriyor.
Konu : Yaşadığı dönemdeki toplumun düzensizliklerini, yanlış davranışlarını ve bunların ilgili gerekçelerini yansıtmıştır.
Anafikir : Yöneticilerimizi daha dikkatli seçmeliyiz.Kötümser ve umursamamazlık yapmamAlıyız.
Uyak şeması: a b c d e
a a a a a
Uyak türleri: kâşâneler gör düm
Redif
virâneler gördüm
â’lar tam uyak.
0 yorum:
Yorum Gönder